Причината поради која луѓето имаат искушенија
Искушенијата може да се двострани, т.е. да бидат пријатни и непријатни. Но, причината поради која луѓето имаат искушенија е троична: најголем дел заради преиспитување, понекогаш заради преумување, а не ретко и како казна заради гревовите.
Така, заради преиспитување, како што читаме, слично на Јов, голема тага поднеле и Авраам и многу други светители. Заради него целиот јудејски народ бил ставен на искушение во пустината, како што пишува Пророкот Мојсеј во неговата петта книга Повторени закони: „И помни го целиот пат по кој те водеше Господ, твојот Бог, по пустината еве веќе четириесет години, за да те искуша и да дознае што е во срцето твое, дали ги почитуваш заповедите Негови, или пак не“ (Пов. Зак. 8, 2). И во псалмот се спомнува: „кај водите на Мерива те испитав“ (Пс. 80. 7).
Заради преумување, пак, се случува кога Господ ги смирува праведните за направени помали и полесни гревови, или за лично превозгордевање. Со искушенијата се очистуваат од нечистите и лоши помисли и со нив се спалува секоја нечистотија во нивната внатрешност (Ис. 1, 25), како би се покажале чисти како злато на следниот испит, и да не остане нешто што би нè обременило на страшниот суд. И во таа смисла е кажано: „Бројни се маките на праведниците“ (Пс. 33, 19). Исто така: „И сте ја заборавиле утехата, која вам, како на синови, ви зборува: Сине мој, не презирај ја казната од Господа и не паѓај со духот, кога те изобличува, зошто Господ го казнува оној, кого што го сака; го бичува секој син, кого што го прима. Ако трпите казна, Бог со вас постапува како со синови. Зашто кој е тој син, кого таткото не го казнува. Ако, пак, останете без казна во која сите станаа соучесници, тогаш сте деца незаконски, а не синови“ (Евр. 12,5-9). Но, и во Откровението е кажано: „ кои Јас ги сакам, нив ги карам и казнувам“ (Отк. 3,19). И на таквите од ликот Божји, преку пророкот Јеремиј им е упатен збор: „Јас наполно ќе ги истребам сите народи, меѓу кои те прогонив, но тебе нема да те истребам; ќе те казнам по мерка, но неказнет нема да те оставам“ (Јер. 30, 11). За истото спасоносно преумување се моли и светиот пророк Давид кој вели: „Искушај ме, Господи, и испитај ме. Отвори ги утробата моја и срцето мое“ (Пс. 25, 2). Разбирајќи го спасоносниот карактер на таквото искушение и пророкот Јеремиј воскликнува: „Казни ме Господи, но по правда, не во гневот свој, за да не ме сотреш“ (Јер. 10, 24). Исто зборува и прoрокот Исаија: „Ќе те славам Господи, Ти ми беше гневен, но го одврати гневот Свој и ме утеши“ (Иса. 12, 1)
Ударите на искушенијата се испраќаат и заради гревовите. Така Господ тргна да му испрати удари на народот израелски, говорејќи: „И ќе испратам против нив ѕверски заби и отров од земни влекачи“ (Пов.Зак. 32, 24). И во псалмите се говори за нив: „Многу маки ќе го снајдат грешникот“ (Пс. 31, 10). И во Евангелието се спомнува: „Ете сега си здрав и не греши повеќе за да не те снајде нешто полошо“ (Јн. 5, 14).
Постои уште и четврта причина заради која на некои луѓе им се испраќаат страдања, позната од Светото Писмо: појавувањето на славата и на делата Божји. Така се говори во Евангелието за слепиот: „Ниту тој ниту родителите негови згрешиле, туку за да се јават делата Божји врз него“ (Јн. 9, 3). И за болеста на Лазар се вели: „Оваа болест не е за умирање, туку за слава Божја за да се прослави Синот Божји преку неа.“ (Јн. 11, 4).
Св.Јован Касијан
— with Igor Dervisov.
