Полезно и потребно

Името на кондакот е поврзано со една случка од животот на свети Роман Слаткопевец. Тој бил родум од Сирија, а како ѓакон служел во Бејрут. При императорот Анастасиј I (491-518) служел во Константинопол, каде со тек на време станал псалт во црквата Света Софија. Но, не бил талентиран за пеење. Неуспехот го разжалостувал. Тој силно се молел на Пресвета Богородица.

Првата опасност го очекува оној, кој започнува да чита православни книги, се занесува по нив, но погрешува во нивното применување во сопствениот живот. Свети Игнатиј Брјанчанинов (кој заедно со св. Теофан Затворник може да се наречат патеводна ѕвезда за денешниот век) напишал книга под наслов „Принос до современото монаштво“: до неговите зборови треба да се прислуша секој православен човек од нашето време.

Што да правиме, кога не можеме да ги промениме надворешните околности? Ако ги вложиш сите можни усилија, бараш решение, дури и молиш за помош од оние, кои можат да помогнат, и се молиш, се разбира, а сè останува по старо? Или уште полошо – ситуацијата воопшто, никако не зависи од тебе. Што тогаш? Да продолжиш да униваш, додека преуспеваш „во злото“?

Од првиот ден на своето монаштво тој се подвизуваше во секојдневно бдение, проследено од мноштво метании и солзи од љубов, пролевани не само за Бога, туку и за сиот свет. Неговото бдение секогаш беше сеноќно и завршуваше на полноќ со секојдневна Божествена Литургија, во текот на која тој спомнуваше стотици имиња на живи и упокоени луѓе.

Послушанието е сржта на потчинувањето на сопствената волја кон другиот. Но, за да ја потчинам мојата волја кон другиот, мора да ја почитувам таа личност. Ако го слушам некого, потребно е да го љубам. Затоа, родители, треба да се однесувате кон своите деца на начин за да ве почитуваат, бидејќи почитувањето е предуслов за послушание.

Сите овие работи се експлоатирааат во голема мера, влијаат врз психологијата на човекот, и во суштина немаат никаква почит кон човечката душа – ја разболуваат. Впрочем тие го знаат тоа. Знаат дека душата ти е ранлива и дека лесно може да се заведе, многу добро го знаат тоа, а целта им е душевно да те уништат.

Јас веќе сум ти зборувал за ова. Кога христијанинот со полна доверба се предава на Господа, тогаш Тој испраќа мир и спокој, и во телото на човекот, и во неговата внатрешност. Како резултат на тоа, внатрешните органи и жлездите започнуваат да функционираат нормално и ние се ослободуваме од она што порано ни пречело и повторно стануваме здрави.

Од устите на послушниците треба да излегува благочестие и благодат, а не оцет и горчина, кавга и раздор. Секој крут збор што ќе му го кажете во мигот на искушение, е поттикнат од лукавата змија така што душата на старецот ја полева како отров којашто се суши како цвет удрен од град. Не е во состојба ни да се помоли за себе додека не му помине болката. Кога духовните чеда пак, се послушни, тогаш, и старецот оди право, ...

И таму постоеа големи салони украсени со најразновидно овоштие. Но, никој не се осмелуваше да пружи рака и да допре нешто, а камоли да земе. Смирена го поставува да седне покрај неа. Сето време, додека зборува со другите деца, го држи за рака. Тој полека се смирува. Сета таа едноставност го смирува. Прв пат се кае за своите лаги. Нејзината топла насмевка и нежен допир, го охрабруваат да проговори.

Кога страдаш од нешто и дознаеш дека е од рак, треба да се предадеш со многу љубов на Бога, да се смириш, да се успокоиш, да ги засакаш сите луѓе и да возљубиш сè околу себе. Сиот да си со љубов и славоловење кон Бога, за да ти се освети душата, да си полн со радост, а не да велиш: „јас од оваа болест ќе умрам“.

– Погледнете во бунарот! Што гледате? Луѓето погледнале во длабокиот бунар.
– Не гледаме ништо – рекле.
После кратко време, пустиникот повторно им рекол на своите посетители:

Исповедта е насушна потреба за сето паднато човештво. Таа е помирување и повторно враќање на човекот при Бог. Исповедта е најтесно поврзана со покајанието, и секогаш неразделно поврзана со него. Нема правилна исповед без покајание. Ако нема покајание, нема ни исповед. Откако ќе ја почуствуваме и осознаеме нашата падната состојба и нашето отуѓување од животворниот Бог,

Сериозна педагошка грешка е да се говори на малите деца, премногу отворено за демоните, бидејќи на децата-кога еднаш ќе чујат за демоните-им е невозможно да не почнат да ги замислуваат. Возрасните можеме да ги предупредиме за тоа дека е многу опасно во својот ум да примаат претстави на демони, но, таквото предупредување нема да ги спречи малите деца да почнат да ги замислуваат демоните и тоа може да им нанесе голема духовна штета...

Ние не сме слободни да ја избереме рамката и формата на нашето покајание – ова со сигурност е едно од најјасните учења на Библијата. Исус налеа вода во сад – вели свештениот текст – и почна да им ги мие нозете на учениците (Јн 13,5). Господ го избрал садот, средството кое ѝ дало особена контура и димензии на формата на Неговата очистителна вода. Тогаш Он пришол кон секого од учениците, еден по еден, и тие разбрале дека треба да ги стават нозете во тој сад, за Он да може да им ги измие.