7 јули 2018
Евангелието на св. апостол Лука започнува со раскажување во кои историски околности се случило раѓањето на св. Јован Крстител. „Во деновите на Ирода, царот Јудејски, живееше еден свештеник по име Захарија, од редот Авијанов; а жена му беше од ќерките Аронови и се викаше Елисавета. И обајцата беа праведни пред Бога, постапувајќи според сите заповеди и повелби Господови без погрешка. Тие немаа деца, оти Елисавета беше неплодна; а обајцата беа веќе стари.“ (Лк. 1:5-7).
По многу години праведен живот пред Бога, истовремено, по многу години мачна бездетност и многугодишно трпеливо поднесување на осуда од луѓето, архангелот Гавриил се појавил пред Захарија и му рекол: „Не бој се, Захарија, зашто се услиша твојата молба и жена ти Елисавета ќе роди син, и ќе му ставиш име Јован.“ (Лк. 1:13)
Не бој се, Захарија! – архангелот прво се обраќа со зборовите за ободрување кон човекот: Не плаши се! Тоа се зборови кои ќе ги сретнеме на 145 места во Светото Писмо, од кои дури 38 пати во Новиот Завет. Потоа го известува дека неговата молитва е услишана! Природно се поставува прашањето, зошто Бог, на молитвата од тој праведник не одговарал толку многу години? Зошто молитвата на еден праведен човек е услишана дури кога тој стигнал до крајот на својот живот на земјата? Зарем Бог не го слушал гласот на родителите на светиот пророк и пред тоа, во текот на целиот нивни брачен живот? Веројатно, не постои христијанин кој не размислувал за ова прашање. Дали Бог нѐ слуша? Зошто Тој толку често молчи во одговор на нашите барања? Ако пак, одговора, зошто не го слушаме тој одговор? Едни сомневања неизбежно раѓаат други, а животот се исполнува со неодлучност, двоумење и бесплодни пребарувања.
Искрено, човечкиот разум тешко ја оправдува Божјата тишина. Впрочем, тоа не е задача со која човек треба да се занимава. Поважно е со нашата вера постојано да ги уништуваме сомнежите на разумот со еден аргумент; ако Бог молчи, тогаш има причина за тоа! Ние сме повикани тишината на Бога не да ја рационализираме,туку со нашето трпение, со нашата вера да ја оправдуваме во овој безумен свет, кој Бара Творецот без одложување, сега и веднаш да се објави себе си – јасно и недвосмислено. Всушност, Бог не молчи, тој зборува на јазикот на совршена љубов, и тој јазик може да го разбере само оној кој е подготвен да одговори на оваа љубов! Многумина бараат Бог да одговори на нивните барања, имено, барања, а не молитви, зашто молитвата е разговор со Бога, разговор што треба да се протега низ целиот наш живот, а барање е човечка потреба; некој во одреден момент да ни излезе во пресрест и да ни помогне во нешто што е над нашата моќ, нешто со што не можеме да се справиме сами. На барањето се одговара со раздолжување, и потоа договорните страни може да немаат ништо повеќе еден со друг.
А, Бог сака да нѐ воведе во непрекинат дијалог со него. Дијалог кој на земјата може да биде исполнет со долги периоди на чекање одговор, дијалог во кој може да немаме брзи и очекувани одговори, но секогаш ќе бидеме изненадени и вдахновувани со сила од горе, со поддршка од Бога да истраеме во трпението и во нашето очекување на неговиот одговор.
Ако не научиме со молитва да благодариме за Божјото молчење, нема да знаеме да го цениме ни Божјото слово, ни Божјото дејство во нашиот живот. Бог не се открива на љубопитните, тој се открива на вистинољубивите кои ќе живеаат соодветно на богооткровението што го доживеале. Бог знае кому; како и кога да одговори.
Кога св. Јован Крстител бил во затвор, испратил свои ученици кај Исус Христос да го прашаат: „Ти ли си Оној што треба да дојде или да чекаме друг?”
Некои толкувачи велат дека св. Јован тоа го сторил заради нив, тие да се утврдат во верата, но сепак, и св. Јован е човек кој во животот имал тешки моменти, какви што несомнено биле последните денови пред да биде отсечена неговата чесна глава. Впрочем, човековата цврстина е од Бога и Бог секого го закрепнува со неговата благодат или го воведува во борба со себе, со своите мисли, за да го одржи во сознанието дека Бога не може да опстане ни минута.
Св. Јован кој порано го познал Христос без никаков претходен разговор со него, бидејќи бил пророк преку говорел Светиот Дух, го познал и рекол: Еве Го Јагнето Божјо, Кое ги зеде гревовите на светот врз Себе! – тој сепак бара од Христос сигурност и потврда на своето сознание.
А, Христос што му одговара? Ние би сакале одговор во стилот: Да, одете кажете му на Јован - јас сум тој што го чекате, јас сум Синот Божји, рамен на Бог Отецот, Спасител на светот...
Но, наместо таков одговор, Исус одговорил и рекол: „Одете и кажете му на Јован што слушате и што гледате: слепи прогледуваат и сакати проодуваат; лепрозни се очистуваат и глуви прослушуваат, мртви воскреснуваат и на бедните им се проповеда Евангелието; и блажен е оној, што не се соблазнува заради Мене.”
Наместо директен одговор, Христос бара св. Јован Крстител и сите ние да разбереме кој е Христос преку неговите дела. Како што порано им рекол на Јудејците: „на делата Мои поверувајте, за да разберете и поверувате дека Отецот е во Мене и Јас сум во Него“ (Јован 10:38). На крајот од неговиот одговор до св. Јован Крстител, Христос додава: „и блажен е тој што не се соблазнува заради Мене,“ или како што стои на грчки: μὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐμοί, т.е. оној што не се скандализира од мене, оној за кого нема да претставувам скандал. Тој збор: скандал (σκάνδαλον) = соблазна и глаголот од него: соблазнување (σκανδαλίζω), има повеќе значења:
некој да биде наведен на грев,
да биде попречен или сопнат на патот по кој оди и да падне
да се предизвика некој неправедно да донесе лоша оценка за друг
да се предизвика огорченост или незадоволство од некој друг.
Овој свет се натпреварува во скандалите против Христа и на многу начини се обидува да нѐ соблазни, да ја намали или сосема да ја уништи нашата вера во Христа. Дали преку медиумите кои ќе информираат со лажни, сензационални откритија со кои ете, научно се докажало дека Исус не е Христос, не е Месијата, ниту некаков Спасител или Син Божји, дали преку преку самодоволноста и егоизмот што се рекламираат како современ начин на живот – овој свет ги впрегнува сите сили и средства за остварување на својата цел; луѓето што не го познале Христос да ги задржи што подалеку од Вистината, а оние што веруваат да ги соблазни – да го отфрлат Христа.
Браќа и сестри, не постои одговор што ќе ги разреши сите наши дилеми или проблеми во овој живот, ниту пак ѓаволот ќе престане да нѐ искушува до крајот на животот. Животот за нас секогаш ќе остане таинствена длабочина, бескрајна морска шир по која може да пловиме само со вера, со молитва, со љубов кон Бога и кон ближните.
Денес кога го славиме споменот на раѓањето на св Јован и кога се радуваме што Бог промислил да се роди таква чудесна личност што ќе биде негов Пророк, Претеча и Крстител, да се помолиме Бог да ни дарува од неговата вистинољубивост и огнена ревност за исполнување на Божјите заповеди, амин.
Беседа прочитана на денешната Света Литургија, во храмот Свети Никола, во Куманово