Еднаш во едно училиште кажував беседа за љубовта. На крај едно дете многу спонтано ме праша, а зад него стоеше и мајка му:
– Отче, како ме сака Бог, кога пред девет месеци го зеде татко ми?
Јас зборував пред тоа за љубовта, сѐ убави работи, луѓето беа трогнати. А малиот постави прашање и ме порази. Не знаев што да кажам, што да одговорам. После тоа продолжи со други прашања, а мајка му одзади го туркаше и му велеше: „Запри, дете мое! Што му зборуваш на човекот, сѐ расипа со тоа што го кажа“.
Одеднаш слушаш едно дете како те прашува: „Како ме сака Бог, кога го зеде татко ми?“ И не знаеш што да одговориш. После тоа ми рече:
– Јас ли сум виновен, отче, што не ја оставам мама да се омажи?
И мајка му го искара:
– Престани! Доста!
Кога малите зборуваат, кажуваат сѐ. Јас му предложив:
– Ако сакаш, другпат ќе позборуваме за тоа со тебе и со мајка ти.
Лесно е да зборуваш за љубов, но во реалноста, додека Бог нѐ љуби, Неговиот однос понекогаш е многу жесток. Бараш алфа од Бога, а Он ти дава омега. Го молиш за решение на твојот проблем, а Он ти дава уште поголем проблем. Го молиш твојата баба да оздрави, го кажувам тоа, зашто многу деца во училиште ги сакаат многу своите баби и кога бабата ќе замине од овој свет, детето чувствува голема болка. Еден ученик од гимназијата ми рече:
– Многу ја сакам баба ми, болна е, ќе ги оставам цигарите за неколку месеци, за да живее таа!
Свети пророк и цар Давид
Накрај, како нѐ љуби Бог? Он нѐ љуби, а истовремено се соочуваме со болка. Он нѐ сака, но и дозволува да поминуваме низ моменти, во кои ни доаѓа да извикаме со силен вик: „Зошто? Зошто ми го правиш ова?“ Не знам дали тука има човек, којшто никогаш не го упатил кон Бога тоа прашање: „Зошто, Боже мој?“ – како оплакување. Не се мислете ако го живеете. И светците го доживеале. Во Давидовите псалми има такви прашања: „Зошто, Боже мој? Зошто, Господи, ме остави? Зошто ме презираш? Зошто Ти зборувам а Ти не слушаш? Зошто ме толку многу ме поразуваш?“ На друго место светиот цар и пророк Давид Го моли Бога и Го повикува: „Пази ме, Господи, како зеница во окото. Помогни ми зашто чувствувам болка во животот“. Свети Силуан Атонски вели дека кога стигнал до моментот во кој не Го чувствувал Бога како љубов, туку како искушение, тортура, како суровост во својот живот, извикал со силен вик кон Него: „Боже мој, Ти си неумолив! Многу си жесток!“ „И во тој час – вели – кога стигнав до крајниот предел, до границата на издржливоста, на бездната на очајот, Го видов Христос жив како се преобразува на иконостасот. Тоа што го видов и ме потресе, беа Неговите очи, кои зрачеа љубов, смирение и кротост. Не ме импресионира тоа што изгледаше величествен, туку ги видов Неговите очи, кои, ако и вие ги бевте виделе, моментално ќе го променевте вашиот живот.
Сепак, на крај, Христос е смирен. Тој „суров“ Бог, на крај е многу добар, но бидејќи знае дека нашиот живот не може да се промени на друг начин, дека не можеме поинаку да ги пројавиме нашите харизми, освен преку болката во животот, затоа многу пати дозволува да минеме низ многу испити.
