- Мала Америчка Света Гора
Слетавме во Финекс и за неколку минути пристигна автомобилот што претходно го бевме резервирале да не однесе до Флоренс. Возачот не запраша дали претходно сме биле во Манастирот, а после нашиот негативен одговор, со восхит изјави: „Прекрасно е тоа место! Толку е убаво! Ќе видите и сами кога ќе пристигнеме.“ Којзнае колку пати носел поклоници до Манастирот. Луѓе од сите страни секојдневно пристигнуваат во посета на ова свето место, а голем број од нив ги користат превозните услуги на овие „шатли“ кои тесно соработуваат со Манастирот.
Патувавме околу час и половина, гледајќи ги многубројните кактуси во разни форми и големини распространети по сувата земја од двете страни на патот.
Возачот ни кажуваше за ретките дождови во овие предели и високите летни температури. Тој ден беше навистина многу жешко – околу 40 целзиусови степени (наредните денови и уште пожешко!). Кога почнавме да наближуваме до Манастирот, возачот љубезно ни напомена дека во Манастирот задолжително треба да носиме долги ракави, а жените, секако, шамии. Ние тоа претходно го знаевме, па брзо се подготвивме. (Во овој прекрасен Манастир постојат строго утврдени правила кои секој е должен да ги почитува. Кога станува збор за облеката, мажите мора да носат долги ракави и пантолони, а жените – комотни блузи со долги ракави, задолжително на главите шамии, долги, широки сукњи кои целосно ги покриваат нозете, а доколку носат сандали, мора задолжително да носат непрозирни чорапи. Ова правило важи не само кога луѓето се наоѓаат во Храмот, но и во Манастирските дворови и на целиот Манастирски имот.)
...И додека размислував какво ќе биде духовното искуство што ни претстои, одеднаш го слушнав гласот на возачот – „Еве пристигнуваме до Манастирот!“ Наближивме до Манастирските порти, и веднаш ми стана јасно зошто секој што бил овде го опишува ова свето место како „оаза на сред пустина".
Следејќи го знакот поставен при самиот влез во Манастирот, се упативме кон Манастирската книжара каде што не пречека висок, скромен и тивок монах и не запраша за нашиот престој. Бидејќи претходно се бевме најавиле, тој се сети за нас и најљубезно не послужи со манастирски локум (беше пост, среда) и свежа, судена вода. Потоа не поведе кон гостинските куќи каде што требаше да престојуваме, понудувајќи се да го носи мојот куфер, за што јас, секако, не се согласив.
По патот ни ги кажуваше основните манастирски правила за посетителите и со љубезност одговараше на сите прашања што ги имавме.
Нешто што ми остави преголем впечаток и морам посебно да го потенцирам е неизмерната кротост и љубезност на монасите. За нив воопшто не беше важно дали е некој Грк или Русин или Романец или Македонец! Таму сите бевме ЕДНО. Сите не спојуваше љубовта кон Бога и НАШЕТО СВЕТО ПРАВОСЛАВИЕ. Не можам да опишам колку Му благодарев на нашиот Бог што ме удостои да ја почувствувам таа света соборност, тоа свето братољубие! „Колку е убаво и колку е мило кога браќата живеат заедно! ...Зашто таму Господ дал благослов и живот вечен.“ (псалм 132: 1, 3) Да, на ова свето место навистина силно се чувствуваше Господовиот благослов!
Друго нешто што многу ме воодушеви беше беспрекорниот ред и организираност во се – посебно за време на Богослужбите во светите Храмови. Верниците (вклучувајќи ги многубројните дечиња!) тивко и молитвено ги следеа светите Богослужби и во совршен ред, без никаков разговор и турканици пристапуваа да се поклонат на светите икони тогаш кога беше одредено да се целиваат иконите – обично пред самиот крај на Богослужбите.
Храмовите (а и целиот Манастирски имот) блескаа од чистота и уредност.
Кога пристапувавме за оброк во Трпезаријата, не пречекуваше монах, кој тивко, речиси без никакво зборување а претежно со гестови ни покажуваше каде треба да седнеме. Монасите имаа посебни маси, а мажите и жените исто така седеа одвоено. За време на јадењето, се читаа житија на Светии и не беше позволено меѓусебно разговарање. На излегување од трпезаријата, сите по ред, најпрво монасите, потоа мажите, па жените, бевме благословувани од старец Паисиј (вториот старец на овој свет Манастир, достоен и верен помошник на старец Ефрем) кој стоеше при излезната врата со подигната рака, молејќи се и благословувајќи го секого од нас.
