Милост и милосрдност за Своите избраници.
(Мудр. 3; 9)

Бидејќи многу пати мојата недостојна душа беше неспособна да ја разбере Божјата вистина, Старецот го доведував во незгодна ситуација. Не бев во состојба да прифатам каква било човечка помош и тој беше принуден да ми разоткрива некои од духовните обиди за да ме поправи и да ја смири мојата гордост. Ми зборуваше за различните дејства (енергии) на Божествената благодат која повремено ја покажуваше својата присутност, затоа што ми недостасуваше духовна чувствителност и смирение. Не можеше да ми помогне со човечки методи, затоа го направи тоа со Божјата благодат.

Бидејќи вашата љубов е исполнета со почитување, вера и смирение, верувам дека не е ни потребно да слушате за дејствувањата на Божествената благодат, зашто Божествената благодат им помага на оние, како мене на кои им е потребно „Божествено поттикнување“. А не сакам да го задржам само за себе тоа што сум го видел и слушнал, затоа ќе ви кажувам за тие чудесни случувања. Но, невозможно е сè да биде опфатено со оваа книга. Потребни се најмалку неколку томови за да искажеме дел од тоа со што преобилуваше духовното дејствување на Старецот, чиј мистичен живот ни е сосем непознат.

Некои од нашите браќа, кои со смирение ја разбраа својата потреба да слушнат што е можно повеќе за откровенијата на Божествената благодат во старец Пајсиј, побараа чудесните случувања да бидат објавени како посебна книга. Значи доколку некој се согласува со тоа и поседува лично искуство за таквите случувања или пак бил сведок на чудо или на дејствувањето на Божествената благодат и доколку сака да придонесе за ова дело, нека го напише тоа и нека ми го испрати мене или на кој било друг кој сака да пишува за Старецот. Не е важно кој ќе пишува туку фактот дека ќе биде забележано, зашто денес единствено нешто со што можеме да се гордееме е нашиот милосрден Бог и делата на нашите Отци.
Јеромонах Христодул од Света Гора

***

Едно попладне отидов да го посетам старец Пајсиј. Тие денови ме имаше обземено некое чувство на надменост, што потекнуваше од отсуството на топлина во мојот молитвен живот. Кога почнав да ги контролирам своите незауздани мисли, почнав појасно да ги согледувам работите. Но, затоа што немав смирение, мислев дека достигнав одредена духовна состојба и поради тоа се чувствував надмено.

Појдов да го посетам Старецот и да ги исповедам своите надмени мисли за кој ви зборував. Отец Пајсиј ме сослуша и не велејќи ништо посебно, почна да ми раскажува:
„Вчера ме посети еден монах и ми рече нешто што ме потсети на случката што сега ќе ти ја раскажам.
Една вечер бев во својата ќелија на Катанукија и ја кажував Исусовата Молитва кога постепено почна да ме обзема чувство на небеска радост. Истиот момент, мојата ќелија, во која дотогаш имаше само слаба, треперлива светлина од свеќата, беше осветлена од преубава, сино – бела светлост. Во почетокот светлоста беше многу силна и чувствував, како и моите очи стануваат посилни, за да можат да ја поднесат таа светлина. Беше тоа нетварната светлина! Неколку часови стоев во ќелијата, изгубив чувство за овоземното и престојував во духовен свет, многу поразличен од овој.
Додека бев во состојба на нетварната светлина и небеските доживувања, изгубив секакво чувство за време.

Во еден момент, нетвараната светлина почна да бледнее и се вратив во претходната состојба. Осетив глад, па зедов парче леб. Потоа ожеднев, па се напив малку вода. Почнав да се уморувам, па седнав малку да се одморам. Се чувствував како животно и се сожалував самиот себе поради тоа. Промената од една ситуација во друга природно роди смирение во мене. Кога ја искусив разликата помеѓу духовната состојба во која се наоѓав и своите овоземни потреби, не ми преостана ништо друго туку да се презирам и да се обвинувам самиот себе за таа состојба.

Нешто подалеку од мојата ќелија, живееше уште еден монах. Погледнав надвор и имав впечаток дека уште е ноќ со полна месечина. Излегов и го прашав:
’Колку е часот? Изгледа уште не се разденило.’
Монахот зачудено и ме праша:
’Што рековте, отец Пајсиј? Не Ве разбрав.’
Дури тогаш сфатив што се случило. Беше десет часот наутро и ’полната месечина’ која ја видов беше всушност сонцето. Нетварната светлина беше толку силна што дневната светлина и сонцето ми изгледаа како ноќ со полна месечина. Разликата меѓу дневната и нетварната светлина беше како разликата меѓу ноќта и денот.“

Кога Старецот заврши со раскажувањето, ми рече да си одам, зашто го очекуваат и други луѓе. Се вратив во својата ќелија, незначително сфаќајќи ја животинската состојба во која се наоѓав.

***

После турската инвазија на Кипар, еден монах дошол да го посети Старецот зашто се чувствувал многу ожалостен поради страшните разорувања и големиот број на човечки жртви (изгубил и некои роднини).

Отец Пајсиј му беше многу наклонет, зашто беше многу побожен и добар и му понуди да ја помини ноќта во неговата ќелија.
„Утрото, ќе дојде свештеник да служи божествена Литургија. Јас рано ќе те разбудам, така што ќе можеме да ја прочитаме утрената служба и молитвеното правило пред Св. Причест.“

Монахот отишол во својата ќелија, а отец Пајсиј во својата, каде цела вечер се молел. Неколку пати одел до вратата на монахот и на шала велел:
„Отец, да не си имал случајно некое видение? Виде ли ангел?“

Околу два часот наутро, старец Пајсиј го разбудил за да ја служат утрената. Во еден момент, Старецот почнал да го чита молитвеното правило пред Св. Причест. Монахот го набљудувал лицето на отец Пајсиј кое, додека читал, зрачело со покајание и побожност. Кога стигнал до 5. песна, во која се вели: „Марија, Мајко Божја, чесно живеалиште на миомир, со Твоите молитви направи ме избран сосад, да се причестам со светиите на синот Твој“, се случило нешто посебно. Капелата се исполнила со сино – бела светлост, и светлоста на кандилото чии пламени исто така станале сино – бели, почнала да се движи со лесен ритам. Во исто време, капелата се исполнила со небески миомирис каков што не може да се опише.

Монахот бил зачуден и не сфаќал што се случува. Го прекинал Старецот, шепнувајќи му:
„Отец, што се случува?“
Му дал знак да молчи и рекол:
„Кажи ја Исусовата Молитва и немој да зборуваш, зашто не посети Пресвета Богородица!“

Некое време, Старецот и монахот останале со главите на подот, се додека сино – белата светлост не ја снемало носејќи ја со себе сета болка и сето патење од срцето на монахот. Наместо нив се појавила радост, надеж, вера и љубов кон Бога, но исто така, и благодарност кон Старецот, кој ја прими Божјата благодат.

Подоцна дошол свештеникот да служи божествена Литургија. Утрото монахот си заминал со длабоко чувство на стравопочитување кон духовната смелост која старец Пајсиј ја имаше пред Бога.

***

Старец Пајсиј минуваше низ многу тежок период. Се појавил проблем во Црквата и многу епископи доаѓаа кај него по совет. Но, тоа беше многу сложен проблем, така што тој иако сакаше не можеше да им помогне. Како што велеше, без разлика од која страна да се соочуваш со проблемот, секогаш се наоѓаш во духовен ќорсокак. Затоа одлучил своите напори за решавање на овој проблем да ги претвори во молитва. Во текот на тој период отец Пајсиј непрестајно се молел на Бога да се најде решение за црковниот проблем, а посебно се молел на св. Јефимија:

