логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


Да си ги бараме назад нашите оригинали

 

Постојат цели студии, монографии, научни истражувања за Требеништа. Имаме стартни позиции, конкретни научни и историски показатели дека тоа ни припаѓа нам и дека потекнува од овие простори. Ситуацијата е сосема чиста, вели инспектор од МВР

Наместо да бараме копии од македонското археолошко богатство, кое денес се наоѓа во музеите во Белград и во Софија, Македонија треба да почне процес за реституција на овие предмети, вели инспектор од Министерството за внатрешни работи, експерт за културно наследство. Прашањето се наметна откако српскиот министер за култура Предраг Марковиќ викендов на нашата министерка ~ врачи специјализирана музејска копија од Златна маска од 6 и 5 век пред новата ера, пронајдена пред стотина години кај охридското село Требеништа, а денес се чува во Народниот музеј во Белград.

Интернет-порталите деновиве беа преплавени со коментари дека дома треба да се вратат оригиналите. До крајот на годинава, кога треба да биде отворен новиот Археолошки музеј во Скопје, треба да пристигнат уште две копии на артефакти од Требеништа - на кратерот, кој е во Белград, и на Златна маска денес изложена во Софија.

Ниту една реституција досега

Македонија преку Управата за заштита на културното наследство и Министерството за култура пред една и пол година од Србија и од Бугарија да дозволат изработка на професионални, музејски копии од неколку артефакти пронајдени во Требеништа.

Наспроти ставовите на многу заштитувачи на културното наследство дека Македонија никогаш нема да си ги добие предметите назад, инспекторот од МВР вели дека не треба да очекуваме веднаш да ни бидат вратени.

- Но, според сите меѓународни конвенции имаме легитимно право да си ги бараме назад. Има цели студии, монографии, научни истражувања за Требеништа. Имаме стартни позиции, конкретни научни и историски показатели дека тоа ни припаѓа нам и дека потекнува од овие простори. Ситуацијата е сосема чиста. Наспроти тоа е случајот со кратерот од Kорешница, кој денес е во приватна колекција во Њујорк. Сите зборуваат за реституција, а немаме ниту еден доказ дека е пронајден овде - вели инспекторот.

Од своето осамостојување (веќе две децении) Македонија не повела ниту еден процес за враќање на одлеаното културно богатство, иако ги имаме потпишано речиси сите меѓународни конвенции во кои се третира ова прашање. Главен аргумент на многу раководители на одговорните институции (во минатото Републичкиот завод за заштита на спомениците на културата, денес Управата за заштита на културното наследство) е дека Македонија не била правен субјект пред стотина години, кога бугарски, а подоцна српски екипи вршеле археолошки истражувања на Требеништа.

- Надлежните институции треба да размислуваат како да постапат, а не да се расфрлаат со изјави како не сме биле правен субјект кога било однесено богатството од Требеништа, па сега немаме можност ниту право да го враќаме назад. Секогаш има шанса. Ни Египет ни Грција не биле правни субјекти кога им се крадело културното наследство, но поведуваат иницијативи за да го вратат. Во крајна линија, мора да се обидеме оти сме прозвани. Kога цел свет знае дека се од нашето поднебје, кога науката веќе го докажала и потврдила и самите земји не кријат дека тоа е од Македонија, зошто да не се потрудиме и да поведеме постапка за реституција на тоа културно наследство - вели инспекторот.

Различни држави, различни ставови

Тој додава дека не е лесен процес - клучна е добрата волја на соседните држави, но некогаш мора да се почне. Треба да се има предвид и регионалниот политички контекст и подготвеноста на нашите институции да обезбедат факти и издржано досие за секој артефакт.

Бугарската војска ги истражувала требенишките некрополи во 1918 година, а меѓу 1930 и 1934 година таму работел и српскиот археолог Никола Вулиќ. Денес 258 предмети се чуваат во Археолошкиот музеј во Софија, 187 во Народниот музеј во Белград и 380 во Заводот и музеј во Охрид.

Прашањето за реституција пред две и пол години го коментираа тогашните министри за култура на Македонија и на Србија, Kанческа-Милевска и Небојша Бадриќ. Нашиот став беше дека реституцијата е значајно прашање за двете земји. Брадиќ избегна конкретен одговор политизирајќи дека реституцијата е глобален, повеќенасочен проблем кој отвора многу прашања.

Инспекторот кој зборува за заштитата на културното наследство вели дека културната политика во регионот мора да се следи. Можеби Македонија ќе треба да направи нешто за возврат, но не треба да отстапи од реституцијата.

- Ние пред јавноста мора да покажеме дека сме заинтересирани да го заштитиме тоа што е наше. Ни Грција не била правен субјект кога мермерите од Партенон биле однесени во Англија, па поминаа децении откако побараа Британскиот музеј да им ги врати - дециден е инспекторот.

Барање за враќање на маските имало уште од времето на Народна Југославија

По Втората светска војна, кога била формирана Федеративна Народна Република Југославија, Македонија барала од Србија да ги врати маските, но имало голем отпор. Во 1947 година со Бугарија бил потпишан мировен договор, но не била потпишана никаква спогодба за реституција на културните богатства. До 1954 година до бугарските власти редовно биле поднесувани официјални барања за реституција на културното наследство од Македонија. Сите останале без ефект. Оттогаш тоа прашање не е иницирано.

Весна И. Илиевска

Извор: Дневник



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Април 17, 2025
Festival.Simeon

ЈУБИЛЕЈ НА МУЗИКАТА - X ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ ПОЛИХИМНИА 2025

Од 11.04 - 15.04. 2025 год. во Скопје по десетти пат се одржа Интернационалниот фестивал на класична музика Полихимниа 2025. Единствен од ваков вид во нашата земја и оригинален по својата содржина и оваа година фестивалот се обиде да ги обедини најдобрите…
Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Авг 29, 2024 Литература 1072
TviTER231
Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 2641
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

Беседи

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Старец Георгиј Капсанис - ЗНАЧЕЊЕТО НА БОЛКАТА ВО НАШИОТ ЖИВОТ

Во оваа нова состојба се чини дека смртта и болката имаат позитивно значење, како другата кожна облека со која Бог ги облекол Адам и Ева кога го напуштиле рајот за...

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

Вознесение во Христос или идолопоклоничко превознесување

  Луѓето тежнеат кон правење идоли. Идол е сѐ она што човекот го става на прво место во своето срце, наместо Бог и наместо духовното растење во Бог. Луѓето сакаат...

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Св. Климент Охридски: Поука на вознесение на Господ наш Исус Христос

Поради тоа, браќа, бидејќи нè очекува бесконечна мака, да се потрудиме преку подвиг да ја избегнеме, со милостина да го пречекаме бедниот и да го угостиме, примајќи го туѓинецот, гладниот...

 Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Митрополит Струмички Наум: Недела на слепородениот

Се случија две средби помеѓу слепородениот и Христос: првата додека уште беше слеп; и втората, откако прогледа и откако Го оправда Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со...

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

Митрополит Струмички Наум: „Литургијата и на почетокот била Тајна Вечера, а не јавен доручек.“

       Така, како што веќе напишав: ниту почетокот, ниту крајот на начинот на служењето на Светата Литургија се и ќе бидат исти со денешниот – ниту некој Собор ја прогласил за...

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Отец Гаврил-Беседа за Св.Методиј и Св.Кирил

Тогаш сфатил дека не треба да се врзува за ништо световно, и дека треба да живее единствено за Царството Небесно, односно за Бога. И навистина се оддал на богоугоден живот,...

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Жарко Ѓорѓиевски: Свети апостоли Јасон и Сосинатар (Недела на раслабениот)

Eвангелската приказна за исцелувањето на болниот човек кој поголемиот дел од својот живот беспомошно лежел покрај бањата која ја опишал светиот апостол и евангелист Јован е пример на чисто милосрдие...

Митрополит Струмички Наум: Христијанин без срце кое гори во молитва...

Митрополит Струмички Наум: Христијанин без срце кое гори во молитва...

Ако Божјите информации што доаѓаат од словото на духовниот отец, од Светото Писмо, од делата на Светите отци ги прифаќаме само на ниво на разум, без да ги прифатиме во...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

06/06/2025 - петок

Преподобен Симеон Столпник Дивногорец; Светиот маченик Мелетиј Стратилат и 1218 војници со жени и деца; Преподобен Никита Столпник;

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на преп. Христов столпник Симеон Дивногорец 6 јуни/24 мај 2025

Тропар на преп. Христов столпник Симеон Дивногорец 6 јуни/24 мај 2025

Помазаник на Божјата благодат, од утроба посветен на славословие Господово, Симеон стана огнен молитвеник од земјата до небото, цврста поткрепа во Бога имајќи,...

Тропар на ВОЗНЕСЕНИЕ ХРИСТОВО – СПАСОВДЕН

Тропар на ВОЗНЕСЕНИЕ ХРИСТОВО – СПАСОВДЕН

Си се вознел во слава, Христе Боже наш, и си ги зарадувал учениците со ветувањето на Светиот Дух, а со...

Тропар на светиот слуга Христов Епифаниј Кипарски  25 мај/ 12 мај 2025

Тропар на светиот слуга Христов Епифаниј Кипарски 25 мај/ 12 мај 2025

Ливан ја залеа со мириси, патеката на твојот живот,о голем столбу на православието, ревноста по Христа ја привлече благодатта,и со...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная