логоFacebook  Twitter  YouTube  eMail

Кожувчанка


dorotej 3

За лагата
ПРЕПОДОБЕН ДОРОТЕЈ ПАЛЕСТИНСКИ

dorotej 31. Сакам накусо да ви спомнам за лагата. Затоа што гледам дека многу се трудите во воздржувањето на јазикот, од што многу лесно може да се застрани во многу нешта. Видете, браќа мои, во секоја работа, како што секогаш ви зборувам, постои навика во добро и во лошо. Потребно е големо трезвеноумие за да не бидеме обземени од лагата. Ниеден лажливец не се соединува со Бога, бидејќи лагата Му е туѓа на Бог. Напишано е „Лагата е од лукавиот“. И повторно: (ѓаволот) е лажец и татко на лагата (Јован 8,44). Значи, ѓаволот е татко на лагата, а Бог е вистината. Самиот Он говори: Јас сум патот, вистината и животот (Јован 14,6). Гледате од кого се одделуваме и кон кого се прилепуваме по патот на лагата? Очигледно е дека се приближуваме кон злото. И така ако сакаме навистина да се спасиме, треба со целата своја сила и усрдност да ја љубиме вистината и да се чуваме од секаква лага. Зашто таа (лагата) ќе нè одвои од вистината и животот.

2.  Постојат три различни лаги. Постои лажливец во мислите, постои лажливец  со зборови и постои оној кој лаже со самиот живот. Лаже оној, кој се прима со сомневање. Тој гледа некој како разговара со својот брат и почнува да се сомнева, говорејќи: „Тој за мене зборува“, и доколку го прекинат разговорот тој повторно ќе се посомнева дека поради него прекинале. Ако некој каже некој збор, тој ќе се посомнева дека е кажан за негово огорчување. Едноставно, тој во секоја работа направена од ближниот се сомнева, говорејќи: тоа заради мене го направи, тоа заради мене го кажа. Тој е лажливец во мислите. Никогаш не говори според вистината, туку според неговите сомневања. Оттука произлегува љубопитноста, прислушкувањето, оговарањето, расправиите, осудувањето.

3.  Се случува некој да се сомнева во некоја работа и таа навистина да се случи. Сакајќи, наводно, врз основа на тоа да се поправи, тој секогаш е љубопитен, мислејќи: „доколку некој зборува против мене, врз основа на тоа ќе видам каде грешам и ќе можам да се поправам“. Но, овде самиот почеток е од злочестивиот, бидејќи е започнато од лага. Незнаејќи за што станува збор, се сомнева во нешто што не го знае. Како може лошо дрво да даде добри плодови? Ако навистина сака да се поправи, на зборовите од братот свој: „Не прави го тоа“, или: „Зошто го направи тоа?“, не треба да се збунува, туку да му направи поклон и да му се заблагодари. Така ќе се поправи. И кога Бог ќе види дека има таква намера, никогаш нема да го остави во прелест, туку ќе му испрати некој кој ќе му помогне да се поправи. А зборовите: „Јас им верувам на своите сомневања заради себепоправање“, а потоа да прислушкува, и бивајќи љубопитен, претставуваат оправдување кое е од ѓаволот, кој секогаш сака да плете замки.

4.  Еднаш, додека сè уште бев во општожитие, се најдов во искушение да мислам дека од движењето на телото од човекот може да се разбере неговата духовна состојба. Се случи ваква работа. Додека стоев, покрај мене помина една жена која носеше бардак со вода. Не знам како сум се занел и погледнав во очите на жената и веднаш ми се појави помисла дека таа жена е блудница. На таа помисла многу се огорчив. Го прашав старецот, ава Јован: „Владико, што треба да направам ако некогаш и без посебна желба видам нечии движења и помислата ми наметне заклучок за неговата состојба?“ Старецот ми рече: „Што понатаму? Зар не може некој да има природен недостаток и низ борба да го поправи? Од тоа не може да се сфати неговата состојба. Никогаш не им верувај на своите сомнежи, зашто кривиот лењир го прави криво и она што е право. Сомневањата се лага и се штетни“. Оттогаш не им верував на помислите дури и кога ми велеа дека сонцето е сонце и темнината е темнина! Зашто ништо нема потешко од сомнежот. Доколку се всели во нас станува толку штетен, што почнува да нè уверува и наметнува помисли дека јасно ги гледаме работите кои не постојат, ниту пак постоеле.

5. Ќе ви кажам една чудна работа за тоа додека сè уште бев во општожитие. Имавме еден брат на кого оваа страст многу му пречеше. Тој толку многу значење им придаваше на сомнежите, што беше уверен дека е така како што помислите му кажуваа и никако поинаку. Злото со текот на времето напредуваше. Демоните толку многу го турнаа во прелест, та еднаш кога беше во градината да набљудува (а тој секогаш набљудуваше и прислушкуваше) му се причинило да види еден од браќата како краде смоква и ја јаде, а беше петок и сè уште не беше дошол вториот час. И така, уверувајќи се себеси дека навистина го видел тоа, се скрил и излегол молчејќи. За време на Литургијата исто така набљудувал што ќе направи братот кога ќе дојде време за Света Причест. Кога видел дека братот ги мие рацете и се подготвува да влезе и да се причести, отрчал кај старецот и му рекол: „Ава, оној брат кој влегува во олтарот за да се причести со Светите Тајни, го видов утринава како краде смокви и јаде од нив, не му дозволувај да се причести“. Авата заповеда да го повикаат пред да ги прими Светите Дарови и тргнуваќи го на страна го запраша: „Кажи ми, брате, што направи денеска“, а тој изненаден од прашањето го праша: „Каде, владико?“ Старецот му одговори: „Во градината во која беше утрово, што правеше таму?“ А братот зачудено му одговори: „Владико, јас денес ја немам ни видено градината, зашто не ни бев во манастирот, туку што пристигнав од пат. Веднаш по бдението, економот ме испрати по набавки“. А местото за набавки за кое се зборува беше со километри далеку. Старецот прати да го викнат економот и откако дојде го запраша: „Каде го прати овој брат?“ Економот му го кажа истото што му го кажа и братот претходно. Старецот праша: „Зошто не го прати кај мене за благослов?“ Економот направи поклон и рече: „Прости ми, но ти се одмараше по бдението, затоа не го пратив кај тебе да земе благослов“. Старецот се увери во она што му го кажа братот и со молитва го отпушти и му даде благослов да се причести. На братот, пак, кој имаше сомнеж, му даде епитимија и го одлачи од Светата Причест. И не само тоа, по службата ги повика сите браќа и со солзи во очите им објасни што се случило, разобличувајќи го братот. Тоа го направи со тројна намера: да го посрами ѓаволот кој сее сомнежи, да му се прости гревот на братот и да добие помош од Бога, да ги утврди браќата во тоа никогаш да не ги трпат своите сомневања. Откако нè поучи и нас и братот, рече дека ништо не е поштетно од сомневањето. Тоа го докажа со примерот кој се случи.

6. И други слични поуки во разни прилики кажале отците предупредувајќи нè на штетата која можат да ја предизвикаат сомневањата. Затоа со сите свои сили да се потрудиме, браќа мои, никогаш да не им веруваме на своите сомневања. Ништо не го оддалечува човекот од согледување на гревовите свои како сомневањето. Тоа секогаш го прави човекот љубопитен за нешта кои не му припаѓаат нему. Од тоа ништо добро не може да излезе освен смут во душата и безброј нервози. Поради тоа човекот никогаш не успева да се здобие со страв Божји. Доколку и покрај нашата грешност, во нас се вселат сомневања, веднаш да ги преобразиме во добри мисли за да не ни наштетат. Зашто, сомневањата се зли и никогаш не ја оставаат душата во мир. Тоа е лага во мислите.

7. Лаже оној кој од мрза не станал за на бдение и се оправдува со зборовите: „Имав температура, несвестица и не бев во можност да станам. Бев премногу слаб“. А може да биде искрен и да каже: „Прости ми, бев мрзоволен за да станам“, наместо да се покае и да се смири, тој кажува уште десет други лаги. Ако некој го прекори за тоа, тој продолжува да ја заобиколува вистината со зборови сè додека не се оправда за да не добие прекор. Исто така ако се случи да има нешто против братот свој, тој не престанува да се оправдува велејќи: „Но, ти го рече тоа, ти тоа го направи, јас не го кажав тоа, туку тој, не ова, туку тоа итн.“, и сè со цел да не се смири и да се покае. Доколку сака нешто, не си допушта да каже: „Јас го сакам тоа“, туку продолжува да заобиколува со зборови велејќи: „Страдам од тоа и тоа ми е неопходно“ или „заповедано е да ми се даде тоа“. Зборува толку лаги сè додека не ја исполни својата желба.

8. Секој грев настанува или заради сластољубие или заради среброљубие или пак заради славољубие. Исто така и лагата настанува заради овие три причини. Некој лаже за да не биде прекорен и заради тоа да се смири, или да ја задоволи својата желба, или да се здобие со нешто. И не престанува да се врти наоколу и да замајува со зборови сè додека не си ја исполни целта. На таквиот човек никогаш не му се верува. Ако и вистина зборува, никој нема да му верува, зашто се сомнева и во она што ќе го каже.

9. Меѓутоа, се случуваат и такви принудни околности во кои доаѓа до големо смутување и огорчување доколку нешто не се скрие. Кога ќе дојде до тоа да некој е принуден на тоа, како што реков, нека ги измени зборовите за да не дојде до поголема жалост и опасност. Како што му рекол ава Алониј на ава Агатон: „Двајца мажи извршиле убиство пред тебе и еден од нив побегнал во твојата ќелија“. Началникот го бара и те прашува: „Пред тебе е извршено убиство?“ Кога не би направил икономија (снисходење), ти би го предал човекот на смрт, т.е. смртна казна.

10. Кога ќе се случи нешто неопходно, не треба да се биде безгрижен, туку треба да се кае и да се плаче пред Бога, сметајќи го тоа како момент на искушение. Такво нешто не треба да се случува често, туку еднаш помеѓу многу пати. Сапунот и другите средства за чистење почнуваат да штетат ако премногу често се употребуваат. Напротив, тие се корисни само ако се користат еднаш годишно и тоа ако има  голема потреба. Така треба да се служиме и со ова. Измени ги зборовите ако има голема потреба, но како што реков, еднаш во многупати, кога има голема неопходност. Вршејќи го тоа ретко со страв и трепет изнесувајќи ја пред Бога својата намера и својата неволја. Тогаш ќе бидеш покриен т.е. ќе ти се прости. Видовме кој лаже во мислите, а кој со зборови, ќе кажеме уште и кој е оној кој лаже со својот живот.

11. Лаже со своjот живот оној кој живеејќи како развратник, се преправа дека се воздржува, или оној којшто е користољубив зборува за милостина и го велича сочувството, оној кој е горд се восхитува на смирението. Но не се восхитува на тоа со смирение и не се восхитува за да ги пофали тие добродетели. Да говори со таква намера, најпрво би ја исповедал со смирение својата слабост говорејќи: „Тешко мене грешниот, зашто нема никакво добро во мене“. По исповедта тој може да се восхитува и да ги фали добродетелите. Тој не ја воздигнува својата добродетел без да сака да соблазни некого, зашто ако не сака тој би требало да размислува вака: „Јас сум грешен и полн со страсти, зошто и друг да соблазнувам? Зошто да ì штетам и на друга душа и со тоа да си ставам дополнителен товар врз самиот себе?“ Зашто оплакувањето на самиот себе е смиреност, а штедењето на ближниот е сочувство. Но тој не се восхитува на добродетелта заради наведеното, како што реков. Напротив, тој името на добротетелта го користи за да ја сокрие својата грешност или за да се претстави себеси како добродетелен човек, или најчесто за да повреди некого. Ниедно зло, ниедна ерес, ни самиот ѓавол не може да го излажат човекот, доколку не земат облик на добродетел. И апостолот зборува дека и самиот ѓавол се преправа во ангел (2.Кор. 11,14). Затоа не е чудно што и неговите слуги се преправаат дека се слуги на правдата. Така и лажливецот, како што реков, зборува за добродетелите, ги фали и им се восхитува како самиот тој да ги има, или како некој кој има искуство во истите, сакајќи да излаже или да повреди некого. Тоа е лажливец со својот живот. Тој не е едноставен човек, туку дволичен. Еден однатре, а друг однадвор. Дволичен и срамен е и неговиот живот.

12. Ете, кажавме дека лагата е од нечестивиот. Кажавме и дека правдата е од Бога. Да бегаме, браќа мои од лагата за да го избегнеме злото и подвизувајќи се да ја стекнеме вистината, за да се соединиме со Оној Кој рече: „Јас сум вистината“ (Јован 14,6). Нека нè удостои Бог со Својата вистина.

Нему му припаѓа сета слава и сила во сите векови. Амин.

Превод од српски јазик:

Благоја Трајкоски, дипл. Теолог

Православна светлина бр.24

 Јануари 15, 2013

 Изор: Ортодоксија и ортопраксија

 

 



dobrotoljubie

Поуки од Светите Отци

dobrotoljubie

Духовност

Октомври 20, 2024
TviTER281

Монашки и свештенички семинар во митрополијата на Киншаса (06.09.2024 21:29)

Со Божја благодат и благослов на Неговата Светост Папата и Патријарх Александриски и на цела Африка г. Теодор II, во Митрополијата на Киншаса, во Конго, се одржаа семинари за монасите и свештениците.
Јуни 30, 2024
Avraamovo.GOSTOLJUBIE

Света Троица во Стариот Завет

„Секоја енергија која од Бога се простира на творевината и се именува со многу имиња, од Отецот излегува, низ Синот се протега, а во Духот Свет се совршува“ (Свети Григориј Ниски, „За тоа дека не смее да се говори за три Бога“). Вистината за постоењето на…

За нафората

HRISTOS.nafora
Нафората е осветен леб,кој бил принесен на жртвеникот и чија средина е извадена и…

Проскомидија

TVIT602
·Што е Проскомидија? Еретиците немаат Проскомидија. Проскомидијата е уводниот дел на…

Јован Дебарски Архиепископ Охридски (30 август/12 септември)

Сеп 13, 2021 Житија 3213
Овој свет и богоносен отец наш Јован Дебранин, Архиепископ Охридски и прв ктитор на…

Свети свештеномаченик Харалампиј

Фев 23, 2020 Житија 7698
ih3387
Секој човек со своето раѓање добива лично име по кое го препознаваат во текот на целиот…

Најново од духовност

Православен календар (2)

 

22/12/2024 - недела

Божикен пост (на риба)

Зачнувањето на Света Ана; Св. Ана, мајката на Пророкот Самуил; Преп. Стефан Новосјаен; Св. Софрониј, архиепископ Кипарски;
Правила и одредби на Православната Црква за постот
Православен календар за овој месец - МПЦ

Кожувчанка

Молитви кон Пресвета Богородица за секој ден во седмицата

 Радувај се, Ти Која од ангелот ја прими радоста на добрата вест дека Бог Слово ќе прими тело од Тебе! Радувај се оти го носеше Создателот во Твојата утроба! Радувај се Ти Која го роди Бога во тело, Спасителот на светот! Повеќе...

Тропар

Тропар на св. Христови маченици Мина, Ермоген и Евграф 10 декември / 23 декември 2024

Тропар на св. Христови маченици Мина, Ермоген и Евграф 10 декември / 23 декември 2024

Велики сте вие Мино и Ермогене,кои лично Христово присуство вовашите страдања измоливте.Благодатта преку вас не само Евграфа туку и целото...

