Во манастирот на авва Илија еден брат паднал во искушение. Го протерале оттаму, а тој отишол на планината кај авва Антониј. Авва Антониј откако го задржал извесно време кај себе, го испратил во обителта од која дошол. Но, браќата повторно го протерале.
Тој повторно се вратил кај авва Антониј и му рекол: „Не сакаа да ме примат браќата, отче!“
Тогаш старецот го испратил со овие зборови: „Бурата го зафатила бродот на море, тој го изгубил ѓубрето од себе и со свој труд се спасил, а вие сакате да го потонете и она што се спасило на брегот“.
Браќата, кога слушнале дека авва Антониј го испратил братот кај нив, веднаш го примиле.
(од житието на авва Антониј)
Еден брат му рекол на авва Пимен: „Ако јас го видам братот, за кого слушнав, дека паднал во грев, тогаш неволно би го примил во ќелијата, а братот кој има добро име, би го примил со радост“.
Старецот му одговорил: „Ако ти му посакуваш добро на добриот брат, тогаш на оној кој паднал во грев посакувај му двојно повеќе, затоа што тој е немоќен“.
Во некое општожитие живеел отшелник, по име Тимотеј. Настојателот на општожитието, откако дознал дека еден од браќата паднал во некој грев, побарал совет од Тимотеј, што да прави со братот кој згрешил. Отшелникот го посоветувал да го избркаат од манастирот. Кога го избркале братот, неговото искушение преминало кај Тимотеј и тој бил доведен во опасна состојба.
Тимотеј ја сфатил причината за појавувањето на нападите и почнал со плачење да повикува кон Бога: „Згрешив, прости ми!“
И слушнал глас: „Тимотеј! Знај дека Јас ти го допуштив ова искушение токму за тоа, за да не го презреш братот за време на неговото искушение“.
(Свети Игнатиј, Отечник)
Некогаш во братството некој брат паднал во грев. Во тие предели имало некој пустиножител, кој долго време никаде не излегувал.
Аввата од манастирот отишол кај овој пустиножител и му раскажал за братот кој паднал во грев.
– Прогонете го – му рекол пустиножителот.
Братот, бидејќи бил протеран од манастирот, од силна тага се затворил во некоја пештера и плачел во неа.
Се случило таму да поминуваат браќата кои оделе кај авва Пимен и тие го слушнале монахот како плаче. Кога влегле во пештерата го нашле во голема тага, и почнале да го прашуваат, велејќи: „Дојди со нас кај авва Пимен“. Тој не сакал, и рекол: „Јас ќе умрам овде, бидејќи згрешив“.
Браќата штом стигнале кај авва Пимен, му раскажале за братот. Старецот ги испратил кај братот и им рекол да му речат: „Авва Пимен те вика кај него“.
Тие отишле кај него и го довеле. Старецот, кога го видел братот скрушен, станал, го целивал, се однесувал кон него кротко, и го молел да јаде. Во меѓувреме, авва Пимен испратил еден од браќата да му рече на отшелникот: „Многу години слушам за тебе, сакав да те видам, но поради нашата мрзливост не сме се виделе еден со друг. А сега по волја Божја и по овој повод, потруди се да дојдеш, за да се видиме“.
А отшелникот кој никогаш не излегувал од својата ќелија, кога ги слушнал овие зборови, си рекол: „Ако Бог не му дошепнал на старецот, тој не би пратил луѓе по мене“. И откако станал, отишол кај него. Откако се целивале еден со друг со радост, тие седнале.
Авва Пимен му рекол: „На едно место имало двајца луѓе, и секој имал кај себе мртовец. Еден од нив го оставил мртовецот и отишол да го оплакува мртовецот на другиот“.
Отшелникот, откако го ислушал, бил трогнат од овие зборови, и се сетил што направил и рекол: „Пимен е горе на небото, а јас – долу, на земјата“.
(Од Старечникот)
Еден брат, поради некоја манастирска работи бил испратен од преподобен Атанасиј Атонски во светот, станал мрзлив за своето спасение и таму паднал во плотски грев. Кога се вратил во Лаврата, со очајание за своето спасение тој му го исповедал на преподобниот својот грев. Светителот, како опитен лекар, утешувајќи и убедувајќи го да не очајува, туку да има надеж во Бога, го оставил на претходното манастирско послушание.
Кога дознал за ова, некој друг монах по име Павел, се соблазнил и почнал отворено да го осудува, како грешниот брат, така и преподобниот: „Што да се рече, преподобниот не го протера од манастирот престапникот поради извршувањето на такво беззаконо и срамно дело“. Преподобниот, откако строго го погледнал, му рекол: „Павел, што правиш? Пази на себе, а не ги гледај гревовите на братот. Пишано е: Кој мисли дека стои, нека пази да не падне (1.Кор. 10,12). Од тоа време, по Божјо допуштање и самиот Павел почувствувал во себе силен блуден напад, и три дена страдал, така што почнал да очајува за своето спасение. Но, што е уште полошо, се срамел да му ја открие на својот духовник оваа гнасна страст и да побара од него помош.
Преподобниот знаел сѐ со духот и на соодветен начин самиот го охрабрил да се исповеда. Дури тогаш Павел му го открил својот грев и побарал од него прошка, како од отец сострадален кон оние кои згрешиле. Преподобниот пред да го вразуми, за да не ги осудува оние кои паднале во грев, туку повеќе да сострадува со нив и да се моли за нив, а потоа веќе, кога го видел неговото смирение и скрушеност, се помолил за него на Бога и го ослободил од тоа валкано искушение. Павел почувствувал некакво студенило, како се излева на неговата глава и разлева низ целото тело, поради што страсната распаленост во него во тој миг згаснала.
(Атонски старечник)
Поуки од авва Доротеј
Оние кои сакаат да се спасат не обрнуваат внимание на недостатоците од ближните, туку секогаш гледаат на своите слабости и напредуваат. Таков бил и тој, кој, кога видел дека неговиот брат згрешил, воздивнал и рекол: „Тешко мене! Како што тој згреши денес, јас ќе згрешам утре“. Ја гледаш ли цврстината? Гледаш ли какво расположение на душата? Како тој во еден миг нашол средство за да го избегне осудувањето на својот брат! Бидејќи откако рекол: „јас ќе згрешам утре“, тој си вложил страв во себе и грижа за тоа, дека и тој во скоро време може да згреши, и така го избегнал осудувањето на ближниот. Притоа не се задоволил со тоа, но и себеси се ставил под неговите нозе, велејќи: „И тој (во крајна мера) ќе се покае за својот грев, а јас нема да се покајам како што треба, нема да дојдам до покајание, нема да имам сила за да се покајам“. Го гледаш ли просвештението на Божествената душа? Тој не само што успеал да ја избегне осудата на ближниот, туку и себеси се фрлил под неговите нозе. Ние, пак, сиротите, без расудливост осудуваме, се гнасиме, понижуваме, ако видиме нешто, или ако слушнеме, или само се сомневаме; и што е уште полошо, не остануваме на својата лична штета, туку откако ќе сретнеме и друг брат, и нему му раскажуваме: „тоа и тоа се случи“ – и му наштетуваме, внесувајќи го во неговото срце гревот.
Православна светлина бр. 52
Превод од руски: Свештеник Јани Мулев
https://crkvaveles.wordpress.com/2020/02/20/sostradanie/#more-2181