Erga Omnes - Nihil Natio
Прифатете дека не постоите или ќе ве нема!
Не можам, а да не ја споделам вчудовиденоста од леснотијата со која се заговара промена на името Македонија, кое е нераскинливо врзано со идентитетското ткиво на Македонците. Со самата согласност да преговараме за идентитетот, всушност ќе признаеме дека истиот е проблематичен и дека е подлежен на ремоделирање. Како некаква пластелин-нација. И тоа во името на новиот идеал олицетворен во ЕУ и во НАТО. Под диктат од Грција да се самопоразиме со самообезличување, да се самоуништиме со себенегирање како народ и како нација. Да го промениме идентитетот на сопствената држава, на сопствениот народ, на сопствените деца, внуци и на идните неродени генерации. Да заборавиме на Македонија и на нашите предци и да се откажеме од македонскиот идеал.
Дали го изгубивме македонскиот идеал? За патриотизмот и да не зборувам, тој одамна е окарактеризиран како назаден национализам. Го заменивме ли вештачки наметнатиот југословенски идеал, кој го маргинализаше македонскиот, со новиот уште поинфериорен, во чие име овој пат треба целосно да го избришеме македонското име и притоа колективно да се одречеме и да го заборавиме македонскиот идентитет?! Нешто што во минатото се нарекуваше насилна асимилација, денес под превезот на демомократијата, се нарекува државотворна зрелост за прифаќање на понудената „историска шанса“ за компромис околу името.
За каква историска шанса и компромис станува збор? За бришење на идентитетот на нацијата и на народот, што треба да го отстапи местото на под присила самоприфатениот новокреиран „северномакедонски“ идентитет на новата „северномакедонска“ држава?! Македонија повторно ќе биде посочена како пример, но како незапамтен историски преседан со кој една суверена земја капитулантски своеволно прифаќа бришење на своето име од историјата, од сегашноста, од географската карта, од иднината. Апсурдот да е поголем, ние ќе бидеме претставени како победници, како припадници на „свежоформираната“ нација, кои знаеле да ја проценат историската шанса за прифаќање на подотворената врата за влез во НАТО и во ЕУ. Се' до следното условување и вето од нашите „демократски“ партнери!
При хипотетичката промена на името и на идентитетот, внатрешните „северномакедонски“ пропагатори, всушност ќе се најдат себеси во улога на споделувачи на отвореното задоволство на соседите од задоволените историски цели во однос на „македонското“ прашање. Терминот „антиквизација“ повеќе нема да се користи во „северномакедонските“ медиуми и во политичката и интелектуална реторика, бидејќи Грција ќе биде таа која ексклузивно ќе може да користи се' што е античко во однос на Македонија. Вклучително и самото име Македонија и придавките што произлегуваат од него, повикувајќи се на добиениот историски ексклузивитет. Грција всушност само ќе ги ефектуира старите позиции во преговорите, кои се темелат на ексклузивистичката интерпретација на конструираната историја дека името Македонија настанало во античко време и со самото тоа им „припаѓа“ единствено на Грците како „сопственици“ на античката историја на Македонија. Демократските земји воопшто нема да реагираат на апсурдноста на грчкото присвојување на општоцивилизациските придобивки од античка Македонија, како и на оштосветската историска димензија на Филип и на Александар Македонски. Западните историографи ќе може да здивнат, бидејќи ќе можат да се ослободат од цензуристичкиот притисок на грчките историографи, вгнездени во сите позначајни редакциски одбори и универзитетски центри. Природната тенденција за разобличување и ревидирање на вештачки креираните историски тези за Македонија од 19 век, конечно ќе биде ставена ад акта.
А „северномакедонците“, излезени од „самоизолацијата“, горди на своето ново име и идентитет, исполнети со новиот идеал олицетворен во НАТО и во ЕУ, и воедно охрабрени со епитетот на нација со државотворна „визија“, ќе може конечно да се ослободат од неподносливиот товар на историјата. Па, зошто да ги изучуваме Филип, Александар, Касандар...? Та нели сме Словени? - ќе аргументираат инфериорните „северномакедонски“ политичари и интелектуалци. На тоа ќе следува ревидирање на старата и пишување на новата „северномакедонска“ историја, чиј главен ментор ќе биде Грција, со коментор Бугарија и со комисија составена од членови од ЕУ. Зошто Бугарија како коментор? Па, за да може да го положат испитот на „државотворната зрелост“, како новокреирана нација, „северномакедонците“ ќе треба да се откажат, покрај од античката и од средновековната историја, од светите Кирил и Методиј, светите Климент и Наум, од Самуил, од Охридската архиепископија, на чии историски ексклузивитет ќе се повика коменторот Бугарија. Тоа несомнено ќе биде поддржано од менторот Грција, како и од комисијата на ЕУ, со нескриено задоволство и од Србија. Па, зошто да ја изучуваме средновековната историја? Та нели треба да гледаме во иднината, а не во минатото! - ќе речат истите пропагатори на новото име и на „северномакедонскиот“ идентитет. Притоа, тие лесно ќе го прифатат и историското самооткажување од националната преродба, од жртвите и поделбите во Балканските војни, двете светски војни, од егзодусот од Егејска Македонија... Менторот и коменторот, заедно со комисијата, на крајот ќе го сугерираат и заклучокот дека „северномакедонците“ не само што се „Титова креација“ туку се и вештачки идентитетски продукт на 21 век.
Ако некој „северномакедонец“ се дрзне да ги слави историските личности и настани од Македонија, веднаш ќе следува укор од ЕУ, бидејќи ги навредува националните и идентитетски чувства на Грција, Бугарија... Сепак, не е толку страшно. Ќе можеме да ги славиме Александар Македонски или другите личности и настани од историјата, преку нашите сограѓани од албанската етничка заедница, на кои не им е оспорено правото на повикувањето на античкото и средновековното културно-историско наследство и не им е проблематизиран идентитетот и правото на самоидентификување. Како утеха, ќе ни остане да ги славиме Индијана Џонс и Џемс Бонд, ако со тоа не ги навредуваме националните чувства на Американците и на Британците. А многубројните археолошки артефакти низ Македонија ќе може без проблем да си ги продаваме, со што меѓу другото ќе го решиме и проблемот со дивите копачи. И со сласт ќе си ги пиеме „северномакедонските“ ракија и вино, ќе си замезиме од „северномакедонската“ салата, со гордост ќе си ги пееме „северномакедонските“ песни и ќе си заиграме по ритамот на „северномакедонските“ ора.
Колку и да изгледа трагикомично, ваквото поразително сценарио е многу реално, во случај на давањето согласност за промена на името Македонија - erga omnes, што ќе подразбира и самобришење на македонската нација - nihil natio. Паничното брзање, проследено со засилениот притисок за промена на името, еднакво однадвор и однатре, воопшто не е случаен. Новите генерации Македонци родени во независна и суверена Македонија од 1991 ниту се задоени од апстрактните идеали ниту, пак, може да се заплашат од хистеричните апокалиптични притисоци за промената на името и на идентитетот. Верувам дека истото, длабоко во себе, го чувствуваат и другите генерации Македонци, кои се лични сведоци на клучните моменти за Македонија и за самите нив.
Во меѓувреме се определуваат нови историски судбоносни датуми, на кои се лицитира со македонското име и идентитет: 2-4 април 2008, 7 декември 2009... Лицитирањето се води во однос на единствената понуда за Македонија: Прифатете дека не постоите или во спротивно ќе ве нема во НАТО и во ЕУ, или едноставно ќе ве нема!!!
Митко Б. Панов
(Авторот е доктор по историски науки)
Друго:
