Болката е жестоко испитание за човекот. Таа речиси секогаш го придружува неговото биолошко и душевно распаѓање. Покрај тоа, останува необјаснива и парадоксална, не само како психолошка, туку и како биолошка појава. Нејзиното присуство обично не соодветствува на никаква природна цел, а нејзиниот интензитет не е во аналогија со предизвиканите или заканувачките трагедии. Таа сепак го предвестува страдањето на смртта, кое има трансцедентни проекции.

Повеќе сакате да живеете во агонија и самосожалување, отколку да ја отфрлите смрдеата од вашиот карактер и живот и да го живеете животот заради кој сте родени. Животот кој Бог го замислил кога ве создал.
Апостолот вели да се испитуваме себеси дали сме во благодат. Ако се видиш себеси дека не си во благодат - бегај! Само луд или помрачен човек може рамнодушно да останува во состојба која го одвојува од Бог.

Секташкиот дух не го познава и признава покајанието. Тој дух во луѓето бара зло, вистинско или привидно, и на тоа се задржува. Се фаќа за еден збор, наместо за илјадници запишани; се фаќа за една слика (на пример, со витези на виното и ги претставува како масони), наместо за безброј други; се фаќа за една случка, наместо за цел живот; се фаќа за дел што му изгледа погоден и од него обликува целина што му одговара за да ги оцрни тие што ги смета за непријатели.

Ако сакаш да бидеш познат од Бога, тогаш прави сѐ за да им бидеш што помалку познат на луѓето. Ако секогаш имаш на ум: дека Бог секогаш гледа сѐ што правиш, со душата или со телото, тогаш нема да погрешиш во ништо и Бог секогаш ќе живее со тебе. Човекот со ништо толку не се уподобува на Бога како со правењето добро на другите. Но, правејќи им добро на другите, треба особено да се пазиш да не мислиш за тоа што си направил. Најпосле, Бог ќе те направи да бидеш

Откако светителот долги години поживеа испоснички, непријателот на човечкиот род подигна гонење на светите икони, а нивните поклоници преку беззакониот цар Лав Исавријанин иконоборец ги подложи на мачење. Овој цар го замрази благолепието на Божјиот дом и ги лиши од украс храмовите Господови: светите икони ги фрлаше во кал, ги газеше со нозе, ги гореше во оган, и мнозина верни ги мачеше и ги убиваше затоа што ги почитуваа иконите. Свети Теофил, пак, му се противеше на силникот и сите благоразумно ги поучуваше молитвено да ги почитуваат светите икони и да му се поклонуваат на лицето живописано на нив.

Еве на пример, она што во Библијата се вели: "И му дувна Бог здив на живот во лицето на првосоздадениот Адам, кој го создал од прав земен", многумина го толкуваат така што мислат дека во Адам немало душа и дух човечки, туку само плот создадена од земен прав. Меѓутоа, тоа толкување не е правилно, бидејќи Господ Бог го создаде Адам од земен прав во состав во кој апостол Павле утврдува: духот ваш и душата и телото да се сочуваат без порок за доаѓањето на нашиот Господ Исус Христос.

 Црквата никогаш не била без духовни потреси. Од апостолско време, па сѐ до овие „последни времиња“, никогаш немало мир и стабилност, туку секогаш излегуваат разни информации за злоупотреби, неморал, разни скандали од редовите на свештенослужителите. Од дванаесетте ученици на Господ, Јуда се полакомил за пари, бил освоен од среброљубието, и го продал Господ за пари. Петар, иако бил многу ревносен и близок ученик на Господ, сведок на многу чудесни настани, сепак, од страв и срам се откажал од Господ, и тоа три пати.

Нема ништо поблажено, возљубени, од тоа постојано да се предаваме на волјата Божја, постојано да живееме испитувајќи што навистина е според волјата Божја. Но тоа предавање и тоа испитување не значи дека треба да оставаме сe Бог да создава и сe Бог да чини, туку напротив – постојано ревносни во исполнувањето на Божјите заповеди да испитуваме што е она што на Бога Му е угодно, што е она што е според логиката Божја. Зошто нема посигурен пат и нема побезбедно засолниште од она да се исполнува вистински волјата Божја. Тогаш навистина според зборовите на Св.Јован Крстител ние се смалуваме,

Некогаш праотецот Јаков го нарекол „Дом Божји“ местото, каде што Бог им се јавил. Тој посебно го одбележал тоа место, подигнувајќи камен и прелевајќи го со елеј. Мојсеј според Божјите упатства подигнал скинија – храм од платно, во која пребивала Божјата слава (2.Мој. 25, 8). Подоцна пак, Соломон Му изградил на Бога величествен храм. За време на осветувањето на тој храм, Божјата светлина го исполнила домот Господов (3.Цар. 8,11). Самиот Господ Исус Христос го посетувал ерусалимскиот храм и покажувал голема ревност кон него (Јн. 2, 17ч Пс. 68, 9).

