Скопје, 19 декември 2011 (МИА) - Во Македонската академија на науките и уметностите (МАНУ) денеска се одржа свечен собир по повод 90-годишнината од  раѓањето на првиот претседател на оваа институција, Блаже Конески.

Конески е роден на 19 декември 1921 година во Небрегово, Прилепско, а почина на 7 декември 1993 година во Скопје. Тој е втемелувач и еден од кодификаторите на современиот македонски литературен јазик, книжевен, културен и јавен работник, академик, поет, прозаист, есеист, литературен историчар, филолог и лингвист, преведувач и универзитетски професор.

- Блаже Конески претставува средишен столб на македонската културна ренесанса на 20 век. Тој ги положи лингвистичките научни основи на македонскиот книжевен јазик воздигнувајќи го него во наша единствена татковина, рече претседателот на МАНУ Георги Страделов во Пофалното слово за Блаже Конески.

Тој потенцира дека Конески во македонската литература е од рангот на ретки личности како што се Пушкин, Шевченко, Гете, Његош или Вук.

- Во неговите песни се слушаат и одѕвонуваат тешки човечки јанѕи, болни и очајни крикови на човечката осама. Неговите толку едноставни, строги, но и толку содржински богати и комплексни песни, прилегаат на магиски формули во кои се заклучени големите човечки тајни, рече Старделов.

Според него, Конески претставува книжевна епоха и додаде оти ова негово денешно чествување ја изразува свеста за тоа дека во неговото поетско и лингвистичко дело е сублимирана врвната смисла на македонската историска егзистенција.

По повод јубилејот, беа соопштени добитниците на највисокото меѓународното признание на МАНУ медалот „Блаже Конески“ за 2011, кој се доделува на странски автори кои дале придонес во развојот на науката, културата и уметноста на Македонија. Хусто Хорхе Падрон е добитник на наградата за посебен придонес во афирмирањето на македонската поезија на шпанско јазично подрачје, историчарот проф. д-р Ендрју Росос од Канада за посебен придонес во проучувањето на Македонија и Македонците од антички времиња до денес и академик Душан Хаџи, за посебен придонес во развитокот на хемиските науки во Македонија.

 Пред главниот влез на МАНУ беше откриен и споменик. Автор на делото е академик Томе Серафимовски. Споменикот е изработен во Македонија од бел мермер и е со висина од 2,30 метри. Проектант на постаментот е ГИМ-Скопје. Постаментот е изработен од бел мермер-сивец, со висина од 1,50 метри од градежната фирма Бетон од Скопје.

Академик Јордан Поп-Јорданов пред свеченото откривање на споменикот на Блаже Конески истакна дека тој е една од најзначајните личности во научната и културната сфера во Македонија во 20 век. Тој потсети на лаконската порака на Петре М. Андреевски - „Дај боже, барем на секои сто години да ни се раѓа Блаже Конески“.

Според него, делото на Серафимовски е изработено од прилепски мермер како емотивна врска на Блаже со родниот крај. - Статуата е поставена да стои простум, со книга и перо в раце, симболизирајќи ги, чинам, и македонскиот непокор и пораката за културен натпревар, рече Поп-Јорданов.

Градоначалникот на општина Центар Владимир Тодоровиќ истакна дека им е задоволство што учествуваат во изградбата и поставката на овој споменик, посветенена на нашиот великан Блаже Конески.

- Ликот, делото и почитта кон академик Блаже Конески и по толку време од неговото заминување остана да живее во сеќавањето на нашата нација, потенцира Тодоровиќ.

На одбележувањето на 90-годишнината од  раѓањето на Блаже Конески присуствуваа министерката за култура Елизабета Канческа - Милевска, академици и универзитетски професори. Повеќе делегации положија цвеќе на споменикот на Блаже Конески. мд/скс/14:11

 пп