логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка

Теракотна иконата посветена на свети Андреј потекнува од крајот на третиот и првите децении на четвртиот век

sv.andrej2.jpgСтанува збор за откривањето на една од најстарите досега познати теракотни икони посветена на првоповиканиот апостол Андреј, родениот брат на св. Петар, преку која јасно сознаваме какви биле најстарите корени на христијанството и какви уметнички дела биле создавани во најраниот христијански период на тлото на Македонија, односно кон крајот на третиот и во почетокот на четвртиот век.
При археолошките ископувања на Виничкото Кале, коешто се наоѓа во непосредна близинана градот виница во Источна Македонија, во 2000-2002 година, во блокот 9, на длабочина од 100-120 см, откривме три фрагменти од теракотна икона. По чистењето се покажа, дека припаѓаат на една икона, бидејќи идеално се вклопуваат, оформувајќи целина на плоча со димензии: 32 х 32 х 5 см.
Веднаш треба да се каже дека новооткриената икона (која за првпат се публикува во овој напис, во најкуса можна форма), споредена со теракотните икони порано откриени на Виничкото Кале (1985-2000) се разликува по неколку свои карактеристики. Прво, основното тело (плочата) било оформено во калап, за да се добијат бараните димензии и облик, меѓутоа, релјефот со иконографската тема бил добиен со притисок на четири различни уметнички изработени матрици. Со притисок на двете поголеми, еднакви по димензии матрици, во меката глина, бил добиен облик на буквата икс° (Х), односно т.н. Адријанов крст (Цруџ декусата), а потоа, од едната и другата страна на крстот, биле втиснати помалите по димензии матрици.
Отпрвин била притисната, прилично длабоко, матрицата на која се наоѓаат релјефните претстави на два морски рака, две риби, една морска школка и една плочкаста - елипсоводна претстава. Раковите и рибите се групирани во парови од по еден рак и една риба, со главите свртени кон средишното поле, кадешто е претставена школката којашто ги раздвојува.
Потоа била втисната втората матрица, значително поплитко. Со неа отпрвин бил втиснат едниот крак на крстот а потоа, со поместување на матрицата, бил оформен и вториот крак на крстот. Гледана во целина, втората матрица ги содржи следните претстави - симболи: паун, свртен во десно, над него риба, свртена со грб кон паунот. Пред рибата, односно зад паунот, како средишен мотив е претставено јагне. По јагнето следува претстава на пес со подигната глава свртена наназад. До песот се наоѓа морска школка (морската школка по својот облик е иста како таа на првата матрица). Откако била втисната и втората матрица, со која бил оформен Андријановиот крст, од двете страни на крстот, со помали матрици, биле втиснати претставите на една риба и една школка со сосема поинаков облик од претходните школки.
Теракотната икона може да се смета дека многу добро е зачувана, иако, заради долгиот престој во длабините на земјата од силните притисоци, распукнала на неколку парчиња.
Од ликовна гледна точка, релјефот на оваа теракота е многу добро моделиран, со мноштво ситни детали, посебно при обликувањето на раковите, рибите и школките. Цртежот е прецизен и сосема јасно ги отсликува основните карактеристики и облици на претставените животни - симболи. На теракотната икона нема никаква сигнатура или натпис.
Новооткриената икона на Виничко Кале, со ваква содржина, колку што ми е мене досега познато, е единствен досега познат примерок со ваква содржина и со вакви симболи, не само во ранохристијанската уметност во Македонија и Балканскиот Полуостров туку и во Европа воопшто.
За да ја сфатиме основаната идеја на непознатиот винички скулптор, треба да укажеме дека, покрај основната тема, ликовно презентирана со јазикот на симболите, во која се апострофира и толкува проповедничката активност, мачеништвото и подвизите на првоповиканиот апостол Андреј, иконата содржи уште еден цел спектар поединечни теми, реализирани повторно со посредство на симболи, наменети за ранохристијанските верници, кои го познавале и разбирале тој, сў уште, таен јазик, користен во најраниот христијански период, во периодот кога христијанството сў уште е жестоко прогонувано. Несомнено се работи за времето кога во Рим настануваат првите катакомби во кои непознати уметници сликаат сцени врзани за Стариот и Новиот завет, користејќи притоа и многу зооморфни симболи. Во Македонија, досега не се откриени катакомби, меѓутоа, новооткриената таракотна икона сведочи за тоа дека нејзината намена можело да биде врзана за украсување на гробниците на раните христијани, што всушност би ја имало истата улога каква што била и улогата на насликаните претстави во катакомбите во Рим.
Во житието на св. Андреј се вели дека тој бил син на Јона и брат на св. (Симеон) Петар, роден во Бетсаида во Галилеја. И двајцата браќа Андреј и Петар, биле рибари. Св. Андреј, одпрво бил ученик на св. Јован Крстител. Виничкиот скулптор, работејќи на Виничкото Кале, користејќи глина од околните глиништа, (што беше докажано со хемиските анализи направени од компетентни институти), посветувајќи ја оваа икона на првоповиканиот апостол Христов Андреј, на извонреден начин, преку симболи ја прикажал токму поврзаноста на св. Андреј со неговиот прв учител св. Јован Крстител, како и со најзначајното собитие врзано со Христовото крштение во реката Јордан. По чинот на крштевањето св. Андреј станал Христов ученик.
Јагнето претставено во централниот дел од новооткриената теракотна икона несомнено има повеќе симболични значења. Едно од нив укажува на моментот кога Св. Јован Крстител го здогледал Исус Христос кој му се приближувал за да побара од него да биде крстен, односно кога Св. Јован го вперил својот прст кон Христа и рекол: Еве го јагнето Божје° (Јов. 1,36).
Иконографијата на оваа икона недвојбено настојува да го поврзе св. Андреј со Христовото крштение во реката Јордан и да го нагласи неговото сведоштво за тој чин. Меѓутоа, симболот јагне, на нашава икона, несомнено укажува и на една од најзначајните теми на христијанска иконографија, смртта на распнатиот Христос. Во историјата на уметноста се вели дека Распјатието Христово сў до 6 век, се прикажувало исклучиво преку симболи, меѓу кои основен симбол претставувало јагнето.
Преку симболите иконата ни раскажува моменти од житието на св. Андреј, кој почнал да го проповеда Евангелието низ Источното Римско царство, во Тракија, потоа во земјите околу Дунав, околу Црното Море, во Епир и на крајот на Пелопонез. На Пелопонез, римскиот намесник Егеат, плашејќи се од активноста на првоповиканиот апостол, наредил св. Андреј да биде фатен, измачуван и на крајот распнат на крст. Крстот на кој бил распнат имал облик на буквата икс° (Х).
Обликот на крстот на кој бил распнат и на кој починал во 62 година Св. Андреј, подоцна станал негов симбол. За раните христијани, на кои била наменета Виничката теракотна икона, симболот недвојбено бил сосема јасен и за да биде разбран немало потреба од никакви други дополнителни текстови.