Тропар на светата Господова пророчица Ана мајка на Пророк Самоил 9 декември / 22 декември 2024

Тропар на светата Господова пророчица Ана мајка на Пророк Самоил 9 декември / 22 декември 2024

Се зарадува душата твоја во Господа,а таа радост по твоите молитви Христос ја пренесе на верните свои,о Ано смирена слугинко...

Тропар на светиот апостол Андреј Првоповикан 30 ноември / 13 декември 2024

Тропар на светиот апостол Андреј Првоповикан 30 ноември / 13 декември 2024

Како првоповикан меѓу апостолите,и брат на врховниот апостол,Андрее, моли го Владиката на сите,мир да ѝ подари на вселената,и на душите...

Духовната убавина на Богородица се пројавува и во моментот на Распнувањето на Нејзиниот Син

Тебе, Богородице поборнице – војвотко, ние слугите Твои, откако се избавивме од зло, Ти пееме победни и благодарствени песни. Ти имаш сила непобедна, од секакви опасности ослободи не за да Ти пееме : Радуј се, Невесто Неневесна! Повеќе...

Болестите според светоотечкото учење

Значи, не се надевај на лекарска вештина без благодат и не ја отфрлај своеволно, туку моли Го Бога да ја спознаеш причината за казната, а потоа моли за избавување од немоќта, трпејќи сечење, горење, горчливи лекови и сите лекарски казни Повеќе...

Свети Лука Симтерополски: Архиепископ и хирург

Едноставно е да се претпостави дека професорот – епископ, соединувајќи го во своите раце крстот и скалпелот, ги порази современиците токму со тоа необично соединување на двете разновидни сфери на активност.  Повеќе...

Духовни поуки: „Помоли се за мене“

Со Бога зборувај многу, а со луѓето малку; ако во Божјиот закон се подучуваш - ќе успееш и во едното и во другото. Повеќе...

Живот без стрес

Ако разбереме што се крие зад стресот, ако ја видиме лагата, која што се крие зад него, на крајот ќе увидиме дека не постои причина за да бидеме во стрес.. Повеќе...

Митрополит Струмички Наум - Да пораснеме барем до Стариот Завет

И не само што немаат туку се и очигледна пречка за влез во Царството Небесно, и пречка да се сфати и пренесе неговата идеја и порака. Повеќе...

Епископ Тихон Шевкунов: „НЕСВЕТИ, А СВЕТИ“

Несвети, а свети. Луѓе, кои навидум живееле во нашето секојдневие, се соочувале со проблемите со кои ние се судираме, боледувале од болести од кои ние боледуваме, често осудувани од околината, а сепак, не биле секојдневни. Луѓе, кои не се на иконите, но го предавале животот од иконите во сите нивни дела, зборови, мисли. Луѓе, за кои тишината прозборила дека се свети.  Повеќе...

ГОЛЕМАТА ТАЈНА НА ДИВЕЕВО - Кој ќе доживее, ќе види

Како дополнување на оваа тајна, еве што слушнав од устата на 84-годишната игуманија на манастирот Дивеево, Марија. Бев кај неа во почетокот на 1903 година веднаш по канонизирањето на преподобниот Серафим и заминувањето на царското семејство од Дивеево. Повеќе...

Арх. Калиник Мавролеон: Монологот БОЖЈИ

 

Те гледав кога се разбуди угрово. Чекав да ми кажеш два-три збора, да се заблагодариш за се што ти се случува, да побараш мое мислење за се што треба да правиш денес. Повеќе...

За Моето име

Поуки на грузискиот Старец Гаврил Ургебадзе за последните времиња

 

„Ѓаволот има 666 мрежи. Во времето на антихристот луѓето ќе очекуваат спасение од космосот. Тоа ќе биде и најголемата замка на ѓаволот: човештвот ќе бара помош од вонземјаните, не знаејќи дека тоа се, всушност. – демони.“ Повеќе...

Взбранной Воеводе победительная