Кога човекот се појавил како биолошки вид на планетата Земја, сите светци велат дека Бог го создал од љубов. Ние сме создадени со љубовно расположение од страна на Бога. Господ не нѐ создал затоа што имал таква потреба или бил задолжен да нѐ создаде, туку од љубов. И кога нашите родители прифатиле ние да се родиме, какви луѓе и да биле, колку недостатоци и слабости и да имале, во тој момент од нив излегувала љубов и давање. Ние самите сме плод на љубов. Но повеќето од нас не сме вкусиле силно љубов во нашиот живот и чувствуваме тешкотија. Ве прашувам: Се наситивте ли со љубов во својот живот? Јас не сум се наситил. Некои биле обвинети од своите блиски. Тие прифатиле понижувања, девојки, чиишто родители не ги оставале да учат. Сето тоа те тера да ја чувствуваш оваа жед, дека во животот не си се наситил од љубов! Тогаш се жениш и Бог ти вели да создадеш деца и да дадеш љубов. И повеќето велат: „Како да дадам, кога ја немам?“ Ако јас не сум добил љубов да ја наситам мојата душа, јас самиот да почувствувам среќа и задоволство, како ќе прелее љубовта од мене, за да дадам и на другите?“ Тоа е многу тешко. Од друга страна, знаете ли што правам? Тоа што го прават повеќето родители спрема своите деца, раѓаат деца и наместо да им дадат љубов, всушност земаат љубов, ја исмукуваат љубовта од нив. Додека тврдиме дека ги сакаме, всушност, сакаме да нам ни удоволат. Едно дете ми кажа за мајка си: „Мајка ми ми вели дека ме сака, но ќе појдеме некаде и јас не сакам да бидам облечен, па се соблекувам, зашто ми е топло, а таа:
– Облечи се, дете мое!
– Мајко, не ми е студено!
– Но, мене ми студи! – вели таа. Стави си јакна!
И се прашувам на крај, таа жена мене ли ме сака или преку мене сака да ги задоволи своите потреби, очекувања, желби, аспирации? Други родители, пак, сакаат нивното дете да учи медицина. Тоа сепак сака да стане адвокат или учител по математика. „Зошто да не ми стане доктор детето?“ „Го сакам!“ „Јас му го мислам подоброто“. „Гледај, длабоко во мене и јас сакав да станам лекар, но не успеав, затоа нека стане моето дете! Да го видам, да се зарадувам да го направи тоа што јас не го направив“.
Ги проектираме нашите неостварени желби и очекувања преку детето. Оваа љубов што ја демонстрираме, не е здрава, туку проблематична. Затоа родителите се караат постојано со децата, затоа сопрузите се караат постојано. Велат дека се сакаат, но всушност едниот сака другиот да му дава нешто – достоинство, авторитет, признание. Затоа постои таква нервоза помеѓу нив. Кога сакаш, го оставаш другиот слободен. Не да ти ѕвонам по сто пати на ден да видам што правиш, туку ти се доверувам, затоа што те сакам. И ти ме сакаш. Ниту ќе ти го прегледувам телефонот, затоа што ми е страв дека правиш нешто зад мојот грб. Кога сакаш, не чувствуваш страв од другиот, туку го оставаш слободен. Ние не сме сигурни. „Ме сакаш ли? Колку ме сакаш? Засекогаш?“ – прашуваат жените. „Бре, ти реков дека те сакам!“ „Сакам да го слушам тоа! Постојано!“ Не се наситуваш да го слушаш тој збор – дека некој те сака. Тоа е жедта на нашата душа – да почувствуваме дека сме центарот на нечија љубов.
Љубовта значи многу нешта – да му зборуваш на некого кога е потребно. Другиот се враќа од работа. Љубовта ќе рече да се заинтересираш околу него и да му зборуваш кога треба. Кога ќе го видиш дека е готов да избувне, љубовта значи да замолчиш. Колку долго? За половина час, додека се смири, додека се соземе и започне да зборува. Ние го правиме спротивното. Има жени, како и мажи, кои зборуваат не кога треба, а кога, пак, треба да кажат нешто, молчат. „Јас не му зборувам! Како што ми рековте, отче! Молчам!“ Јас ја запрашав: „Во кој момент молчиш?“ Мажот ѝ ми објасни после тоа: јас ѝ велам: „Кажи ми што се случи?“ А таа: „Сега не ти зборувам!“ И си мисли дека наводно од љубов го прави тоа. Тоа не е љубов. Љубовта значи да знаеш кога ќе зборуваш и кога ќе молчиш. Има зборови кои ја засладуваат целата атмосфера дома. Има и зборови, од кои, кога ќе ги кажеш, настанува кавга. А ние токму нив ги користиме. Како да го притискаш црвеното копче и се добива експлозија. За пари, за караници, за грижи и исчезнува оној дух на љубов и спокојство.
