логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


 bogorodica.k.dol.jpg

Депонија за знаењето 
 
  
Ова е време кога образованието полека станува услужна дејност, а професорите – еден вид интелектуални келнери, кои треба да ја исполнат нарачката на клиентот. Студентите плаќаат (на приватните универзитети плаќаат и огнени суми), па почнуваат да веруваат дека ја плаќаат дипломата како стока, како што се плаќа автомобил при купување. Кој има пари за тој накит што се вика диплома, ќе го купи; кој нема ќе мора да учи. Таа девиза води кон целосно гнило образование – шупливо однатре, сјајно и раскошно однадвор 

Како и секој нормален човек, така и јас одвреме-навреме седнувам пред телевизорот. Не знам зошто го правам тоа кога принципиелно се обидувам што помалку да трпам зрачење со најразлични глупости од таа кутија; освен тоа навистина немам време за тоа. Телевизорот е за слободни луѓе, кои не знаат што со својата слобода, па имаат време да бидат робови. Па сепак, ме копка. Ме копка до каде може да се оди со невкусот, кичот, агресивноста. Не велам дека понекогаш нема да слушнам и видам паметно нешто (на пример добар фудбал), ама најчесто гледам глупости. Последното нешто што го видов и веднаш исклучив беше една реклама. Рекламата е за саемот на книгите, значи, за најписмените од писмените во државава - писателите. Рекламата е кратка и има текстуален дел од една граматички неточна реченица: „Саем на книга“. Јасно е дека треба да стои „Саем на книгата“ и дека она „Саем на книга“ би го напишал само некој кому мајчин јазик му е српскиот, во кој таквата реченица би гласела „Сајам књиге“. Некој буквално превел од српски без да размисли дали тоа кај нас функционира. Можел да напише и во множина: „Саем на книги“ и тогаш не би бодел толку очи, затоа што има и „Саем на автомобили“. Но „Саем на книга“, едноставно, кај нас - не оди.

Не е поентата во тоа што некој згрешил во слоганот за најписмените од најписмените во државата. Не е поентата во една обична граматичка грешка: нема да цепиме влакно со секира. Работата е многу, многу посериозна одошто изгледа. Прво, работата добива на тежина ако само за миг го преместите тој што го составил аграматикалниот слоган од една професионална област во друга. Замислете дека е хирург, на пример. Или пилот, не дај боже. Замислете ги еквивалентот на неговата грешка и последиците. Од овој слоган никој нема да умре; ќе настрада само нашето уво, кое полека ќе се навикне да го испушта членот, таму каде што некој проценил дека нема потреба: членот е вишок! Токму за тој тип македонско „мајсторисување“ пишував во минатата колумна!

Но да го оставиме и тоа настрана. Да отвориме малку поширока перспектива и да се запрашаме зошто се случуваат вакви (и не само јазични) грешки во една од „најписмените“ држави во регионот.

Нема потреба да ве убедувам дека Македонија полека ама сигурно (и покрај големиот број неписмени) станува земја во која знаењето станува знак на престиж. Гледам што се случува со студентите: ќе дипломираат кутрите, нема никаде работа, па запишуваат магистерски (постдипломски) студии. Умно. Зошто да седат попусто дома, да гледаат во една точка и полека да излудуваат додека стареат? Резонот е: подобро учен невработен одошто неучен невработен. Сега, со новиот систем на образование, сакал–нејќел со три години ќе добиеш диплома, а со една (или две) дополнение стануваш „мастер“, односно – магистер (по старата номенклатура). Тоа значи дека сега средното училиште стана како основно, факултетската диплома спадна на средношколска квалификација, а магистерската стана обична факултетска диплома. Докторатот е нешто како магистерските едно време. Тоа е светски тренд: девалвација на степените на образование. Не знам што се крие зад таквата (за мене) малоумна глобална политика во образованието. Најверојатно станува збор за желба што порано да се добијат тесно специјализирани кадри од инкубаторот на образованието, такви што потоа ќе бидат послушни запченици во механизмот, кои како идиоти ќе си ја гледаат само својата „специјалистичка“ работа, а нема да ја гледаат целината. Што значи – нема да им додеваат на оние што владеат и се задолжени за целината. Како и да е, знам дека таквата глобална политика во образованието кај нас произведе (во последниве години) многу, многу магистри, па природно – и доктори на науки. Живееме во земја во која магистерските наскоро ќе станат како возачка дозвола: потреба.