Секако дека ќе биде голем пропуст ако не спомнам дека многу ме воодушеви убавината на манастирскиот имот – прекрасен спој на Божјата дарежливост и естетското чувство на човекот. Наместо зборови кои сигурно нема да можат достојно да опишат се, ќе оставам сликите да зборуваат сами.
Се разбира, најубавите украси на ова свето место се Храмовите. Главната Црква на Манастирот е посветена на Св. Антониј Велики и Св.Нектариј Егински.
Во Олтарот на овој прекрасен Храм се чуваат свети мошти кои понекогаш се изнесуваат на поклонение за верниците. За време на мојот престој (верувам дека беше по саботната Вечерна Богослужба), за целивање беа изнесени честици од моштите на Св.Нектариј Егински, Св.Димитрије Солунски, Св. Серафим Саровски, Св.Матрона, збир на моштите од неколку Руски новомаченици, како и парче од Светиот и Пречесен Господов Крст.
На Манастирскиот имот се скрасени уште неколку мали Црквички, посветени на значајни имиња од нашето свето Православие: Свети Архангел Михаил, Свети Димитрија Солунски, Свети Георгиј Победоносец, Свети Николај Мир-ликијски чудотворец, Свети Пантелејмон и Свети Илија.
Црква Св.Архангел Михаил
Црква Св.Илија
Оваа Црква се наоѓа на еден рид, кој е на малку поголема оддалеченост од Манастирот и каде што овој пат не успеавме да отидеме.
Црква Св.Никола
Во оваа Црква секојдневно се служи Света Литургија во 2 часот по полноќ, за разлика од главната Манастирска Црква каде прво се служи Полуноќница, па Утрена, а потоа Литургија, па Богослужбите почнуваат околу 1 часот по полноќ а завршуваат околу 4 часот. Така, секое утро во 2 часот, додека сеуште во главниот Храм траеше Утрената Богослужба, двајца од монасите следени од толпа луѓе, претежно родители со дечиња, излегуваа од Храмот и се упатуваа кон блиската Црквичка на Св.Никола на Света Литургија. Едно утро и јас отидов со нив, сакајќи да присуствувам на служба и во храмот на Св.Никола. Беше прекрасно! На певницата, потпомагани од еден од монасите, скоро целата Литургија ја пееа две дечиња – не повозрасни од 12 години!
Црквичка посветена на Свети Серафим Саровски
Оваа Црквичка е во непосреден допир со природата. Има отворен влез и се наоѓа на сред прекрасните манастирски градини. Изградена е во Руски стил и е лесно пристапна за секој кој сака да отиде во неа и да се помоли. Една група млади луѓе, итајќи кон неа со ноти во рацете, го искористија ова прекрасно место пеејќи да Му оддадат слава на Бога!
Црква Св.Димитрија Солунски
Црква Св.Ѓорги Победоносец
Црквичка Свети Пантелејмон
Оваа Црквичка се наоѓа веднаш до живеалиштето на старец Ефрем Филотејски - основачот на овој свет Манастир . Разбрав дека понекогаш тој и служел во неа.
Во Црквата Св.Пантелејмон, само во одредено време на денот (од два до три часот попладне) верниците можат да отидат и да се поклонат на чесните мошти од Св.Пантелејмон и Св.Јосиф Исихаст – високоценетиот учител на старец Ефрем.
Многу се радувам што Бог ме удостои на неколку пати да земам благослов од светиот старец Ефрем! Ова беше возможно на почетокот на секоја рана утринска Богослужба, која започнуваше во 1:15 по полноќ со Полуноќница, а продолжуваше со Утрената Богослужба и Божествената Литургија се до 4 часот наутро. Прекрасни беа овие Богослужби! Секоја вечер Храмот беше полн. Посебно беше задоволство да се гледаат голем број дечиња кои присуствуваа од почетокот па до самиот крај!
Најмалите често не издржуваа будни до крајот на службата и интересно беше да се видат како заспале на подот покрај нозете на своите мајки како мали јагненца. Но, некои успеваа и да останат будни! Се сеќавам, едно утро, откако заврши Литургијата околу 4 часот, отидовме сите на поручек, а наспроти мене седнаа две дечиња, братчиња. Повозрасниот ни кажа дека има 8 години, а кога го запрашавме за возраста на помалото братче, тој ни рече – прашајте го, ќе ви каже. Братчето кое очигледно беше на многу мала возраст, срамежливо и уморно рече нешто на Романски, а брат му се насмевна и ни преведе: „Вели: незнам, сега само знам дека многу ми се спие!“ Инаку, овој мал верник имал само три години!
Морам да истакнам дека сите Богослужби изобилуваа со божествена убавина и предизвикуваа некое посебно чувство на молитвеност.
Се служеше секојдневно по овој редослед: рано наутро, како што претходно спомнав, од 1:15 до 4 (во Недели до 5:30) Полуноќница, Утрена и Литургија; во 3:30 до 4:30 – деветти час и Вечерна, а во 5 часот – Мало Повечерие со Акатист кон Пресвета Богородица. Пеењето беше тивко и смерно, а воедно необично убаво и молитвено. Посебна молитвеност побудуваше „Тебе поем“ што на секоја Литургија се пееше само од еден монах, дури и без исон. Неописливо е каква духовност се чувствуваше тогаш – сите на колена, многумина со солзи и плач Му ги принесуваа своите молитви на Бога баш преку тој еден, тивок, а на еден духовен начин необично силен глас. Пресвети беа и моментите на Светата Причест, кога сред ноќната тишина, во храмот осветлен само од пламенот на свеќите, верниците во потполна тишина, со стравопочит пристапуваа да се соединат со Пресветото Тело и Пречесната Крв на нашиот Господ Исус Христос. Навистина, во овие мигови човек лесно можеше да заборави на се земно и да почувствува како да се наоѓа во еден посебен свет, свет божествен и прекрасен! Всушност, јас за сето време додека престојував во Манастирот чувствував како да се наоѓам во тој посебен, неовоземен свет. Многу нешта придонесуваа за тоа: рајската убавина на природата, монасите кои постојано ја шепотеа Исусовата молитва и зрачеа со Христијанска љубов, посетителите од различна национална припадност – Руси, Романци, Срби, Грци, Американци (меѓу нив и неколку Црнци) итн. кои постојано со бројаници во рацете ги среќавав во Манастирските дворови и на Светите Богослужби, дечињата кои со радост итаа во Господовите Храмови, некои од нив постојано молејќи се на бројаници, иако не повозрасни од 10 години (!), скромната, пристојна облека на сите присутни, совршениот ред воспоставен во Манастирот... Навистина, еден прекрасен духовен свет, кого јас си го нареков „Мала Америчка Света Гора“.
А како круна на ова прекрасно духовно искуство, баш на последниот ден од нашиот престој, неделата наутро, веднаш по светата Литургија, на средината на Храмот свечено беше поставена чудотворната икона на Пресвета Богородица „Омекнување на зли срца“донесена од Русија во посета на избрани Цркви и Манастири на Американскиот континент. Премногу се радував што по Божја промисла се најдов на вистинското место во вистинското време!
И повторно нешто што уште повеќе го издигна мојот ум над светските работи – иконата МИРОТОЧЕШЕ во светиот Храм пред очите на сите присутни. Јас знам дека постојат многу икони кои се мироточиви и тоа секогаш ме воодушевувало, но гледајќи со свои очи како капки миро со неописливо убава миризба излегуваат од ликот на Божјата Мајка, навистина не можев да престанам да Му благодарам на Бога и на Неговата света Мајка што ме удостоија да видам едно вакво вистинско чудо и да ја почувствувам ваквата преголема Божја милост кон нас луѓето! Верувам дека светоста на овој прекрасен Манастир и постојаните молитви на монасите многу придонесаа за Божјото благоволение иконата да мироточи токму тогаш и токму на ова свето место! Иконата беше во Храмот долго време и многупати имавме можност да се поклониме и да се помолиме пред неа. Во еден миг, кога свратив во Храмот, речиси немаше никој, па можев слободно и без брзање да И се помолам на Божјата Мајка. Монасите ни делеа икончиња, кои ги допревме до оригиналната мироточива икона, и кои долго потоа мирисаа на миро. Баш пред да заминеме, беше отслужен и Молебен Канон кон Пресвета Богородица, при што сите бевме помазани со миро што монасите го беа собрале од иконата во шишенце, а ни дадоа и натопени во мирото памбучиња да си понесеме за дома. Навистина, преголеми духовни дарови!
Пред заминување уште еднаш свративме во Манастирската книжара каде што купивме многу прекрасни работи за нас, како и поклони за нашите пријатели. Меѓу другото, секако дека не пропуштивме да понесеме со нас и неколку теглиња манастирски џем од кактус! Монасите љубезно не испратија, дарувајќи ни неколку икончиња и изработени од Манастирот големи ѕидни календари, а еден од нив специјално ни поклони календар во кој Празниците се одбележани според Јулианскиот Календар, зашто нашата Македонска Црква се раководи по него!
... Повторно точно навреме пристигна нашиот превоз, иако овој пат се надевав дека можеби ќе задоцнат малку, барем некои десетина минути, оставајќи ми уште малку време да и се насладувам на оваа божествена убавина. Заминувавме, а јас не ги одвојував очите од прекрасниот Манастир се додека тоа беше возможно.
А и долго после тоа, во мислите сеуште ги гледав прекрасните градини, скромните, полни со љубезност монаси, побожните верници, дечињата со бројаници во рацете, прекрасните Храмови... Во мене сеуште одѕвонуваше молитвеното пеење на Молебниот Канон: „Пресвета Богородице спаси не...“ Сеуште го чувствував неовоземниот, прекрасен мирис на мирото што се точеше од иконата на Божјата Мајка... Тешко беше да се замени овој свет со оној во кој се враќав... А зошто е тоа така? Зошто овој наш свет е толку различен? Нели СИТЕ, а не само монасите, сме повикани да живееме свето? Нели СИТЕ сме примиле заповед да се молиме постојано? Нели светиот апостол Павле, поттикнат од Светиот Дух не советува СИТЕ да се поучуваме со псалми и духовни песни, а не да се опиваме и да се предаваме на срамни гоштавки и собири? Нели Бог рекол „оставете ги децата да доаѓаат при Мене и не пречете им зашто на такви е Царството Божјо“? Нели светиот Петар во своите посланија не поучува да се облекуваме скромно и да се украсуваме со добродетелен и Богоугоден живот а не со дотерувања и скапоцени накити? Нели „Бог е Бог на мирот, а не на безредието“ насекаде каде што Он царува, а не само по Манастирите? Тогаш, имаме ли некакво оправдание за овој наш пад? Имаме ли оправдание кога ќе речеме:„Па ние не сме монаси за да живееме така?“ Имаме ли оправдание кога „ги штедиме“ дечињата (или себе си!) да не се мачат да одат рано на Богослужби? Навистина треба да се запрашаме. Сме станале робови на телевизијата, компјутерите, на модата и светските трендови. Го применуваме „современиот“ начин на изразување „декориран“ со пцовки и неприлични шеги, сосема негирајќи ги бесценетите поуки на Господовиот Апостол. „Смешно“ и „чудно“ е да се биде „премногу побожен“. Сметаме дека е неопходно да ги жртвуваме вистинските вредности како застарени за да би можеле лесно да се вклопиме во овој нов, модерен начин на живот. За да припаѓаме. А каде ли сакаме да припаѓаме? Каде е нашиот вистински свет?...
...Овие размислувања ме потсетија на премудрите зборови на Свети Јован Златоуст: „Често се молев да згасне потребата од Манастирите, па и во градовите да настане таков добар поредок што никогаш никому не би му било потребно да бега во пустина...“
Но, додека тоа не се исполни, да Му благодариме на Бога што ни ги оставил овие прекрасни извори на духовна благодат, овие прекрасни духовни оази во суровата светска пустина, и поправајќи го нашиот живот, да ја отфрлиме светската суета и неуморно да се стремиме кон светоста за која веќе немаме изговор дека е задолжителна само за монасите.
С.Л.
Колос. 3,12; Тит: 2, 11-12
1 Солун. 5, 17
Колос. 5, 3,4; Рим. 13, 13
Марко 10,14
1. Петр. 3, 3,4.
1 Коринт. 14,13
Ефес. 5, 3,4.
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (2)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (3)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (4)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (5)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (6)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (7)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (8)
ЏОРДАНВИЛ (Њујорк) - ПАРЧЕ РАЈ НА ЗЕМЈАТА (9)
Подготви: Славица Лазаревска
Покрај редовните работни обврски, ангажманот во МПЦ Св. Петка- Чикаго, посветено работи и како раководител на детскиот Руски црковен хор, учејќи ги децата да Му пеат на Бога.
MPC "Sv. Paraskeva - Petka"
2056 N Kedzie Ave
Chicago, IL 60647
www.mpc-svpetka.com
