Поуки од Светите Отци

Поздравувајќи се така ние тврдиме и еден на друг сведочиме, дека дојде во светот Оној Кој требаше да дојде заради спасение на родот човечки,

и дека друг освен Него не треба да чекаме.

Оној, кого Бог им го вети на нашите прародители изгонети од Рајот;

Сѐ што се постигнува лесно, бргу и се губи; сѐ што е добиено со страдание на срцето пак, грижливо се чува.
- Ние треба срцето да го втемелиме на делата на покајанието и живот угоден на Бога. Ако храмот на срцето не биде извалкан, туку чист, тогаш даровите Господови доаѓаат сами по себе.

Така и во наши дни, кога гледаме како многумина се одрекуваат... токму оние кои не само што ги поучуваа другите, но и ги поучуваа своите срца да го набљудуваат она на што ги учи устата, кои не беа само столб што го покажува патот, туку и самите чекореа по него, водејќи ги и другите, пред нас се поставува прашањето - што е за нас Свети Никола и како го почитуваме неговиот свет спомен? Ако тој е небесниот епископ на кого му се

Убеди ме во тоа со делата! А кои дела се тоа?
Ако здогледаш сиромав, подај му милостина.
Ако се најдеш со својот непријател, смири се со него.
Ако здогледаш на улица убаво лице, одврати го својот поглед од него.

Но пак се обновивме со милосрдието на Човекољубецот Бог и на првиот рајски пат имаме многу наставници кои можат да нè воведат во првобитниот рај: покајанието, солзите и воздишките. Зашто покајанието е незаоден светилник на душата; преку него разбојникот, откако се просветли на крстот, во рајот се всели; преку него и блудницата, откако си го озари умот и го прими изворот на солзи, миејќи

·Пред сѐ, да ја допираме земјата со својата глава пред Него, а не да им се закануваме на нашите браќа со неа. Со своите очи да лееме солзи пред Него, а не со нечисти очи да гледаме на успехот на другите. Своите раце набожно да ги подигаме кон Него и да ги простираме за да даваме добар дар; не „да даваме овци, а да одземаме волови“; не „десеткратно да одземаме, а едно од две да даваме“.

Бог ја бара целта на сите дела што ги правиме: дали ги правиме заради Него, или од некаква друга причина.
Спасителот вели: Блажени се чистите по срце, зашто тие ќе Го видат Бога (Мат. 5, 8), зашто Бог е скриен во срцата на оние што веруваат во Него. Тие ќе Го видат Бога и ризниците скриени во Него, кога ќе се очистат преку љубов и воздржание и ќе Го видат толку појасно, колку повеќе се очистени.

На кој начин ќе Му се дадеме на Христос, Кој Самиот се предаде за нас? Најпрво, ако во себе ја втемелиме љубовта кон Него и љубовта едни кон други, ако заради Него, пред самите себе и пред другите се смириме под силната Божја рака, „не мислејќи гордо, туку смирено однесувајќи се“ (Рим. 12, 16). Ако, колку што е можно, го распнеме телото „со страстите и желбите“ (Гал. 5, 

Срцето има бескрајни желби бидејќи е и создадено за тоа да расцвета бескрајно.

А срцето на неверникот не исполнето со вечноста, вечно воздивнува, трага и жеднее, но никако не може да се исполни, бидејќи световните задоволства се слаби да ја исполнат срцевата празнина.

Адам бил создаден чист за да Му служи на Бога, а сите созданија биле дадени за нему да му служат, зашто бил поставен за господар и за цар над сѐ што создал Господ. Но штом се доближил до него лукавиот демон и поразговарал со него (Адам во почетокот го примил само со својот надворешен слух), тој веднаш навлегол и во неговото срце и го опфатил целото негово битие.

Чедата на овој свет може да се споредат со пченицата, која истурена во решетото се просејува помеѓу светските непостојани помисли. Тие се налик на непрестајното бранување на земните нешта и желби, и на многу испреплетени овосветски поими.

Речиси сите ние ги сметаме своите помисли за едноставни и природни и затоа спонтано се потпираме на нив. Напротив, не би требало да имаме доверба во нив, ниту да ги прифаќаме. Во својот ум или срце не би требало да имаме дури ниедна помисла, ниту добра, ниту лоша, бидејќи тоа место во нас и припаѓа на Божествената благодат. Наша обврска е да го зачуваме чисто, не само од помисли, туку и од најблагото и најнедофатливото колебање на духот.

Наспроти нашата немоќ, гревовност и ништожност, стојат бесконечната благост и семоќното Божјо милосрдие. Бог ни дал да се бориме против мрзливоста со нешто, што Он во нас веќе го има создадено. Ако умееме да ја победиме мрзливоста и ако неуморно се трудиме за да ги здобиеме овоземните добра и привилегии, зошто не би можеле да се поттикнеме себеси и на подвизи заради Царството Небесно?

За мене е подобра видливата убавина од убавината изразена во зборови. Претпочитам богатство што го имам во рацете, отколку богатство вообразено на сон; сакам мудрост која не сјае на зборови, туку се сведочи на дела, зашто е речено: „Почеток на мудроста е стравот од Господа; здрав разум имаат сите кои според неа постапуваат“ (Псал. 110, 10), а не кои само ја проповедаат.

Добра е побожноста што ја имаат, добро е и нивното расположение за добро, но потребно е и духовно расудување и широчина, за да не ја следи побожноста тесноградост или тврдоглавост. Целата основа е да имаме духовна состојба, да имаме духовно расудување, бидејќи во спротивно ќе остане во „словото на законот“, а „словото на законот убива“.

 Вистинското поклонување на Крстот започнува во моментот кога, иако во мал степен, иако суптилно, ќе почнеме да работиме на својата душа и да се бориме со нашите страсти - завист, гордост, лутина; кога ќе почнеме да работиме на себеси за да може во нас да се роди нов став кон нашиот ближен. Затоа што односот кон ближниот е вистинското дело, за кое дојде Христос. Ова е вистинскиот подвиг и во тоа се изразува христијанството.

Искушенијата што ги допушта Бог се соодветни на нашата издржливост. Но за жал, многу често кон нив се додаваат зајадливи шеги и безрасудни зборови на немилосрдни луѓе, па тогаш ние веќе гориме. Силниот ветер вообичаено ги крши тенките дрвја и ги откорнува оние без длабоки корени, а на длабоко вкоренетите им помага уште повеќе да ги продлабочат.

Телесниот човек сака сѐ според телото; бара одмор, сака пофалби, не сака да го навредуваат, не прифаќа да му ја отсекуваат волјата, се штити себеси и бара сѐ што е за успокојување на неговото тело.
Душевниот, пак, не сака да онеправдува, ниту сака да биде онеправдан. Не осудува, ама и не сака да го осудуваат.

Иако застранува од вистинската природа на работите, окултното учење почнува со една несомнена христијанска вистина: смртта на телото не е крај на човечкиот живот, туку само почеток на нова состојба на човечката личност, која продолжува да постои одвоена од телото. Смртта која не е создадена од Бога, туку во созданија пристигнала со гревот на Адам во рајот,

Кога имаме потреба од некои луѓе (на функција), треба и пари да потрошиме и со потчинување да им ласкаме и многу да трчаме, оти големците од овој свет не само што не ни го даваат лесно она што им го бараме, туку честопати не прифаќаат ниту да ни прозборат.
Најпрво, потребно е да им се доближиме на луѓето што се околу нив – помошниците,