Таквиот пристап кон знаењето е всушност моден пристап. Тоа е конфекциско-јувелирен пристап: со знаењето се облекуваме, се китиме, го впишуваме со италикс во „си-вијата“ за барање работа, надворешно го консумираме, а всушност – сé помалку се учи и сé помалку се чита. Тоа го знам од лично искуство, од работа со студентите. Бројот на титули расте, знаењето реално се намалува. Постои, се разбира, реална разлика меѓу знаење и образование. Некој може да покаже дипломи за образование, но тоа не значи дека реално и знае. Доказ за тоа е и онаа реклама од почетокот на текстот. Не се сомневам дека тој што ја составил онаа аграмтикална реченица има диплома. Работата е што таа диплома е без знаење.

Освен тоа, ова е време кога образованието полека станува услужна дејност, а професорите – еден вид интелектуални келнери, кои треба да ја исполнат нарачката на клиентот. Студентите плаќаат (на приватните универзитети плаќаат и огнени суми), па почнуваат да веруваат дека ја плаќаат дипломата како стока, како што се плаќа автомобил при купување. Ретко кој сфаќа дека плаќа за да му бидат создадени што поквалитетни услови за учење. И таа девалвација учествува во создавањето модно-конфекциски, бижутериски пристап кон знаењето. Кој има пари за тој накит што се вика диплома, ќе го купи; кој нема ќе мора да учи. Таа девиза води кон целосно гнило образование – шупливо однатре, сјајно и раскошно однадвор.

И конечно, последното и не помалку сериозно прашање е: што се случува со толку многу „знаење“ (какво-такво, тоа си има покритие со дипломи), кога тоа не е употребено, кога се складира, како премногу стока или како муниција по магацините? Знаењето може еден ден да експлодира (дај Боже!), да стане свесно за самото себе и за својата неправедна неискористеност. Што со таа инфлација од невработени млади луѓе? Искуството покажува дека еден дел од нив, оние похрабрите засекогаш ја напуштаат земјата; тоа е нов бран македонско раселување, печалбарска тема за нова битова драма, за тројката Иљоски -Панов - Крле. Другиот дел останува овде и полека ама сигурно излудува: го претвора своето знаење во интелектуална фрустрација. Нема ништо потешко од тоа да поседуваш знаење што немаш каде да го покажеш, па мораш да се „преквалификуваш“. Еднаш ви пишував за шокираноста на еден дипломат, кој кај нас, на бензинска станица нашол вработен магистер по филолошки науки. „Таква земја на светов нема“, ми рече тогаш. Навистина нема. Прашањето е само: а дали треба да има?

Авторот е универзитетски професор и писател
  
   
Автор: Венко Андоновски 

Извор: Нова Македонија
 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

Видео содржини

dobrotoljubie

Наука и Култура

Април 17, 2025
Festival.Simeon

ЈУБИЛЕЈ НА МУЗИКАТА - X ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ ПОЛИХИМНИА 2025

Од 11.04 - 15.04. 2025 год. во Скопје по десетти пат се одржа Интернационалниот фестивал на класична музика Полихимниа 2025. Единствен од ваков вид во нашата земја и оригинален по својата содржина и оваа година фестивалот се обиде да ги обедини најдобрите…
Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Авг 29, 2024 Литература 929
TviTER231
Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 2472
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

Беседи

БEСEДА за ужасoт на прирoдата при смртта на Гoспoда

БEСEДА за ужасoт на прирoдата при смртта на Гoспoда

И зeмјата сe затрeсe и карпи паднаа (Мт. 27:51). O какoв страшeн укoр на луѓeтo! И мртвата прирoда Гo пoзнала Oнoј Кoгo луѓeтo нe мoжeлe да Гo пoзнаат. Сeта нeма...

 Митрополит Струмички Наум : Потешко ни беше да бегаме

Митрополит Струмички Наум : Потешко ни беше да бегаме

Некаде, некој има убаво кажано дека колку повеќе се доближуваме до Голгота, следејќи Го верно Христос, толку помалку луѓе (духовни чеда, пријатели) гледаме околу нас. Но, ништо чудно. Знаеме и...

