Во Кинотеката на Македонија, на 24. 06. 2009 година, беше промовирана четвртата книга на режисерот Горан Тренчовски, насловена како „Парс про тото“. издание на книгоиздателството „Улис“ од Скопје. Книгата ја претставија филмскиот критичар Илинденка Петрушева, др. Васе Манчев и проф. др. Сашко Насев. Во книгата има есеи и огледи за седмата уметност, како и студија за краткиот игран и документарен филм.
Во рецензијата академик Митко Маџунков пишува за Тренчовски како за „интелигентен автор кој во своите книги ја преиспитува сопствената практика“.
Горан Тренчовски (1970) е режисер, основач и уметнички директор на Астерфест и претседател на Тивериополската филмска алијанса. Дипломирал на Академијата за уметности во Нови Сад. Режирал повеќе филмски и ТВ проекти како и низа театарски претстави. Работел како раководител на секторот за режисерско обликување во МТВ. Тренчовски има искуство и како продуцент и писател. Негови претходни книги се: Од питач до крал (1995), Орбис пиктус (2001) и Поетика на (де)тронизацијата (2004).
ЗА ПАРС ПРО ТОТО
Оваа книга е исклучителен труд за феноменологијата на краткиот филм. Токму кратката филмска форма е подрачје коешто е мошне податливо за истражување, и во таа насока Горан Тренчовски ја осмислува/режира книгата како целина составена од повеќе текстуални парчиња, умешно поврзани низ лајтмотивот Парс про тото. Со други зборови, ова е темелен прилог во создавањето студиозна скица за препознавањето на краткиот (игран и документарен) филмски субјект.
м-р Мими Ѓоргоска-Илиевска
Книгите на Тренчовски се налик на неговата блескава театарска сцена, натопена со атмосфера, и на неговите кратки филмови за долго паметење. Добрите режисери имаат препознатлив ракопис, но создаваат различни филмови, како Тарковски или Кјубрик, на пример. Авторите кои се повторуваат се налик на повторувачите од училиштата. Буњуел има забележано дека би сакал да сними бакнеж, но под услов тоа да не е веќе снимено. Фактот дека повеќе нема филмови без бакнежи и јурење по улиците (со кола или пеш) го обезвредува поголемиот дел од филмската кинематографија. Да се занимаваш со краток филм, денес како и во зората на кинематографијата, значи да бидеш чесен. Вистина, и во филмовите на Мак Сенет или Чаплин има многу трчаница, но за да се стигне негде, а не за да се удри во ѕидот.
Горан Тренчовски е интелигентен автор кој во своите книги ја преиспитува сопствената пракса, загледан во професијата како во излог од кој демнат привиденија (не само кај Фриц Ланг). Во РАRЅ РRО TOTO тој е наднесен кад естетиката на краткиот филм тргнувајќи од гледиштето на Роман Јакобсон, кое е и мото и наслов на неговата книга. Таа естетика не се разликува многу од она што се појавува кај мене како прашање: „Може ли од трошките што паднале под софрата пак да се создаде лебот?" Создавањето на целината од составните делови не е едноставно нешто. Филмот е составен од сцени, сцените од секвенци, а секвенците од кадри. Секвенците треба да ја сугерираат идејата за целината, како што и таа треба да разбудува спомени за одредени кадри (по кои потоа ќе го помниме филмот). Книгата на Тренчовски се занимава со прашањето ка-ко да се стори тоа. Основниот проблем е што односот меѓу теоријата и живата пракса не е механички однос. Она што ги оживува телата е истото она што ги оживува и уметничките дела. Тоа не е обична „монтажа" меѓу деловите и целината. А што е тогаш? Можеби токму оној одамна снимен бакнеж по кој се уште мечтаеме.
акад. Митко Маџунков
Во проучувањето на секоја целина, во таа смисла и на целината на филмската уметност, пресудно значајно е квалитетното проучување на секој нејзин дел. Компетентниот филмски творец и проучувач Горан Тренчовски во оваа книга за предмет на своето истражувачко интересирање го има краткиот филм како дел на огромното филмското творештво. Користејќи го методот парс про тото, тој постигнува врвен квалитет во проучувањето на оваа материја.
д-р Васе Манчев
Горан Тренчовски (1970) е еден од ретките млади интелектуалци кај нас кој својата креативност ја исполнува на неколку нивоа. Најпрво, Тренчовски на јавноста и е познат како театарски, телевизиски и филмски режисер, потоа како основач и организатор на фестивалот за краток и алтернативен филм во Струмица – „Астерфест“, и, најнакрај, како плоден писател кој во своите триесет и девет години веќе напишал четири релевантни книги што се однесуваат на драмската уметност и филмот.
Книгата што денес ја промовираме во Кинотеката на Република Македонија, ПАРС ПРО ТОТО, неговото најново дело иако на 156 странички е мошне амбициозен текст кој се однесува на феноменологијата на краткиот филм, кој пак, според самиот Тренчовски е „...идеолошки супстракт...и емоционален екстракт...“. Ваквиот став е нов за нас и ни ја потврдува амбицијата на овој амбициозен интелектуалец инспириран од Јакобсон, да изгради свој постмодерен, цитатен и акцтептирачки стил на пишување, што е секако значаен придонес за македонската филмологија.
Самото дело се осврнува и на значајни импресии од животот кој на Горан Тренчовски му овозможува да размислува за теми и личности како што биле Претседателот Борис Трајковски, актерот Ристо Шишков, или, пак, да пренесе полнокрвно значење на неговата љубопитност кон Семјуел Бекет версус родната Струмица, која за авторот е еден вид на културолошка парадигма. Тој на Струмица и посветува и еден синопсис во седум слики, по инспирација од Стојан Ковачев, а кој што го детерминира визави првите филмски проекции во овој град или пак настаните што реферираат на Првата светска војна.
ПАРС ПРО ТОТО, односно тоа парче за целото, е книга што е елоквентна и има апендикс и заклучоци на англиски јазик, а во неа е поместена и богата библиографија и 39 фотографии. Издавачот „Улис“ печател дело кое рефлектира со квалитет кој може да се најде на рафтовите на било која книжарница во модерниот свет. Меѓудругото и заради ова, ние топло ја препорачуваме оваа книга не само на еснафот и стручната јавност, туку и на широката публика.
За крај, колку што ни е нам познато, иако не сме филмски хроничари или историчари, ПАРС ПРО ТОТО е прва книга посветена на краткиот филм во нашата културна средина, па и со тоа има една несекојдневна значност.
Д-р Сашко Насев
Посети: {moshits}