Пред неколку години, кога уште не бев свештеник, случајно влегов во еден храм, каде свештеникот читаше молитви против магии над човек обземен од нечист дух. Дотогаш не бев видел слично нешто. Беше малечко дете, нешто му беа направиле, не знам, некакви магии, негови роднини, нешто такво. Свештеникот му читаше молитва. Во тој момент тоа имаше многу голема сила, иако беше уште во градинка. Го држеа тројца големи мажи и не можеа да го додржат. Со свои очи го видов. Свештеникот викаше и велеше:
– Христе мој, очисти го ова детенце од секое искушение и донеси му љубов дома!
Од него се слушна еден многу свиреп глас:
– Ако имаше љубов во тој дом, мислиш дека би влегол во него?
Сите го слушнаа тоа и рекоа:
– Слушај што вели!
Ако имаше љубов во овој дом, ќе влезеше ли искушувачот во нашиот живот? Имено, љубовта го оддалечува секое искушение. Одговорот на секој проблем е да го најдеш решението на љубовта. Што ќе помогне за љубовта? Да се каже или да не се каже? Дозволете ми да не го кажам, да се направам дека не гледам, нека го загубам своето право заради љубовта, како што велеше Старец Пајсиј кога го запрашале:
– Кога се карам со жена ми, кој да отстапи? Јас или таа? Затоа што Евангелието вели жената да отстапи.
И Старецот одговорил:
– Да отстапи поумниот! Тој прв нека си ја затвори устата.
Кога сакаш, ќе си го ризикуваш животот, ќе направиш нешта, кои понекогаш другите нема да ги разберат целосно. Ако сакаш вистински, ти направи тоа што треба, а останатото остави го на Бога.
Многупати свештениците треба да одговорат на сопрузи, на некој млад човек и да кажат нешто што другиот нема да го разбере. Не пречи. Кога сакаш, го правиш. Се однесуваш и ризикуваш. Како што ми рече некој на Света Гора: „Не може да интервенираш во еден дом и да не си ги извалкаш малку рацете. Но ако го направиш од чисти побуди, Бог го гледа тоа и ќе се покаже за добро“.
Не може да пристапуваме кон сѐ со писмото на законот и со апсолутна правда. Штом засакаме, ќе ја оставиме справедливоста според која 1+1=2 и ќе појдеме таму, за каде што зборува Старец Пајсиј, кога прашува: „Како да се разделат шест портокали на две души?“ Некој му одговара: „Три на три“. А тој вели: „Тоа е праведно. Љубовта, сепак, знаеш ли што вели: колку сакаш за да се наситиш? Доволни ли ти се три? Сакаш ли четири? Земи ти четири, јас ќе земам два!“ Праведноста на Бога не е 1+1=2, туку е еднаква на тоа колку Бог сака. Ти јадеш четири портокали, а јас два и така ги разделивме шест портокали на пола. Нема да влеземе во рајот со писмото на законот туку со духот на оваа љубов.
Следствено љубовта ќе рече сѐ – љубов може да биде нешто што и не изгледа баш за љубов, љубов може да биде да удриш шлаканица на своето дете, кога го правиш тоа со вистинска намера за негово добро. Но детето да почувствува дека сега, кога те удирам, на оваа рака пишува дека те сакам и ме боли пред да те натепам. Сте јаделе ли ќотек некогаш? Тоа го чувствуваш…
Извор:Бигорски манастир