Св. Јован Златоуст -  За Лазар, Слово 6

Св. Јован Златоуст - За Лазар, Слово 6

Уште колку пари? Уште колку богатство? Уште колку великолепни зданија? Уште колку бездушна приврзаност спрема задоволствата? Еве се случи земјотрес; каква полза ни донесе богатството? Нечиј труд пропадна, изсчезна имотот...

„Лазаре, излези надвор“

„Лазаре, излези надвор“

Тие Негови зборови, пред сè, значат дека нема смрт за оние кои веруваат во Христа, зашто Христос подоцна на Марта ѝ вели: „Јас сум воскресението и животот; кој верува во...

презвитер Горан Стојчевски: ЛИТУРГИЈАТА – ДВИЖЕЧКАТА СИЛА НА СВЕТОТ

презвитер Горан Стојчевски: ЛИТУРГИЈАТА – ДВИЖЕЧКАТА СИЛА НА СВЕТОТ

„Благодарење. Тајна што не требаше да остане толку тајна. Непроценлив дар, незаслужен. Дело Христово во кое постојано се учествува иако само еднаш се случи. Соборно сведоштво во личен подвиг подготвено....

БEСEДА  за пoмирувањeтo на лoшитe заради злoтo

БEСEДА за пoмирувањeтo на лoшитe заради злoтo

И дeнeс мeѓусeбнитe прoтивници сe пoмируваат кoга трeба да сe нападнe и да сe oсуди Гoспoд. Има мнoгу кoи сe кoлат пoмeѓу сeбe дoдeка нe им гo спoмнeтe имeтo Гoспoдoвo....

БEСEДА  за наслeдникoт и за рoбoт

БEСEДА за наслeдникoт и за рoбoт

Зoштo дoјдe Христoс на Зeмјата, браќа? Да нè направи пoдoбри oд рoбoвитe, да ни дадe правo какo синoви и дoлжнoст какo гoспoдари. Правo на синoвитe e сo имeтo Христoвo да...

БEСEДА за oбјавeнитe тајни

БEСEДА за oбјавeнитe тајни

Злoстoрник станува oнoј чoвeк кoј ќe пoвeрува дeка дeлата чoвeчки мoжат да сe скријат. Така мислeлe и eврeјскитe старeшини кoи вo тајнoст гo пoдгoтвуваа свoeтo злoстoрствo над Христа Гoспoда, тајнo...

Архива:Митрополит Струмички Наум:Тример (06.03.2022)

Архива:Митрополит Струмички Наум:Тример (06.03.2022)

Влегуваме во периодот на Големиот пост. Почнуваме со ’тримерот‘. Во Црквата Божја ова не е само период со некој посебен ред и правила, ова е, пред сè, период на посебна...

« »

Најново од култура

Православен календар

 

23/04/2025 - среда

Св. маченици Теренциј, Африкан, Максим, Помпиј и останатите триесет и шестмина со нив; Св. шест илјади маченици во Грузија;

 

Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светиот Христов свештеномаченик Антип Пергамски  24 април/11 април  2025

Тропар на светиот Христов свештеномаченик Антип Пергамски 24 април/11 април 2025

Велик те направи Спасителот тебе Антипопомеѓу ѕвездите небесни,и возвишено стана името твое во Црквата,на која како семе одбрано и послужии...

Тропар на св. Христови мач.Терентиј, Африкан, Максим, Помпиј, Зинон, Александар, Теодор, и др.33 со нив 23 април/10 април  2025

Тропар на св. Христови мач.Терентиј, Африкан, Максим, Помпиј, Зинон, Александар, Теодор, и др.33 со нив 23 април/10 април 2025

Рахила плачеше по своите деца,о свети пустињаци од дванаесетте манастири,а ние денес се радуваме на вашите венци невенливи,ангел Господов свитата...

Тропар на светиот Христов исповедник преподобен Никита 16 април/3 април   2025

Тропар на светиот Христов исповедник преподобен Никита 16 април/3 април 2025

Исповедниче на православието,пастиру на овците словесни,велик молитвенику, од Никифора преподобниотдуховно роден, од Тарасие Патријархотсо оклопот на свештенство облечен,

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная