Божјата Слика: создадена, падната и возобновена (1)

ГЛАВА I

Божјата Слика: создадена, падната и возобновена

prorok.zaharij1.jpg
А) СОЗДАВАЊЕТО

„Во почетокот Бог ги создаде небото и земјата. А земјата беше безоблична и празна (tohu bohu — на еврејски), и мракот ја покриваше бездната; Духот Божји лебдеше над водите" (Битие 1,1 —2).
Со овие зборови започнува првата книга на Библијата, која се именува уште и Битие или I книга Мојсеева, чии почетоци водат потекло од учењето на Мојсеја, кој со својата силна личност и дава белег на целата историја на Народот Божји.
Да забележиме дека во овие стихови не се вели како е создаден светот. Еврејскиот народ секогаш го имал чувството на голема оддалеченост која го одделува Создателот од созданието.
Дури во еден понов текст — Втората книга Макавејска, која ја раскажува борбата на верните Евреи против грчките тирани, наследници на Александар — се наоѓа формулирано тврдењето за создавањето на светот од ништо „креатио екс нихило".
Седум браќа беа заробени од царот Антиох и убиени еден по друг, додека нивната мајка ги храбреше и опоменуваше. Кога дојде на ред последниот, таа му рече: „Погледни ги небото и земјата и види се што е во нив, и знај дека Бог ги создал од ништо и дека човечкиот род е создаден на ист начин" (2 Макавејска 7,28).
Ова не потсетува на една реченица што, за време на Литургијата, свештеникот ја и-зговара во големата евхаристичка молитва: „Од непостоење, Ти си не привел во постоење".

Детето: А што имаше во почетокот, во самиот почеток?
Родителот: Ништо, освен Бога; се е создадено од Него; само Он не е создаден зашто Он е Оној што создал се (види Јован 1, 3).
Детето: Не е ли тоа философија?
Родителот: Не, ниту еден философ од старо време не мислел така; Грците ја имале идејата за еден врвен творец — кого тие го викаа „демиург", кој, од првобитниот хаос, го создал редот (космос) што го откриваме во природата, Но тој творец ставил ред во една материја која веќе постоела.
Детето: А Библијата, што ни вели таа?
Родителот: Она што ни го вели таа, човекот не би можел сам да го најде. Самиот Бог така не научил и ни го открил тоа. Таа (Библијата) ни вели дека само со својот творечки Збор Бог им го дал на нештата нивното постоење, нивното битие. Бог рече: „Нека биде светлина", и би светлина. Доволно е Бог да рече за да бидат создадени нештата. Неговиот Збор го создава нивното битие.
Детето: Зошто „Збор" се пишува со голема буква?
Родителот: Затоа што „Збор", односно Слово — Логос — е терминот што го употребува евангелистот свети Јован за да Го означи Единородниот Син Божји (Јован 1,1).
Детето: Бог вели и нештата настануваат, но тие се движат. Растенијата и животните еволуираат. Бог ли ја прави еволуцијата?
Родителот: Духот Божји е Оној што му дава живот на светот. Дух на грчки се вика „пневма" и тоа е зборот што го употребува Новиот завет за да го означи Светиот Дух. Библијата ни вели: Духот Божји лебдеше нзд водите." Една друга книга од Библијата, Повторени закони (32,11), објаснува: „Како птица која лета над гнездото во кое се наоѓаат нејзините мали“, која ги извела и им помага да растат, така и духот Божји им дава живот и растење на нештата.
Детето: Како знаеме дека Бог создал се? Никој не Го видел на дело
Родителот: Да се открие дека некој се создал од празно, од ништо, е појдовната точка на верувањето во Бога. Тоа е почетокот на она што се вика Вера. Затоа посланието до Евреите ни вели: ..Преку верата ние сфаќаме дека светот е создаден со Зборст Божји, така што она што се гледа доаѓа од она што не се гледа" (Евреите 11,3). За да ни ја каже оваа вистина, Библијата ни дава еден расказ достапен на луѓето од сите времиња: за научници, поети, старци, возрасни, па и за мали деца.

Бог ја одвои светлината од темнината...
и би вечер и би утро, ден први.

Бог рече нека има свод..
и би вечер и би утро, ден втори.

Бог рече водите да се соберат на едно место
и нека се покаже суво...
Сувото Бог го нарече земја,
а водата море;
Бог рече земјата нека пушти
зеленило ..треви... дрвја плодоносни,
и така стана.
и Бог виде дека сето тоа е добро.
И би вечер и би утро, ден трети.

Бог рече нека бидат светила на сводот...
големото светило да господари со денот,
а малото светило да господари
со ноќта, и ѕвезди...
Бог виде дека е добро.
И би вечер и би утро, ден четврти.

