Светол е празникот што помина – Христовото Рождество, но посветол и пославен е тој што настапува – Богојавление. Вдахоновени од ова празнично торжество, не можеме, а да не воскликнеме радосно како светиот наш патрон – Крстителот Господов Јован, бидејќи сега Христос се просветува и го отвара небото, за и ние да се просветиме со Него! Христос се крштева – да влеземе и ние со Него и со Него да излеземе! Сега Христос се јавува на светот и од овој ден започнува јавно да поучува, да твори чуда, и тргнува да пострада за родот човечки, проповедајќи и совршувајќи го нашето спасение. И сега, кога присуството на земниот цар, каде и да е, им носи задоволство на оние околу него, тогаш колку ли повеќе радост и веселие причинува присуството на небесниот Цар, слезен од небото на земјата!? Затоа, да се радуваме и торжествуваме ние, кои присуствуваме на Неговото јавување! Ако при изгревот на сонцето, сè се осветлува – при изгревот на Сонцето на правдата не ќе се просвети ли секоја душа!? Мислено да застанеме пред Јордан и да го видиме таинството, кое се извршува во него! „Морето виде и избега; Јордан се врати назад“ (Псал. 113, 3). Да го видиме Јован, кој го извршува крштението над Оној, Кој ги зема врз Себеси гревовите на светот. Јован се покорува и Го крштева Исус. Небесниот Цар смирено ја приклонува главата под десницата на Својот слуга; се поклонува Творецот пред Својата Творба! Да го видиме и Отецот, Кој одозгора сведочи за преславното снисхождение на Својот Син. Да го видиме и Духот Свет, Кој слегува во вид на гулаб и застанува врз Посведочениот. О преславни чудеса на преславниот Цар! Како трулежната рака, која се допрела до главата на целата вселена, не се обгорила? Кој видел и кој чул некогаш сено да се допре до оган и да не биде повредено од пламенот? Навистина блажена и триблажена е таа фиданка на Захариј и Елисавета!
Молитвено сплотени во Крстителовиот храм на нашата света Обител, монасите и монахињите, заедно со браќата и сестрите верници, уште од сеноќното бдение спроти Водокрст, започнаа да го славословат спасителното Христово Крштение. Чудесните умилителни стихири, сотворени од небозрачни светоотечки зборови, чиниш, умозрително нè претворија во сведоци на тој таинствен настан, кога Христос пошол во пустината, на реката Јордан, и смирено ја приклонил Својата глава пред Јована Крстител. Ова смирение Христово го отворило небото. Тогаш одозгора загрмел и гласот на Бога Отецот: „Овој е Мојот возљубен Син, во Кого е Мојата волја!“ И навистина, ова неовоземно сведоштво, како да одекна длабоко во нашите срца, погодени од непоимливата љубов Божја кон човекот.
А за радоста да биде полна и нашите души збогатени со уште една спасоносна поука, нашиот драг гостин и возљубен владика, митрополит Дебарско – кичевски, г. Тимотеј, и овој пат не изостави да нè поучи со својата длабоко содржајна беседа за сотириолошкото значење на Христовото Крштение на Јордан, кога на светот му се објави Света Троица.
Така духовно напоени и исполнети со светлината на Христовото просветление, упативме срдечни благодарствени молитви кон премилостивиот наш Спасител, што луѓето од околните села сè уште ја чуваат незгасната верата во крстот Христов, вера што некогаш силно горела во срцата на нивните предци, на кои сите свои надежи, целата своја љубов и сè во животот воопшто, им било поврзано со крстот. Затоа, како симбол на таа нераскинлива врска, останал обичајот за врзување на крстовите на овој ден, што традиционално го прават кумовите на сите околни села. Но како што слабее верата, така овој обичај полека се претвора во само една формалност, губејќи ја својата суштина и постепено замира, па, еве, сè помалку се кумови, а верниците од с. Јанче веќе втора година го пропуштаат ова убаво предание, наследено од предците. Затоа наша искрена желба е одново да се распламти огнот на верата во срцата на нашиот верен народ од околината и во целата татковина, бидејќи во спротивно ќе исчезнат сите древни православни обичаи, кои ја градат нашата самобитност.