Споменот на св. Андреј, првоповиканиот апостол се слави на 30 ноември по стар стил, односно на 13 декември по новиот стил.
Од досега кажаното, може да се види дека основниот мотив на новооткриената теракотна икона е врзан за житието на Св. Андреј првоповиканиот апостол, во овој случај претставен преку неговиот симбол-Андријановиот крст. Меѓутоа, непознатиот винички скулптор и учените теолози кои живееле во населбите во долината на река Брегалница, еден од најзначајните христијански центри од периодот на раното христијанство но и подоцна, во периодот на активностите на солунските браќа св. Кирил и св. Методиј, создавајќи ја оваа икона, значително ја збогатиле темата, користејќи симболи кои недвојбено зборуваат за проповедничката дејност на Св. Андреј и крштевањето како еден од најзначајните настани врзани за животот на секој христијански верник, кој преку крштевањето повторно се раѓа°.
Виктор Василевич Бичков, во својата книга посветена на Византиската естетика, меѓу другото вели: Во текот на првите три века на христијанството, скоро целата религиозна уметност била разумно-симболичка. На ѕидовите на катакомбите и саркофазите сликани се условни знаци кои го симболизирале Христос и другите лица од Евангелието. Претставите на риби, сидра, кораби, лозовите пенушки, јагнињата биле толкувани како симболи на Христос, меѓутоа, само некои од тие симболи се задржале во уметноста на идните времиња. Покрај нив, во првите векови на христијанството, често се употребувале и алегории. Симболични биле не само цели слики туку и нивни поединечни елементи: виното, реката, паунот и др.
Псевдо-Дионисиј смета дека симболите и условните знаци се имаат појавено не заради самите нив, туку со одредена, а со тоа и противречна цел, истовремено и да ја истакнат и да ја сокријат вистината. На таквите облици Псевдо-Дионисиј им ја припишува убавината која е скриена внатре° во симболите и со која се постигнува надсуштинска духовна светлина. И така, неразбирливата информација на симболите ја прифаќа оној кој тежнее кон нејзино сознавање пред сў двојно емоционално во облик на убавина° и светлина°. А таа убавина се открива само на оној кој умее да ја види. Спрема тоа, нужно е да се учат луѓето за начинот како да се гледаат симболите. Секој симбол може да има повеќе значења во зависност од контекстот во кој се употребува и зависно од личните својства на созерцателот.
Веќе укажав на симболот што го претставува првоповиканиот апостол Андреј.Тоа е централната претстава на крстот во облик на буквата икс° (Х). Меѓутоа, виничкиот скулптор, користејќи ги полињата на краците од крстот, како и просторот на триаголниците што се формираат помеѓу краците на крстот, во нив поместува неколку сцени, се разбира, раскажувајќи ги со помошта на релјефно претставените симболи.
Во прв ред, во подлабоко втиснатите краци на крстот, како што веќе спомнав, се претставени во парови по еден рак и по една риба. Раковите и рибите како зооморфни симболи се познати во ранохристијанската уметност. За нив, во речникот на симболи се вели: Со ракот се врзува сиот воден свет. Тој е симбол на праисконските води, на мирните и длабоки праводи на изворите кои минуваат низ мајчиното млеко и соковите на билките. Со овој симбол се обележуваат почетоците на префигурацијата на животот кој повторно се раѓа. Спрема тоа, претставата на раковите, во овој случај, ја симболизира водата на реката Јордан-водата во која бил крстен Исус Христос. Рибите пак, го симболизираат Исус Христос и самиот чин на крштевањето, бидејќи е речено: Како што рибата не може да живее надвор од водата, така и христијанинот може да биде спасен само преку неговото крштевање°.
На оваа многу значајна релјефна плоча, меѓу двата пара со ракови и риби, се наоѓа морска школка, која го симболизира раѓањето, смртта и препородот, симбол што повторно асоцира на раѓањето на Исус Христос, неговата смрт и неговото воскресение. Школката е во врска со водата и со месечевите мени. Затоа на нашата икона е претставен и месецот во облик на елипсовидна плоча, сместена зад опашките на рибата и ракот. Месецот како небеско тело расте, се смалува и исчезнува, но неговата смрт, неговото исчезнување никогаш не е конечно. Тој е врска и со праисконските води и причина за нивното појавување.
На едниот крак е претставен паун, а над него риба, а на вториот крак, песот Кербер и една школка. Веќе укажав дека централна фигура на оваа матрица е претставата на јагнето. Симболот на паунот ја претставува бесмртноста, но и раѓањето Христово. Во овој случај заедно со рибата го персонифицира рајот кон кој што тежнеат душите на праведниците. Од другата страна, на кракот од крстот прикажан е пес повторно со школка до него. Песот скоро во сите познати митологии е поврзуван со смрта, со пеколот, со подземниот свет (песот Кербер).
Во рамките на двете помали матрици, втиснати на оваа икона, ги распознаваме симболите риба и школка со издолжен врат. Рибата во овој случај го симболизира Исус Христос, додека школката со издолжен врат, го симболизира најавувањето на страшниот суд, зошто по својот облик личи на дувачкиот инструмент труба, со која се најавувале многу значајни собитија.
Она што посебно паѓа во очи тоа е богатата иконографска содржина на оваа извонредно значајна икона, која покрај другото сведочи за тоа дека во Источна Македонија, во регионот на река Брегалница, во периодот на раното христијанство, пред тоа да биде признаено за официјална религија во Римското царство, веќе постои христијански центар, во чијашто заедница работат скулпторски работилници, кои покрај другите производи изработуваат и уметнички дела наменети за потребите на првите христијански заедници на овој простор.
Од досега изложеното, врз основа на иконографијата предадена исклучиво преку симболи, како и врз основа на ликовните и стилски карактеристики на делото на непознатиот винички скулптор, иконата ја датирам во крајот на третиот и првите децении на четвртиот век. На тој начин, новооткриената икона претставува најстара теракотна икона откриена до денес на тлото на Европа.
Македонија пак, без сомнение, во овој најран период е земјата во која веќе се зацврстило христијанството и покрај жестоките прогони што резултирало со многу човечки жртви. Само педесетина години подоцна од настанувањето на оваа единствена по своето значење теракотна икона, во овој регион, конкретно во Струмица, по времето на императорот Јулијан Апостата (361-363 год.) во прогоните на христијаните настрадале Петнаесетте Тивериополски (Струмички) маченици, кои биле закопани на градските гробишта во овој град. На тоа место, подоцна, струмичани изградиле величенствен храм со гробница посветена на Струмичките маченици. Фактот што по времето на најжестоките прогони, кога паѓале глави на христијани, христијанството во Македонија опстојало и нашло сили уметнички да се изразува, убеден сум дека тоа ќе го стори и денес. 
 
По откривањето на најстарата теракотна икона во Европа Историјата почнува на Виничкото кале Виничките икони ги означуваат почетоците на организираното модерно уметничко творење на европските простори Иконата на Андреја, најстара икона во Европа Постојат повеќе репери според кои се одредува почетокот на цивилизизацијата. Еден од најраспространетите е воведувањето на монобоштвото (христијанството) како преод од паганското кон цивилизираното општество. Впрочем, и новата ера се брои од Исусовото раѓање. Во секој случај ова е еден од контекстите низ кој може да се гледа откритието на професорот Балабанов, теракотната икона датирана од период на преодот меѓу третиот и четвртиот век од нашата ера. Значи, контекстот е во периодот пред или на почетокот на владеењето на Константин, во зародишот на појавата на христијанството на европскиот континент. Во секој случај станува збор за најстарата теракотна икона во Европа! Феноменот на теракотните икони, откриени на Виничкото кале во дводецениските континуирани истражувања, а особено феноменот на иконата на Свети Андреј, откритието што професор Балабанов за првпат на македонската поширока јавност и го претстави во вчерашниот број на нашиот весник, покрај своето несомнено научно значење, може да се разгледува токму од аспектот на клучниот период во развивањето на она што се нарекува цивилизација. Имено, станува збор за почетоците на организираното модерно уметничко творење на европските простори. Мотивите и релјефите на теракотните икони не се преземени од ранохристијанската симболика, туку напротив, може да се каже дека се во функција на создавање на таа симболика. Тие, значи, покажуваат организиран пристап на нешто што со право може да се нарече современ (модерен) пристап кон ликовната уметност, зашто станува збор за мотиви кои не се голо преземање на она што го опкружува тогашниот човек, туку се и внатрешен израз на разбирањето на уметничката симболика. Датирани негде од четвртиот па до седмиот век од нашата ера, овие икони на мал простор (отприлика на некои триесетина квадратни сантиметри) јасно го детерминираат стилот и начинот на изразувањето на уметникот (уметниците) во тој период. Впрочем, ако за првпат императорот Константин во 313 година (Милански едикт), покрај другите религии во Римската империја, го признал правото на постоењето на христијанската вера, а таа станува официјална државна религија многу подоцна (императорот Теодосиј), наодите дека иконата на Свети Андреј е создадена токму во тој период, а најверојатно и нешто порано, на ова откритие му даваат фундаментална важност, не само за почетоците на христијанството на оваа територија, туку и на следењето на нешто што би можело да се нарече создавање на општествената свест во преломните мигови на развојот на човековата цивилизација. Имено, станува збор за се уште прогонетото христијанство, па така мотивите што се сликаат мораат да бидат симболични, непрепознатливи како знаци за оние кои не треба да ги видат, а од друга страна треба да ја имаат и онаа пропагандна сила која ќе регрутира повеќе верници во христијанската вера. Сето ова предизвикува повеќезначни толкувања на одредениот мотив.

 Во тоа светло може да се гледа последното откритие на д-р Балабанов - како еден од клучните артефакти во докажување на растежот на таа општествена свест, кој во себе ќе ја подразбере уметноста како еден важен сегмент за сопствениот развој. Значи, треба да се земе предвид дека станува збор за предвизантискиот период, нешто што историчарите го нарекуваат доцен антички период, значи токму време кога од една епоха се преоѓа во друга, односно период од кога можеме многу попрецизно да го мериме и следиме континуитетот на историјата. Виничкото кале и артефактите што тоа сега ни ги покажува се значајна алка.

Извор:http://archives.vmacedonia.com/10070.htm


 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

dobrotoljubie

Наука и Култура

Септември 25, 2024
Zivko.Grozdanoski3

Интервју со Живко Грозданоски: ДПМ може да дејствува гласно, сложно и независно

Ми се чини дека надворешните предизвици, како на пример отсуството на соработка со некои членови (на Управниот одбор) на ДПМ, некои обиди за саботажа итн. (сè се тоа нешта што веројатно секогаш ќе ги има); па сега слабиот рејтинг на ДПМ меѓу членството и во…
Август 29, 2024
TviTER231

„РАДОСТА НЕ ДОАЃА САМА, ТАА МОЖЕ ДА ЈА ЗАСЕНИ ТАГАТА“ Академик Ќулавкова добитничка на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП

Пред 35 години, август 1989-та, ми беше доделена првата награда за најдобра поетска книга на годината, напишана на македонски јазик, ‘Браќа Миладиновци’. Тоа беше мојата книга ‘Жедби’, со поднаслов ‘Престапни песни’. Во неа, во шест циклуси, опеав неколку…

По премиерата на новиот филм „The Walk“ во Њујорк на двојната кандидатка за Оскар - Тамара Котевска

Ное 14, 2023 Филм, Театар 2019
Tamara.Kotevska
Работејќи од нејзините разговори со Асил и другите деца бегалци, режисерката направи…

„ПОЕЗИЈА ОД МАКЕДОНИЈА“ и „Версвил“

Авг 19, 2023 Литература 2535
TVIT762
Реномираното меѓународно списание за поезија „Версвил“, својот најнов број во целост го…

Беседи

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Жарко Ѓорѓиевски: Беседа,13. октомври 2024 година

Како што постојат места на земјата на кои успева само еден вид растение и нема такви други места на кои истото растение би растело, така и во Црквата Христова постои...

 Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Aрхим. Георги Капсанис: ВО ЗНАК НА НАШАТА ЉУБОВ

Незамисливо е да се биде христијанин без подвиг и крст. Оној што води лесен живот не може да се нарече христијанин. Некои луѓе отсекогаш верувале дека христијанин е оној кој...

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Отец Александар Шмеман: Воздвижение на Чесниот Крст

Тоа бил празникот на христијанското царство, кое се родило под закрилата на Крстот, во денот кога царот Константин го видел Крстот над кој пишувало:: „Со ова ќе победиш…” Тоа е...

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Митрополит Софрониј - ПРОПОВЕД ЗА РОЖДЕСТВО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Во Ветената земја - Палестина, дадена на израилскиот народ од Бога, во планините на Галилеја се наоѓа градот Назарет. Во тоа време тој бил толку непознат и малку важен, што...

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Свети Јован Крстител беше испратен од Бог да ги повика луѓето на покајание

Самиот тој, со својот начин на живот, е олицетворение на покајанието. И нормално, не би ни можел да биде повикан од Бог да проповеда покајание ако целата негова сила не...

БОГОРОДИЦА

БОГОРОДИЦА

„Испитувајќи што му е најпотребно на молитвеникот за да беседи со Бог, по кој пат доаѓа молитвата, Богородица го пронаоѓа свештеното тихување..., оддалеченост од светот, заборав на сè земно и...

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

Св. Јован Кронштатски - Слово на денот на Успение на Пресвета Богородица

И колку славно било Нејзиното успение! Со каква светлина сјаело Нејзиното пречисто лице. Колку прекрасно, неописливо, неспоресливо благоухание извирало од нејзиното пречисто, приснодевствено тело, како што пишува св. Дионисиј Ареопагит,...

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Свети Лука (Војно - Јасеницки): СЛОВО ЗА УСПЕНИЕТО НА ПРЕСВЕТА БОГОРОДИЦА

Многу е важно правилно да разбереме и да ги запомниме зборовите на тропарот на великиот празник на Успението на Пресвета Богородица: „... По Успението не си го оставила светот, Богородице...’’.Нејзината...

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

Архива: Беседа на Преображението на Господ и Бог и Спасителот наш, Исус Христос – Свети Григориј Палама

А и зошто Господ, пред почетокот на Преображението ги избира најглавните од апостолскиот лик и ги возведува со Себе на гората? Секако, за да им покаже нешто големо и таинствено....

« »

Најново од култура

Православен календар (2)

 

21/12/2024 - сабота

Божикен пост (на риба)

Преп. Патапиј; Св. апостоли Состен, Аполос, Тихик, Епафродит, Онисифор, Кифа и Кесар; Св. маченици во Африка;
Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на светиот апостол Андреј Првоповикан 30 ноември / 13 декември 2024

Тропар на светиот апостол Андреј Првоповикан 30 ноември / 13 декември 2024

Како првоповикан меѓу апостолите,и брат на врховниот апостол,Андрее, моли го Владиката на сите,мир да ѝ подари на вселената,и на душите...

Тропар на светиот Христов маченик Парамон и другите 370 маченици 29 ноември / 12 декември 2024

Тропар на светиот Христов маченик Парамон и другите 370 маченици 29 ноември / 12 декември 2024

Исповедниче на вистината, сведоку на благодатта, проповедниче на слободата, Парамоне свети мачениче, трубо Божја за сведоштво,оправдание на твоите триста и седумдесет

Тропар на светите петнаесет Тивериополски свештеномаченици 28 ноември / 11 декември 2024

Тропар на светите петнаесет Тивериополски свештеномаченици 28 ноември / 11 декември 2024

Голема пофалба и крепост има градот Тивериски,ерарсите, свештениците и левитите: зашто откако идолската прелест ја разобличија, победници над нечестивите се...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная