логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

 

 Зборувајќи наводно во име на демократијата, а всушност за дневнополитички цели, „групата“ интелектуалци (потпишана патем од едвај два-тројца) што му пишаа на нобеловецот на Фејсбук, наместо да го величат, го потценија. Истото го направи и новинарот на свеченоста во МНТ со лошо изглумениот нервозен настап, небаре го снимаат од Си-ен-ен


 Три дена пред свеченото врачување на Нобеловата награда за книжевност, лауреатот традиционално држи предавање. Во некои години таа традиција не се почитувала. На пример, Елфриде Јелинек не сакала да се појави на сцената, па нејзиниот говор бил пуштен само од еден шведски телевизиски тим.
Британскиот драмски писател Харолд Пинтер од здравствени причини не можел да се појави на свеченоста, но писателот не сакал да ја испушти можноста за обраќање кон јавноста, па неговиот политички ангажиран говор се прикажал на видеоснимка.

Но во 2006 година, кога наградата ја доби славниот турски писател Орхан Памук, тој одлучи да ја испочитува традицијата. И за разлика од Пинтер, не сакаше неговиот говор на благодарност да има каква било врска со политиката. Како што кажа тогаш, „уморен е од постојаното одговарање на прашањата за Турција“.

Седиштата во златната рококо-сала на Шведската академија исполнети до последно место, картите со недели претходно распродадени. Во публиката и Турци и Курди. А кога сите седнаа на своите места, Памук кусо се накашла и го почна својот говор:

„Две години пред својата смрт татко ми ми предаде еден мал куфер со негови текстови, ракописи, белешки. Со по малку подбивен тон, кој му беше својствен, ми рече да ги прочитам пред неговата смрт. Го знаев тој куфер, но никогаш не се осмелив да го допрам. Зошто? Можеби затоа што ми се чинеше дека неговата содржина има некое таинствено значење. За тоа значење ќе зборувам денес, за тоа, имено, што прави човек да се повлече во својата соба и со хартија и молив да состави сведоштво за себе: за книжевноста“.

И навистина, во својот говор не кажа ни збор за политиката, зборуваше само за книжевноста. А политиката остана - помеѓу редовите. Ваквата негова одлука направи критичарите да замолчат, особено оние што тврдеа дека ја добива Нобеловата награда за политичкиот ангажман, а не за литературните вредности.

Овој поопширен вовед има цел да им ја приближи личноста на Памук на оние што нема да поверуваат во тврдењето на издавачот „Табернакул“, што завчера му ја врачи истоимената награда на нобеловецот во Скопје, дека напомената до медиумите дека тој нема да одговара на новинарски прашања поврзани со политика - била по барање на авторот, а не лицемерна претпазливост на издавачот да избегне непријатни прашања поврзани со турската или со македонската актуелна политика.

Ваквиот потег на издавачот некои го протолкуваа како лош пиар или како причина за вжештување на атмосферата на врачувањето на наградата, која ескалираше со непристојното однесување на новинар, кој на цел глас буквално му се развика на нобеловецот со прашањето дали е свесен дека прима награда од диктаторска влада. Но зарем никој не помисли дека Памук можеби навистина е уморен од политички говори и дека во Македонија доаѓа само да ја прими наградата што му се доделува за неговиот опус.
Дека токму тоа сакаше да го истакне - за книжевност, не за политичка храброст. Дека тоа што сака да го каже, го кажува во своите книги, дека тоа што го мисли, го покажува на протести, дека ако смета за потребно ќе каже јасно и гласно, дека не му е потребно ни нашиот издавач, ни промоторот, ни водителот на церемонијата да го заштитуваат и да го спасуваат од „непријатни прашања“.

Тоа што новинарите не го испочитуваа барањето од издавачот и не е греда. Затоа што впрочем и работа им е да поставуваат прашања, а дали ќе добијат одговор или не е процена на гостинот. А тој беше толку љубезен што не одбегна ниедно прашање (проговори за цензурата во Турција, за ускратената слобода на говор...), освен едно - на безобразно и недолично поставеното прашање, би рекла испад, на новинарот од последните редови во салата на МНТ. А не одговори затоа што е доволно умен да насети дека стануваше збор за непотребен сензационализам, за базична непристојност, за комплетно отсуство на достоинство и респект.

Всушност, Памук не дојде во Скопје да ги лекува нашите фрустрации, нашата оптовареност со политика, нашата безмалку некултура и цивилизираност, нашата неумесност. Не дојде ни да нѐ спасува од „тиранијата и диктатурата“, не дојде ни да воведува демократија во Македонија. Дојде да прими една награда. И толку.

Оттука сосема непотребни беа разните писма што „групата“ интелектуалци (потпишана од едвај два-тројца) му ги испраќаа на Памук на Фејсбук со намера да го „поучат“ нобеловецот да не ја прима наградата затоа што доаѓала од „македонскиот Ердоган“, како што напишаа. Дури се дрзнаа да го потсетат на неговото апсење за време на протестите на „Таксим“ во Истанбул, како тој самиот да е со кусо памтење. Како да е некој необразован и неинформиран локален автор, кој не знае што се случува во светот, а не гласноговорник без влакна на јазикот, кој поради своите зборови неретко бил со едната нога во затвор. Како тоа да не е писателот што поради своите политички ставови не им е по вкус на официјалната турска политика и на страсните националисти, како тоа да не е човекот против кој беше поведено обвинение за „валкање на турската чест“, кога изјави дека Турција направила геноцид на милион Ерменци и на триесет илјади Курди.