Бог рече нека врват живи суштества по водата и
птици нека летаат над земјата... итака стана...
Бог виде дека тоа е добро.
Бог ги благослови (рибите и птиците)...
И би вечер и би утро, ден петти.

Бог рече земјата нека пушти од себе
живи суштества: стока, ситни животни,
диви ѕверови... и така стана.
Бог рече: Да создадеме човек по
Нашиот образ и подобие и нека биде господар на рибите,
птиците и сите животни.
Бог го создаде човекот по Својот образ...
маж и жена ги создаде...
Бог виде дека се што беше создал беше мошне добро.
И би вечер, и би утро, ден шести.

... Седмиот ден, се одмори откако создаде се.
Бог го благослови седмиот ден
и го посвети. зашто во тој ден
се одмори од сите дела Свои што ги создаде.
И би вечер, и би утро, ден седми..." (Битие 1,1 - 31; 2,1 —3).

Прекрасна поема со која Бог им дава можност на луѓето од сите возрасти да разберат дека Он е Тој што создал се, и дека се создал со премудрост" (Псалм 103 (104).
Детето: Библијата, значи, кажува дека сонцето е создадено четвртиот ден. А пред тоа твојот текст велеше: ,.И би вечер, и би утро, ден први". Како можело да има прв ден со вечер и утро, кога се уште немало сонце?
Родителот: Ова прашање можело, исто така, да му дојде на ум и на нашиот автор. Очигледно е, значи, дека деновите за кои тој зборува не се оние што се мерени со изгревањето и со заоѓањето на сонцето; тие не траат дваесет и четири часа како едно вртење на земјата околу самата себе. Се работи за денови, за денови Божји, а не за денови човечки. Затоа свети апостол Петар ќе ни рече: Илјада години за луѓето се како еден ден за Бога" (2 Петрова 3,8).
Детето: Тогаш времето Божјо и времето човечко не се исти?
Родителот: Секако не. Бог не живее во времето, бидејќи Он го создал времето како што го создал и просторот. Бог постои „пред сите векови" и над сите простори. Затоа не можеме да ги споредуваме научните пронајдоци со откровенијата на Библијата, како што сакале понекогаш тоа да го направат некои прости умови, замислувајќи дека авторот на Битието сакал да напише расправа по геологија или палеонтологија.
Детето: Тогаш кој ја кажува вистината: науката или Библијата?
Родителот: Вистината на библиското откровение не е од истата категорија како фрагментарните и релативни вистини што ги проучува науката. Она што го проучува науката се однесува на светот на појавите, светот на времените феномени, мерливи со минути и со метри, кои се одвиваат во времето и во просторот на човекот. Библиското откровение, пак, го прескокнува времето и просторот и оди до Бога Кој ги создал времето, просторот и сето она што го открива науката; Тој ја создал и човековата интелигенција која ја создала и самата наука.
Детето: Тогаш која е вистината што ја откриваме во расказот за создавањето?
Родителот: Човек со вера, откако ќе го проучи библискиот рзсказ, природата ја гледа со ново око. Со восхит тој ја открива во неа убавината на созданието, сјајот на делото на Творецот, кое и самото е одблесок на незамисливата убавина на Творецот. И тогаш, при „залезот на сонцето", „гледајќи ја вечерната светлина" на вечерната богослужба тој го пее заедно со целата Црква псалмот 103/104/.

ПСАЛМ 103[104]

Душо моја, благословувај Го Господа, Господи Боже мој
Ти си бескрајно голем.
Ти си се облекол во слава и велелепност,
Во светлина си обвиткан како во облека,
Небесата ги простираш како шатор,
Твоето високо живеалиште го прекриваш со вода

Ветровите ги правиш весници,
пламените огнени Твои слуги.
Земјата ја поставуваш на нејзините основи,
да не се помрдне во вечни векови.

Од Твоите високи живеалишта ги наводнуваш планините,
земјата ја наситуваш од плодот на Твоите дела.

Колку се големи Твоите дела, Господи,
се си создал со премудрост.

Славата Господова нека биде во вековите;
Господ нека се радува од делата Свои.

Ќе Му пеам на Господа во мојот живот;
ќе Го славам мојот Бог додека живеам.
Нека бидат примени од Него моите зборови;
ќе се радувам во Господа.

Колку се големи Твоите дела, Господи;
Се си создал со премудорст.
Слава на Оца и Сина и Светиот Дух,
сега и секогаш и во вечни векови.
Амин — Алилуја, Алилуја, Алилуја,

Слава Ти, Боже (трипати)
Крај.СлаваТи!

(Продолжува)

gakon.Goran.A.jpg