ВРАЌАЊЕ ОД ДРУГИОТ ЖИВОТ (IV дел)

ЧУДЕСНОТО ВИДЕНИЕ НА МОНАХИЊАТА ЕВПРАКСИЈА

(Продолжение)

Потоа, одејќи малку понатаму, видовме голема градина со златна земја и со златни јаболкница, преполни со златни, свежи и прекрасни плодови. На крајот од градината, покрај патот по кој одевме, видов дрво поинакво од другите дрвја во градината, коешто наликуваше на мала смоква, а имаше зелени, долги, виснати лисја. Тоа дрво го набљудував љубопитно, зашто беше послично со земните дрвја одошто со оние во Рајот. Во тој миг се појави и застана покрај дрвото еден прекрасен ангел во бело и ми рече: „Сакаш ли да наберам плод од ова дрво, за да го пробаш? Тоа е Адамово дрво.“ Но, бидејќи називот на дрвото предизвика во мене непријатни спомени, ја одбив понудата. Марија, пак, разбирајќи каков спомен предизвика во мене споменатото име на дрвото, ми рече: „Не плаши се“. И додека Марија се упати самата да набере од плодот, ангелот веќе ми пристапи и ми даде во раце еден плод. „Внимавај сега, ми рече Марија, кога ќе го вкусиш, ќе видиш дека има способност да даде вкус на кој било земен плод, или јадење, или пиење, коешто ќе посакаш да си го претставиш во мислите“. И навистина беше така. Па сепак, неговиот сопствен природен вкус беше неспоредлив.
Малку понатаму се свртев и видов како тече некаква блескава златна вода. Таа не течеше по некое корито, туку една прекрасна управуваше со водата со еден тенок стап. Водата течеше разбранувана и со чудесен звук. И за ова ја прашав Марија, којашто ми рече: „Оваа вода, којашто ја гледаш, претставува почеток на реката Јордан, чиј крај ќе го видиш кога ќе го посетиш земниот Ерусалим.“
Потоа, откако поодевме малку, се најдовме пред мошне голема зграда со многу прозорци. Кога влеговме во неа, видовме редици клупи на кои седеа многу деца. Сите беа на иста возраст, до дванаесет години, а лицата им блескаа. Неки од нив читаа, некои разговараа со детска простодушност и умилност. Навистина, во тој миг јасно ја сфатив смислата на искрената љубов. Начинот на нивниот меѓусебен разговор толку ме восхити, што посакав ненаситно да ги гледам овие ангелски деца како разговараат и читаат. Но, бидејќи не можев да разберам на кој јазик зборуваат, ја запрашав за тоа Марија, а таа ми рече: „Тоа што го слушаш а не го разбираш, се оние неискажани зборови за кои говори апостол Павле, учителот на вселената, во своите посланија.“ Бидејќи и реков дека не разбирам зашто никогаш не сум читала за Павле, таа ми одговори: „Кога ќе се вратиш на земјата, запрашај некој од учителите во твоето место и тој ќе ти го разјасни твоето недоумение.“ На крајот, бидејќи доволно долго стоевме гледајќи ги ненаситно малите ангели, ги поздравивме, по што тие ни отпоздравија со натприродна благост, и заминавме. Одејќи по истиот тој пат, видовме низа соби со ѕидови со небесно сина боја. Веднаш ја запрашав Марија дали ќе ми дозволи да влезам и да ги разгледам собите. „Ти се дозволува, ми рече таа, но треба да запаметиш сè што ќе видиш“. Ја отворив најблиската соба и видов како во средината виси скапоцено кандило, коешто ја осветлуваше собата со блага светлина, и две монахињи како седат една наспроти друга. Бидејќи главите им беа наведнати, заклучив дека се молат. Веднаш се повлеков, затворајќи ја брзо вратата, зашто едната од нив ми даде знак да излезам. Ја запрашав Марија, и таа ми рече дека се тоа монахињи коишто му угодиле на Бога подвизувајќи се заедно, поради што на Бога Му беше угодно тие молитвено да тихуваат во таа соба, двете заедно, и да се молат, како што гледаш. И да ги жнеат плодовите на духовна веселба и на небесна радост.
По оваа соба, отворив друга и видов една жена облечена во блескава светлина. Потоа отворив трета, и во неа го видов мојот сопруг Андреј, којшто седеше на престол, а над неговата глава видов полиелеј со седум кандила. Штом ме здогледа, тој слезе од престолот и ме поздрави благонаклонето. Отпоздравувајќи му, му реков дека сè уште сум жива, но дека би сакала да останам покрај него. А тој ми рече: „Знам дека сè уште не си починала, но за сега е невозможно да останеш тука, зашто предодреденото време на твоето живеење во светот сè уште не е изминато. Погрижи се, затоа, во преостанатиот дел од твојот земен живот да покажеш добродетелен живот, и да не стапуваш во друг брак, за да можеш да се удостоиш да пребиваш заедно со мене. Еве, сум ти подготвил стол – притоа ми покажа еден мал стол, уметнички изработен и со блескава чистота. Во спротивно, доколку се омажиш, во истиот тој ден ќе ме собориш од овој престол – притоа тој истовремено и со движења ми покажа како би паднал, и додаде: тогаш не би се удостоила да го видиш Рајот“! Потоа строго ми нареди да се чувам од грев и со срдечност да ги поднесувам искушенијата, и ми вети дека секогаш ќе биде со мене, духовно. Откако ми го рече тоа, јас го поздравив со почит, ветувајќи му дека ќе се придржувам до неговата наредба, и излегов.
Потоа, отворајќи друга соба, се најдов пред еден мој познат сограѓанин, кој беше починал пред пет години, и кој се викаше Димитриј Христодулу. Откако се поздравивме, му раскажав за мене. Тој ме одведе во една голема сала и ме постави пред дванаесет млади луѓе, коишто блескаа посилно од сонцето, и коишто седеа на златни престоли. Во средината на салата имаше трпеза, совршено наместена, со чинии поставени за ручек. Салата беше осветлена со изобилна светлина којашто влегуваше низ големи прозорци коишто, по сè изгледа, беа постојано отворени. Гледајќи го сето тоа, се збунив и се засрамив, и се свртев за да излезам. Но, Димитриј, чијшто живот на земјата беше пример за добродетелност, ме запре; и, згора на тоа, ме поттикна да пристапам и да ги поздравам сите по ред. Ги поздравив, и се вратив при Димитриј, а тој ми рече; „Тоа се дванаесетте Апостоли, и тие дојдода за да ме посетат, и еве, благодарение на даровите од мојата добра споруга, им подготвив ручек; затоа те молам на мојата добра сопруга да ì ги пренесеш мојата благонаклонетост и благодарност, и да ì кажеш дека заборавила да изврши сè што ветила, на тоа и тоа место, во тој и тој ден.“ Потоа низ еден балкон ми покажа една голема, блескава градина. Во неа видов петнаесетгодишни девојки како залеваат дрвја и цвеќиња. Девојките ми рекоа да останам со нив. Им објаснив дека не можам да го сторам тоа, и се поздравив со нив и со Димитриј, и заминав оттаму.
Влегов во друга соседна соба, и таму го здогледав Христодул, братот на Димитриј, кој исто така беше починал, како седи на еден украсен престол, со извесна тага на лицето. Му пријдов за да се поздравам со него, и му ги раскажав своите впечатоци што ги стекнав до тој миг, а особено му реков за исклучителната положба на неговиот брат. „Мојот брат, ми одговори тој, е задоволен од повеќе причини, а особено затоа што е удостоен да има богобојазлива жена којашто сè што прави за покој на неговата душа, го прави со добра волја и без негодување. Додека, пак, сè што за мене го прави мојата жена, го прави без добра волја и без благодарење. Затоа те молам, да ì кажеш дека се жалам, и дека е потребно: или да ми ги праќа тие дарови со љубов и без негодување, па макар биле и со помала вредност, или да не ми праќа формално многу дарови со студенило и со префрлање. Му ветив дека ќе ја исполнам неговата желба, и го поздравив. Излегов и ја сретнав Марија, и заедно продолживме по десната страна.