14/02/2015   Поуки - совети

Согласно со заповедта дадена од Бога на Мојсеј „Посвети ми го секое првородено, кое ја отвара секоја утроба…“ (2Мој. 13, 2), св. Богородица, „кога се навршија деновите на нејзиното очистување, според законот на Мојсеја“ (Лука 2, 22), го донела младиот Исус во Ерусалимскиот храм за „да Го претстават пред Господа“ (Лука 2, 22).

Својот почеток празникот Сретение Господово го има од периодот на VI-V век. Во западната богослужбена традиција бил наречен „ Очистување на Пресвета Богородица “ и сметан за богородичен празник. Некои истражувачи го сметаат за прв богородичен празник. Во Ерусалим тој празник бил одбележуван со релевантна торжественост уште во времето на шпанската монахиња Етерија (IV век), но сметан за Господов. До префрлањето на празникот Рождество Христово од 6 јануари на 25 декември, Сретението Господово било одбележувано на 15 февруари. Последователно, подоцна бил префрлен на 2 февруари. Во Константинопол, според Павел Дјакон (VIII век), воведувањето му станало за време на императорот Јустинијан Велики (†565). Најверојатно станало по повод епидемијата на чума што станала во византискиот дворец, во 542 година и големиот земјотрес во Антиохија. Веројатно, празникот се празнувал и порано, а императорот Јустинијан Велики го утврдил празнувањето на 2, наместо на 15 февруари и наредил да се празнува низ целата империја.
Во Западната црква празнувањето на Сретението станувало со свечени поворки, проследени со запалени факли. Некои истражувачи тоа го сврзуваат со зборовите на св. Симеон Богопримец „Светлина за просвета на незнабошците“ ( Лука 2.32 ). За таквите поворки со факли, на Исток, навестува монахињата Егерија во своите „Патеписи“. За такви факли (светилници) подготвени од благочестивата римјанка Икелија, за празникот, спомнува и св. Кирил Скитополски во житието на Ава Теодосиј ( †529 ).
Предпразненството на празникот Сретение Господово се состои од еден ден, одданието се празнува на 9 февруари.
Празникот Сретение Господово истовремено е и Богородичен и Господов празник, и со тоа се разликува од останатите празници. Тропарот „Радувај се, благодатна Богородице, Дево…“, се однесува на Мајката Божја, а кондакот „Христе Боже, Кој со Твоето раѓање ја освети утробата на Дева, и ги благослови рацете Симеонови…“, се однесуваат на Господ Исус Христос.
Како автори на химните на празникот се сметаат: Андреј Пир (†140), св. Андреј Критски (†726), Константинополскиот патријарх Герман (†740), св. Јован Дамаскин (†750), св. Козма Мајумски (†776) и др.

Извор: ЛИТУРГИКА, Архимандрит Авксентиј,

превел: богослов Дамјан Трпкоски