„Света Јефимија, ти која еднаш реши сериозен проблем со кој се соочувала Црквата, извади ја и сега Црквата од овој безизлез!“
Едно утро во девет часот, додека ја читал службата на третиот час, старец Пајсиј слушнал како некој внимателно тропа на неговата врата и од ќелијата прашал:
„Кој е?“
Слушнал женски глас како одговара:
„Тоа сум јас, отец, Јефимија!“
„Која Јефимија?“
Немало одговор. Тогаш повторно слушнал тропање и прашал:
„Кој е?“
„Јефимија, отец“.
Потоа по трет пат слушнал тропање. Осетил дека некој влегол во неговата ќелија и се движи низ ходникот. Отишол до вратата и ја видел св. Јефимија, која и покрај затворената врата чудесно влегла во неговата ќелија. Ја видел како се поклонува на иконата Пресвета Троица, која Старецот ја поставил на ѕидот во ходникот.
Старецот тогаш ѝ се обратил на светителката:
„Кажи: Слава на Отецот и Синот и Светиот Дух“.
Светителката разбирливо ги повторила зборовите, а старец Пајсиј во истиот момент паднал на колена и ѝ се поклонил.
После тоа, накратко седеле и разговарал. Не можел сигурно да каже колку долго зашто изгубил секакво чувство за време. Таа нашла решение за сите три проблеми за кој тој се молел. На крајот ја прашал:
„Сакам да знам како го поднесе твоето мачеништво.“
Светителката одговорила:
„Отец, јас да знаев тогаш каков ќе биде вечниот живот и каква е небеската радост во која уживаат душите бидејќи се во близина на Бога, ќе се молев моето мачеништво да трае многу подолго, зашто тоа е ништожно во споредба со даровите на Божјата благодат!“

***

Во времето кога старец Пајсиј сè уште живееше во ќелијата на Светиот Крст, една вечер додека ја кажуваше Исусовата Молитва, покривот од неговата ќелија одненадеж бил отстранет и на неговото место јасно го видел Господ. Неговото лице било толку светло што не можел да издржи непосредно да Го гледа и се чудел како било возможно некогаш некои луѓе да плукаат на Него.

После ова случување, старец Пајсиј ги посоветувал монахињите од манастирот Свети Јован Богослов, лицето на Господа да го сликаат така како што го видел таа ноќ. Цело време додека ја сликале иконата, тој бил покрај нив и ги раководел.
Отец Пајсиј рекол дека лицето на Господ и Богородица имаат боја на зрело жито.

***

Старец Пајсиј веќе си ископал гроб покрај својата ќелија, Панагуда, и неговите мисли секогаш биле насочени кон денот кога ќе замине од овој минлив свет. Благодарејќи на своето длабоко смирение, постојано се чувствувал неподготвен за ова последно патување. Но, едно видение го исполнило со радост.
Додека се молел, видел дека се наоѓа на место кое потсетува на аеродром, од каде луѓето патуваат на небото. Таму имало многу луѓе и некои меѓу нив биле одредени да проверат дали патниците имаат пасоши и карти за да можат да патуваат. Ако нешто недостасувало, патникот останувал назад во редот. Кога дошол редот на Старец Пајсиј, сфатил дека ги нема потребните документи. Одеднаш се појавила Пресвета Богородица, облечена во злато како царица. Изгледала како на иконата Пресвета Богородица Ерусалимска. Му се обратила на инспекторите:
„Тој е Мој слуга, пуштете го да помине, зашто Јас ги имам потребните документи“.

Потоа ги извадила документите од Својата наметка и му ги покажала, а потоа ги вратила. Така старец Пајсиј можел да помине.
Старец Пајсиј еднаш ни кажуваше:
„Богородица Марија многу личи на оној лик на иконата на Пресвета Богородица Ерусалимска. Таа е иста таква. Ја имам видено многу пати и не знам ниедна друга икона која толку потсетува на Неа“.

***

Старец Пајсиј уште еднаш се удостоил со Божествена посета. Во една прилика додека се молел, одненадеж слушнал одек на чекори кои се приближувале низ ходникот од неговата ќелија. Отишол до вратата и погледнал низ ходникот низ кој се гледала вратата од капелата. Ја видел Пресвета Богородица како чекори како царица. Кога стигнала до вратата од капелата, влегла внатре. Ја следел свети Јован Богослов. Откако двата влегле во капелата, исчезнале оставајќи зад себе сино – бела светлост, нетварна светлост, додека постепено не избледнела. Душата на отец Пајсиј била преисполнета со благодарност и понизност. Плачел зашто го посетила Богородица Марија, иако се чувствувал како најгрешен човек на светот.

***

Во текот на февруари 1979 година Старецот се соочувал со многу тешки проблеми. Еден од монасите, кој често престојувал крај него, можел јасно да ја види неговата тага.
Еден ден отишол да го посети старец Пајсиј, очекувајќи да го види тажен, каков што обично бил тие денови. На негово изненадување, лицето на Старецот изгледало сосема поразлично и светело од радост. На монахот му рекол:
„Бог ја разбра мојата тага и ми го испрати мојот ангел – чувар да ја тргне од мене. Ангелот изгледал како момче облечен во сјајна облека и само што го видов, мојата тага исчезна. Ми рече неколку нешта за кои сега ништо не можам да ти кажам“.

***

На 13 мај 1979 година старец Пајсиј се преселил од ќелијата Свет Крст во ќелијата Свет Крст на манастирот Кутлумуш, во т.н ќелија Панагуда.

Беше 3 јуни и Старецот само што се пресели во својата нова ќелија. Уште не ги распакувал сите работи и неговите книги, па меѓу нив и Минејот, сè уште се наоѓаа во кутиите. Значи тој не ја знаел точната дата ниту кој светител се прославува тој ден. Додека се молел со бројаницата и ги повторувал зборовите „Светителу на овој ден, помилуј ме“ се запрашал кој светител се прославува тој ден. Одеднаш, во капелата се појавиле двајца светители. Едниот излегол напред и на старец Пајсиј не му бил познат. Светителот кој седел назад бил свети Пантелејмон. Старецот секогаш велеше дека на свети Пантелејмон најмногу личи неговата икона од скитот Свети Пантелејмон. Непознатиот светител му се обратил на Старецот:
„Отец, јас сум Лукилијан“.

Старецот не обрнал внимание на името, па прашал:
„Како рече дека се викаш, Лукијан?“
„Не“, одговорил светителот „јас сум Лукилијан“.
После тоа двајцата светители чудесно исчезнале.
Старецот го побарал Минејот и открил чиј помен се слави на 3. јуни. Денот беше посветен на свети Лукилијан. Од тогаш станал посебно приврзан кон овој светител и поставил негова икона во олтарот, веднаш над стасидијата.
Старец Пајсиј на интересен начин ни соопштуваше какви ќе бидат временските прилики.
Отец Давид беше вратар во манастирот Кутлумуш. Кога, некој монах или искушеник, се враќал во манастирот по посетата на старец Пајсиј, овој обично му велел:
„Кажи му на отец Давид да слезе од бадемовото дрво зашто ќе падне снег“.
(Го кажувал тоа затоа што преподобен Давид Солунски се подвизувал на бадемово дрво и на тој начин се осветил).
По извесно време навистина ќе паднеше снег. Значи знаевме кога да очекуваме снег и да се подготвиме за него.
Во декември 1992 година отец Пајсиј му испрати порака на отец Давид да „слезе од бадемовото дрво“ и „повторно да се качи по Божик“. Сè уште беа празници кога му испрати друга порака „сè уште да не се качува на бадемовото дрво“ туку да чека порака од него. На празникот свети Антониј (17 јануари) времето беше многу лошо и паѓаше снег. После неколку дена му порача дека „може да се качи на бадемовото дрво“.
Така благодарејќи на отец Давид знаевме кога ќе паѓа снег, зашто старец Пајсиј секогаш точно го информираше.

***

Едно неделно утро, старец Пајсиј лежел болен в кревет. Тогаш живеел во ќелијата Свет Крст при манастирот Ставроникита и се чувствувал многу исцрпен поради болеста и строгиот пост. Станал од креветот и излегол во градината. Беше многу тажен зашто немал ништо за јадење, со што би се закрепнал.

Во тој момент погледнал кон морето и видел како преку небото лета некоја птица, летајќи право кон неговата ќелија. Личела на орел која носи риба во клунот. Кога ја надлетала неговата ќелија, ја испуштила рибата која паднала пред Старецот.

Старецот отишол право во капелата. Се помолил, случајно да не е ова демонско дело, а потоа ѝ се заблагодарил на Пресвета Богородица за Нејзината грижа и промисла. Подоцна излегол во градината каде ја подготвил рибата, ја изел и донекаде си ја вратил силата.

***

Ова се случило во времето кога старец Пајсиј живеел во Ивиронскиот скит, на 15. август, значи за време на постот. Поминале осум дена и за тоа време Старецот ништо немал јадено. Во текот на деветтиот ден на постот еден постар монах го замолил да му помогне да ги пресели своите работи во манастирот. И покрај фактот дека неколку дена ништо немал јадено и се чувствувал многу слабо, отишол да му помогне.

Кога се враќал во својата ќелија осетил исцрпеност и вртоглавица. Одеднаш пред него се појавило момче во сјајна облека (свет ангел), носејќи во рацете кошница со свежо овошје. Старецот му се заблагодарил, а потоа се прекрстил, зел од овошјето и веднаш се почувствувал подобро. Момчето во меѓувреме исчезнало. Кога старец Пајсиј забележал дека овошјето е свежо иако не е негова сезона и дека момчето исчезнало, сфатил дека тоа беше свет ангел.

***

Момче кое со години се исповедало, го посетил отец Атанасиј. Тој, тогаш живеел во кутлумушката ќелија Дионисиј од Фурна во Кареја. Додека разговарале, отец Атанасиј му споменал дека треба да се исповеда зашто тоа ќе му помогне да ги реши своите проблеми. Но, момчето не било уверено во тоа, иако отец Атанасиј ненаметливо настојувал да сфати дека исповедта му е неопходна. Потоа отец Атанасиј му зборувал за старец Пајсиј. Му рекол дека тоа е современ светител и дека треба да го посети и да слушне што ќе му каже тој.

Отишле да го посетат Старецот. Кога стигнале до неговата ќелија, го виделе како копа во градината и сакал да насади некој зеленчук.
Отец Атанасиј го поздравил и го прашал:
„Старче, што правите?“
Старецот му одговорил, со карактеристична благост на лицето:
„Ете, одлучив да ја исповедам својата градина“.
Отец Атанасиј го прашал:
„Зарем и на градините им треба исповед?“
„Сфатив дека мојата градина ќе создава чуда кога ќе ја исповедам и отстранам сè што е непотребно како што се камења, конзерви, корења и трња, а потоа да додадам малку хумус. Така разбрав дека и мојата градина треба повремено да ја исповедам“.
Оставајќи ја мотиката, ги внесол во ќелијата и ги послужил со слатки.

Кога момчето и отец Атанасиј си заминале, биле многу задоволни од одговорот на Старецот на нивното прашање за исповедта, иако пред тоа ништо не му рекле. Нема потреба да кажеме дека по ова момчето веднаш отишло да се исповеда.

***

Заедно со уште шестмина отци седев на тревникот пред ќелијата на отец Пајсиј. Сите внимателно слушавме што кажува Старецот. Одеднаш се појавило момче кое со својата долга коса и шамијата околу вратот изгледал како анархист.
„Каде е тој Пајсиј?“, прашал нељубезно.
Старецот стана, му пристапи и му рече:
„Зошто ти треба?“
„Сакам да го видам“, одговори тој.
Момчето во левиот џеб имаше кутија цигари. Старецот покажа на неа и праша:
„Што ти е тоа? Евангелие?“
„Не, цигари“ одговори и го понуди.
„Сакаш цигара?“
„Не“
Бидејќи сите со смеа гледавме во Старецот, момчето сфати дека тоа е отец Пајсиј. Откако и ние му потврдивме, се сврти кон Старецот и му рече:
„Сакам да ми кажеш како се викам“.
Старецот се почеша по главата, преправајќи се дека е збунет, и рече:
„Како се викаш... да видиме. Како ги викате светлата на семафорот, со кои се регулира сообраќајот, црвено и зелено? (Грците на црвеното и зеленото светло на семафорот му дале човечки имиња и ги нарекуваат Григорис и Стаматис).
„Мислите Григорис и Стаматис“, го прашавме.
„Да, баш така се викаш ти.“
Момчето навистина се викаше Григорис и кога го слушна тоа беше счудоневиден. Истиот момент побара насамо да разговара со Старецот. Отец Пајсиј го однесол на страна така што можеа да разговараат без да му пречат.
После шест месеци, момчето повторно дошло на Света Гора. Го сретнав пред манастирот Кутлумуш. Повеќе не личеше на анархист. Промената беше толку голема што не бев сигурен дека е тој, па го прашав:
„Извинете, ме потсетувате на некој. Дали вие сте тоа момче кое пред отприлика шест месеци го посети старец Пајсиј?“
„Дали личноста на која Ве потсетувам беше груба со Старецот“.
„Да, на некој начин...“
„Да, отец, тоа бев јас, будала. Молете се за мене за да можам да се поправам...“

(продолжува)

(од книгата Солзи за светот - старец Тихон, старец Пајсиј, старец Порфириј)

Подготви:Жаклина Стојановска

Посети:{moshits}