Св. Теофан Затворник - „Речник на христијанскиот практичен живот“ (31)
Семеен живот
Граѓанскиот и семејниот живот се од Богомблагословени...
... Мажот е глава на жената во онаа смисла во која Христос е глава на
Црквата. А Христос е глава на Црквата како Спасител на тоа Свое тело.
Нека и мажот биде глава на жената заради својата спасоносност за неа. Во
тоа за мажот нека биде основа неговото главарство, а за жената –
поттикот за покорност.
... Господ се предал Себеси за Црквата; соодветно со тоа и мажите во
својата љубов кон жените треба да одат до спремност за нив да го
жртвуваат и самиот живот.
Покорноста на жената кон мажот во христијанството добива возвишен
карактер, зашто произлегува од страв Божји и се изедначува со делата на
Богоугодување кои Му се прават дирекно на Господа. Жената се понизува на
мажот во уверение дека Господ тоа понузување го прима како да Му се
укажува директно Нему.; тоа значи дека му се покорува не како на појак
или доминантен по природен поредок, туку како на претставник Господов.
Бог мажот го поставил да биде женин чувар. Тој често и несвесно ù дава
на жената допуштенија или забрани на кои го надахнува Господ.
Добро е што мажот ве сака. Вие го сакате мажот... и тоа е – вашиот рај.
Многу е тешко да се расудува за брачните врски. Постојат жени вештици, а
постојат и мажи лути ѕверки. Овде мажот бега од жената, таму жената –
од мажот... а телото го бара своето... Кај младите – ќе пукне љубовта...
и доаѓаат децата. Не се работи тука за признавање на незаконските
врски, туку во тоа да се заштитат децата, кои ништо не се криви. Ми се
чини дека е можно вакво решение: оставајќи ја незаконитоста на челото на
оние кои раѓаат, да се смета воспитувањето и подигнувањето на родените
за законито, и тоа да се бара од родителите – да не се пренесува дамката
од нивното чело на децата кога тие ќе стапат во друштво... зашто децата
не се криви.
Она што Бог составил, човек да не разделува (Мк. 10, 9). Со овие зборови
Господ ја утврдува нераскинливоста на бракот; укажано е само на еден
законски повод за развод – неверството на сопружникот: но како да се
постапи ако се открие такво нешто? Да се претрпи. Ние имаме сеопшта
заповед – да го носиме бремето еден на друг; а уште побрзо ова треба да
го исполнат лицата кои се заемно така блиски како сопружници.
Одбивањето да се претрпи распалува непријатности и ситнивите се
натрупуваат додека не се претворат во ѕид кој раздвојува. Зошто ни е
даден умот? Да го исправуваме животниот пат. Расудувањето ќе ги разреши
противречностите на кои ќе се наиде. Противречностите и не се
разрешуваат сред недостаток на разбирање и расудување, уште повеќе
заради одбивањето добро да се размисли за состојбата на работата, а
најмногу затоа што во животот се нема друга цел освен насладите. Кога
насладите ќе се прекинат, престануваат да бидат задоволни едниот со
другиот; уште малку и – ете развод. Колку потривијални стануваат целите
на животот, толку почесто стануваат разводи од една страна, а
незаконските миновни заедници од друга. Изворот на тоа зло е во
материјалистичкиот поглед на светот и животот.
Сопружништвото има многу утехи, но е следено со многубројни невоњи и
страдања, понекогаш многу тешки. Имајте го тоа на ум, па кога ќе се
случи нешто слично, немојте да ве изненади. Сега живеете двојно: и
радостите се поголеми и страдањата полесни – зашто се делат на половина.
Светата Тајна брак неодложно се должни да ја примат сите христијани, ако
се христијани. Но, кој на властите ќе им забрани и беззаконата заедница
да ја признаат како законска, не заради тие беззаконици, туку заради
децата, кои воопшто не се криви за беззаконијата на своите родители.
Заради нивно обезбедување, потребни се некакви одредби, зашто тоа
беззаконие расте и се шири... Црквата кон властите има само една молба –
да не се воведуваат новотарии... а потоа оние кои стапуваат во заедница
без знаење на Црквата, да се сметаат за беззаконици и да се потпаднат
под соодветните епитимии, со барање да се разидат. Доколку не послушаат,
останува само да се третираат како незнабошци и митници.
Чувствата на мажот кон жената и жената кон мажот се – природни. Но тие
секогаш може да се држат во границите во кои нема да се колебаат
исправните одлуки на волјата.
Кој живее во семејство, нему и спасението му доаѓа од семејните
добродетели. Но не е работата во тоа сè да се прикаже сјајно, туку да се
направи она што е потребно.
Вие сте семејни луѓе. Не можете без секојдневни грижи. Тоа не е ни
забрането; напротив, заповедано е да работите како би сте се издржувале и
на другите би им помагале. Потребно е само да не се гушите себеси со
грижата и кога работите, сета надеж да ја положите на Бога; а сè што бог
ќе ви даде како вишок, преку сиромасите Нему да Му го враќате како
данок.
Брачниот живот не ги затвора дверите во Царството Небесно, а ни на духот
не мора да му смета да се усовршува. Но тука не се работи за
надворешниот поредок на работите, туку за внатрешното расположение,
чувства и стремежи.
Совршенство може да се постигне и во брачниот живот... Потребно е само
да се гасат и искоренуваат страстите. На тоа обратете внимание.
Повеќе од сè чиувајте се да не ја изгубите или разнишате меѓусебната
доверба. Зашто тоа представува темел на среќниот сопружнички живот.
Заедно со жената чувајте ја својата љубов. Тоа е извор на среќниот
семеен живот. На тој извор треба да се внимава, да не се извалка.