Никој не може да Му се приближи на Бога ако не се оддалечи од светот.

Оддалечување од светот ја нарекувам не преселбата (на душата) од телото, туку оддалечувањето од световните дела.

Во тоа и се состои добродетелта, човекот во својот ум да не се занимава со светот.

   Така е кога човек има световно знаење, но нема духовно знаење. Тој може да има знаење и вештини од разни области како бизнис, економија, политика, што јас знам, градежништво, земјоделие, иконопис, информатика итн., но тоа знаење не е укомпонирано со духовното знаење, и затоа не спасува од пад, затоа што е само парцијално знаење. Трудете се да стекнете и духовен опит и знаење.

Бигорски е еден од пионерите во возобновата на македонското современо монаштво, па затоа овој манастир е нашиот најголем духовен центар, градба што постојано се доградува, имајќи го за свој современ ктитор богодаруваниот со уметнички и архитектонски осет – бигорскиот игумен отецот Партениј.
– Бигорски е најпрепознатливиот сведок на нашата црковна реалност и на нашата подготвеност, како и потврда на нашето право за црковна самобитност во православниот свет – заклучи г.г. Стефан.

Еден од отците на светото православие во 20 век. во Србија, старецот Тадеј Витовнички (1914-2003) во едно од своите интервјуа ќе рече: „Бог не престанува да го смирува човекот сè додека тој самиот не почне да се смирува!“. Оваа мисла е чиста како солза,изронета од отворените духовни очи на еден монах кој му ги дал целото свое срце и душа на својот повик. Тоа е откровение, затоа што е плод не само на неговото духовно искуство, туку и на „просветлувањето“ од Светиот Дух. Не  само што продолжува на длабоко личен и интимен начин она што Спасителот го рече во параболата за митарот и фарисејот:

Благодатта на покајанието им се дава на оние кои со вистинска вера ги примаат Христовите зборови за тоа дека, ако ние не поверуваме во Него, во Божјата и апсолутна вистина на сè она што Тој заповедал, тогаш тајната на гревот нема се разоткрие во својата онтолошка длабочина, и ние ќе „умреме во своите гревови“ (Јов. 8, 21-24). Самото поимање на гревот е присутно единствено таму каде што односите помеѓу Господ-Апсолутниот и човекот-созданието попримаат чисто личен карактер. Инаку, сè останува на интелектуалните претстави за помалиот или поголемиот степен на совршенство кај постоечката форма. Гревот секогаш е престап

 А како благодарност за архипастирските молитви и поддршката за синодската прослава на бигорското илјадалетие, нашиот старец и игумен, владиката Партениј го одликува Архиепископот г. г. Стефан со највисокото милениумско одликување на Бигорскиот Манастир – лента со ѕвезда и крст со ликот на Чесниот Претеча. Од своја страна, пак, Архиепископот му подари на денешното славје едно прекрасно вдахновено слово за денешното историско собитие, за бигорското минато, но и совремие.

Слово на Неговото Блаженство, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан, при одбележувањето на 1000-годишнината на Бигорскиот Манастир „Свети Јован Крстител“, на 18 октомври 2020 година.

Денешниов свечен ден е прекраток, за да ги опише, барем, главните настани од илјадагодишната историја на Бигорски. Но, кога, за момент,  на овие илјада години би гледале како на еден ден, тогаш би можеле да го видиме првиот Охридски архиепископ Јован Дебранин како го основа и осветува манастирот. Би биле сведоци на генерации верници, монаси и мирјани, како ја надградуваат и оддржуваат жива, бигорската обител. Би ги виделе македонските неимари како од варовник ги ѕидаат овие прекрасни градби, легендарните Мијаци – копаничари како трпеливо го резбаат бигорскиот иконостас, прочуените зографи како ги сликаат познатите фрески и икони.

 Ако некој сака да праша, што е Православната Црква, ќе му одговориме дека тоа е Евхаристијата - Литургијата, кога се причестуваме со Телото и Крвта Христови и соединети со Него и во Него се соединуваме сите и постануваме Тело Христово - Црква. Ако пак, некој сака да праша, што е православна наука, ќе му одговориме дека тоа е подвижништвото, наука чија основа е верата, а која почнува да се учи со покајанието и исповедта, па се надградува со постот, а се усовршува со молитвата, за да ја достигне целта, осветувањето, уподобувањето и единството со Светотроичниот Бог во Царството небесно кое започнува уште овде