Зборувајќи наводно во име на демократијата, а всушност за дневнополитички цели, наместо да го величат, тие го потценија. Истото го направи и новинарот на свеченоста во МНТ со лошо изглумениот нервозен настап, небаре го снимаат од Си-ен-ен.

Ако сме чесни, треба да му честитаме на „Табернакул“ што успеа да го донесе Памук во Скопје (не им успева на сите, дури ни на поголеми и поважни издавачи), што му оддаде признание за извонредниот опус, што објави одлични преводи од неговите книги и што допрва ќе приопшти на македонски јазик уште две негови дела. Вонреден напор и одлична иницијатива. Жално е само што ни овој несекојдневен книжевен настан не остана само во сферата на книжевноста, туку беше искористен за ситни лично-профитерски интереси и дневнополитички пресметки. Свеченоста во МНТ не беше ни место ни време за тоа, особено поради величината на името во чија чест се одржа. И во крајна линија, изборот беше на наградените, ако тие сметале дека моралот или идеологијата на тие што ја финансираат наградата се неприфатливи за нив, можеле да ја одбијат. Немаше ни најмала потреба ние оттука самите да ги поттикнуваме на тоа. Особено што се работи за личност каква што е Орхан Памук, кој патем го изгради својот интелектуален мит токму на неприкосновениот личен интегритет.
    
      
Автор: Весна Дамчевска

 http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=122713744558&id=13&prilog=0&setIzdanie=23063#.Ur2DbAnKdrE.facebook



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Април 17, 2025
Festival.Simeon

ЈУБИЛЕЈ НА МУЗИКАТА - X ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ ПОЛИХИМНИА 2025

Од 11.04 - 15.04. 2025 год. во Скопје по десетти пат се одржа Интернационалниот фестивал на класична музика Полихимниа 2025. Единствен од ваков вид во нашата земја и оригинален по својата содржина и оваа година фестивалот се обиде да ги обедини најдобрите…
Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Авг 29, 2024 Литература 1067
TviTER231
Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 2638
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

Беседи

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

  Луѓето тежнеат кон правење идоли. Идол е сѐ она што човекот го става на прво место во своето срце, наместо Бог и наместо духовното растење во Бог. Луѓето сакаат...

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Поради тоа, браќа, бидејќи нè очекува бесконечна мака, да се потрудиме преку подвиг да ја избегнеме, со милостина да го пречекаме бедниот и да го угостиме, примајќи го туѓинецот, гладниот...

 Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Се случија две средби помеѓу слепородениот и Христос: првата додека уште беше слеп; и втората, откако прогледа и откако Го оправда Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со...

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

       Така, како што веќе напишав: ниту почетокот, ниту крајот на начинот на служењето на Светата Литургија се и ќе бидат исти со денешниот – ниту некој Собор ја прогласил за...

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Тогаш сфатил дека не треба да се врзува за ништо световно, и дека треба да живее единствено за Царството Небесно, односно за Бога. И навистина се оддал на богоугоден живот,...

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Eвангелската приказна за исцелувањето на болниот човек кој поголемиот дел од својот живот беспомошно лежел покрај бањата која ја опишал светиот апостол и евангелист Јован е пример на чисто милосрдие...

Митрополит Струмички Наум: Христијанин без срце кое гори во молитва...

Митрополит Струмички Наум: Христијанин без срце кое гори во молитва...

Ако Божјите информации што доаѓаат од словото на духовниот отец, од Светото Писмо, од делата на Светите отци ги прифаќаме само на ниво на разум, без да ги прифатиме во...

Митрополит Струмички Наум: Сѐ е информација, на почетокот од сè е информацијата – Ипостасното Слово Божјо

Митрополит Струмички Наум: Сѐ е информација, на почетокот од сè е информацијата – Ипостасното Слово Божјо

Ние самите себе се осудуваме, ако со своите дела отпаднеме од Оној преку кого сме создадени и Кој е смисла на нашето постоење, од Богочовекот Христос. Сѐ е информација, нашиот...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

05/06/2025 - четврток

Свети Михаил, епископ Синадски; Преподобниот маченик Михаил; Преподобна Ефросинија, кнегиња Полоцка;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на преп. Христов столпник Симеон Дивногорец 6 јуни/24 мај 2025

Тропар на преп. Христов столпник Симеон Дивногорец 6 јуни/24 мај 2025

Помазаник на Божјата благодат, од утроба посветен на славословие Господово, Симеон стана огнен молитвеник од земјата до небото, цврста поткрепа во Бога имајќи,...

Тропар на ВОЗНЕСЕНИЕ ХРИСТОВО – СПАСОВДЕН

Тропар на ВОЗНЕСЕНИЕ ХРИСТОВО – СПАСОВДЕН

Си се вознел во слава, Христе Боже наш, и си ги зарадувал учениците со ветувањето на Светиот Дух, а со...

Тропар на светиот слуга Христов Епифаниј Кипарски  25 мај/ 12 мај 2025

Тропар на светиот слуга Христов Епифаниј Кипарски 25 мај/ 12 мај 2025

Ливан ја залеа со мириси, патеката на твојот живот,о голем столбу на православието, ревноста по Христа ја привлече благодатта,и со...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная