ПЕТТА НЕДЕЛА ОД ВЕЛИКИОТ ПОСТ
(НЕДЕЛА НА СВЕТА МАРИЈА ЕГИПЕТСКА)
(Мрк. 10: 35-38)
Во името на Отецот Синот и Светиот Дух.
Драги браќа и сестри!
Бог, како добар и милостив небесен Отец, секогаш е во состојба да ја слушне молитвата на своите добри чеда. Но, секогаш Бог не ги исполнува нашите молитвени барања. Причината треба да ја бараме во фактот што нашите молитви честопати се самољубиви, егоистични па дури и неразумни. Еве ни таков пример од денешното свето Евангелие: „Пристапија кон Него Зеведевите синови, Јаков и Јован, и рекоа: Учителе, сакаме да ни направиш она, што ќе побараме. Он ги праша: Што сакате да ви направам? А тие Му одговорија: Дај ни да седнеме до Тебе, едниот оддесно, а другиот одлево, во славата Твоја. Но Он им рече: Не знаете што барате..." (Марко 10: 35-38).
И денес многумина од нас не знаат што бараат од Христа Бога. Зошто е тоа така? Едноставно, затоа што немаме темел на здрава молитва и затоа што нашата молитва не излегува од длабочините на нашето срце. Кој е темелот на здравата молитва? Темелот на молитвата е човечката насоченост кон вечното и неминливото,а не кон непостојаното и минливото. За ова имаме извонредни примери во светителите на Православната Црква, кои биле вистински молитвеници, а тие говорат дека усната молитва, онаа која ја читаме и пееме, сеуште не е вистинска молитва. Таа молитва сеуште е само надворешна молитва. Услишена од Бога. На таквите Бог не им вели само: „Не знаете што барате", туку уште ги потсетува и на зборовите кои Бог му ги беше рекол на псалмопејачот Давид: „Зошто ги кажуваш Моите наредби и со уста го примаш Мојот завет? А самиот ја мразиш поуката Моја и зад грб ги фрлаш зборовите Мои? Кога ќе видеше крадец, се зближуваше со него и со прељубници се дружеше; устата твоја е полна со злоба, и јазикот твој лукавство плете; седиш и го клеветиш братот свој, и против синот на својата мајка се соблазнуваш. Ти го изврши тоа, а Јас молчев; ти си помисли дека Јас сум, каков што си ти. Ќе те изобличам и ќе ти ги изнесам пред лицето твое гревовите твои. Разберете го ова вие, кои го заборавате Бога, за да не ве грабне, па тогаш ќе нема избавител" (Псал. 49:16-22).
Овие зборови, иако кажани пред неколку илјади години браќа и сестри, се однесуваат до сите нас. Тие се актуелни и денес, зашто човечкото срце и по толку многу години останало закоравено во својата грешност и злобност. Затоа Бог понекогаш не ги исполнува нашите молитви и затоа Бог ни вели дека не знаеме што бараме.
И навистина не знаеме што бараме. Некои луѓе се молат и за нешта кои противречат на Божјата добрина, за нешта кои се штетни и за нив самите, но и за нивните ближни. Дали родителот ќе му дозволи на своето дете да пие киселина, кога знае дека од неа ќе умре? Се разбира дека милостивиот Бог нема да ја исполни таквата неразумна молитва, само заради доброто кое му го посакува на оној кој се моли. Тоа експлицитно, во Светото Писмо е речено: „Просите, а не добивате, оти зло барате, за да го трошите во вашите похоти" (Јаков 4: 3).
Некои од нас, пак, се обраќаат со молитва кон Бога, но својата надеж целосно ја полагаат кон надградба на материјалните добра. Го оставаат Бога и се ослонуваат на своите пријателства со моќниците од овој свет.Таквите, кога се во храмот на молитва: се расеани, мислат на други нешта кои се непотребни, ги озборуваат оние кои се околу нив во храмот и кројат разни интриги и сплетки за своите ближни. Тие ниту со внимание ја следат општата молитва, ниту, пак, имаат своја одредена молитва. Можеби нивниот јазик изговара некои зборови и увото им слуша некои изрази, но нивниот ум и срце талкаат некаде напразно и бесцелно. За таквите Господ вели: „Овој народ се приближува до Мене со устата своја и со усните Ме почитува, а срцето негово стои далеку од Мене" (Матеј 15: 8).
Неразумна е нашата молитва кога се молиме на Бога да им се одмазди на нашите непријатели, да ги уништи оние кои ни мислат зло, да ги понизи нашите соперници, да ги казни оние, кои не навредиле... Божјиот збор ги поучува верните да се молат на Бога не да се одмаздува, туку да им прости на сите кои нам ни наштетиле. Потенцирано ни е како да се молиме: Да биде волјата Твоја, како на небото, така и на земјата. Тоа значи дека е неразумно да се бара се да се извршува според нашата волја и желба, според нашите егоистични пресметки и планови. Тоа е навредливо за Бога. Во таков случај Бог не само што би не укорил за нашето неразумно молење, туку за таа дрскост би ни рекол: „Бегајте од Мене, не ве познавам"!
Нашите молитви треба да бидат исплетени од благотворни гранчиња на длабока вера и длабока смиреност со покајание. Само тие можат да идадат сила да го развие цветот и да донесе плод. Ако тие елементи ги нема, тогаш молитвата е неплодна. Тоа е одговорот на прашањето: зошто нашите молитви честопати остануваат неслушнати.
Кога се молиме на Бога, треба да знаеме што е тоа што го бараме. Вистинскиот православен христијанин задолжително треба да знае дека неговата молитва не смее да биде поинаква од Господовата молитва: „Нека биде Божјата волја, како на небото, така и на земјата", за Бог да ни ги даде во изобилство нашите насушни потреби за да имаме тивок и безбеден живот, а пред се, да ни ги прости нашите гревови, како и ние што им ги простуваме на сите оние, кои нам ни згрешиле. Нашата вера и нашата надеж во Бога, како и покајанието и смирението неизоставно ќе ја направат нашата молитва да биде плодоносна. Но, да запаметиме дека сето тоа треба да биде достојно за Бога и во подеднаква мера корисно како за нас, така и за нашите ближни. Инаку, нашата молитва ќе остане бесплодна.
Нека Господ Бог ни даде сили да бидеме истрајни и постојани во молитвите, за тие да донесат вистински и корисен плод. Амин.
презвитер Славе Костадиновски
Скопје, 29-ти март, лето Господово 2015
Друго: Божествена Литургија во храмот на св. Јован Крстител, Скопје (29.03.2015)