Следниот ден, како и секоја година, требаше со потопувањето на крстот да се излее благословот на осветувањето во водите на Радика, а преку нив и на сета твар. Зашто, потопувајќи се во Јордан, Христос ги освети не само неговите води, туку и целата природа на водата, како што пее Црквата: „Христос се јави на Јордан за да ги освети водите“, или „денес се осветува природата на водите“. Со тоа Христос ја освети сета твар, целата вселена, како да ја подготви природата за плодот од жртвата што дојде да ја принесе. Како што Бог преку водата ги казни гревовите на првиот свет, сега Он ги спасува со вода луѓето преку тајната на крштението.
Тоа студено зимско утро по светата Златоустова Литургија, како студот да не им можеше ништо на бројните насобрани верници од сите краишта на нашата земја, кои со голема радост и пеење на Богојавленскиот тропар, во литија, носејќи икони, се упатија од с. Ростуше до мостот на р. Радика, од каде што традиционално се осветуваат нејзините води. Додека во воздухот одекнуваа свечените стихови од прекрасните тропари на Богојавленскиот водосвет, проследен со молитвениот призив на нашиот старец Партениј, светиот крст ги допре водите на Радика, и ги очисти, како што некогаш Господ ги освети Јорданските води.
Неискажливата Богојавленска благодат, која блесна така силно како Сонцето што ги осветлуваше водите на Радика, го допре срцето на нашиот старец и од него се излеа умилително слово, што ги возвиси нашите души:„Приклонете го слухот, возљубени, и ќе ви раскажам за денешното торжество! Ете, денес се крштева Исус! Денес е денот на просвештението! Крштението Христово, како почеток на нашето просветление, е јавување на Христа на светот и откривање на Света Троица на луѓето. Зашто јавувањето на Троица беше на Јордан. Додека Христос од Јован се крштеваше, Отецот со гласот сведочеше, а Светиот Дух во вид на гулаб слегуваше!Јован Претечата бил пратен од Бога, за на овој голем ден, да Му послужи на Христа и да го подготви патот Негов. „Еве Го Јагнето Божјо, Кое ги зема на Себе гревовите на светот“ - победоносно објавил тој. И навистина, потопувајќи се во Јорданските води, Спасителот Христос ја уништил главата на змијата, како што се пее во црковните песни, главата на онаа змија што ги измамила Адама и Ева, но која била победена со смирението Исусово. Им открил на луѓето дека Бог е Троица, ја осветил водата, а заедно со неа и сето создание го подготвил за прифаќање на простувањето и за нераспадливост. Така ни оставил дар, преку крштевањето да ни се простуваат гревовите. Крштението Јованово било само знак на покајание. Христијанскто крштение, пак, е ново раѓање, раѓање од вода и Дух, простување на сите гревови.Блажени сме ние, кои Го гледаме Единородниот Син Божји, Кој е Светлината на светот, која го распрснува мракот на ноќта – делата на темнината. Блажени сме ние, кога ги гледаме нашите телесни рожби и духовно да изгреваат од светиот купел на крштението, подобно на ѕвездите небесни, и наполно да се приопштат кон Мајката Црква. О, Оче, и Сине, и Свети Духу, Троице едносуштна, неразделна и неслеана, Која денес му се јавуваш на светот, удостој нè да застанеме од десната страна, кога ќе настапи страшниот и праведен суд на целата вселена и да ги слушнеме најпосакуваните слова: Дојдете, благословени од Мојот Отец; наследете го царството, подготвено за вас од почетокот на светот. Амин!“А оној, којшто според Божјата промисла, се удостои да го фати крстот, битолчанецот Кире Кечеџи, покрај благословот од Бога, беше израдуван и со пригоден подарок од градоначалникот на општина Ростуше, г. Мукрем Мехмеди.
Извор: Бигорски манастир
