✥ .✥ Митрополит Пимен✥ .✥ 

ЗА ВОСКРЕСЕНИЕТО, ГНЕВОТ И ПАНДЕМИЈАТА

   Верувајте во Воскресението на Христа, а не во местото на воскресението.
И ете нѐ пак, полека но сигурно влеговме и во последната недела од Великиот пост. Влеговме во Страсната седмица, во која Нашиот Господ и Спасител Исус Христос излезе на доброволни страдања заради нас луѓето и нашето спасение.
Но, за жал, влеговме и во неделата на пикот на пандемијата од која, заради нас и нашата непослушност, страдаат нашите ближни.
И, што научивме низ овие денови, ем посни, ем обременети со страв и неизвесност?
Зарем со целата онаа побожност што ја носиме во себе и поради која постиме, не научивме дека Христос ќе воскресне и без било кого од нас што не отишол на Воскресната литија и дека можеме насекаде, смирено и побожно, да го дочекаме Воскресението, дури и во нашите домови?
Та Христос не воскресна само во Ерусалим, та Христос не воскресна само во храмовите. Христос воскресна за сите, за секој и секаде. Христос воскреснува во срцето на секој еден од нас што со устата исповеда, а со срцето верува во Воскреснатиот.
Чувајте ги овие зборови во срцата ваши и бидете мудри и послушни. Не бидете злобни. Нели сте слушнале од вашите духовници дека послушанието е голема добродетел во духовниот живот, па така знаејќи го ова, ќе ги послушате ли вашите отци или ќе терате самоволие?
Од нас зависи во каков спомен ќе ни остане овој Велигден.
Ќе го паметиме овој Велигден по гневот што го собираме во себе и кој го истураме врз оние кои ни ги задаваат мерките и препораките? Кон свештенството што не се заложило за отворени богослужби? Ќе го паметиме по сите оние напади што ги трпи свештенството и верниот народ од оние кои нѐ сметаат за назадни и неодговорни, бидејќи не сме ги затвориле црквите и со тоа, од нашата лакомост за пари, сме се покажале како несовесни граѓани кои помагаат при ширењето на опасниот и смртоносен вирус?
Или, можеби, ќе го паметиме овој Велигден и ќе Му благодариме на Бога како за Велигден во кој сме имале доволно време за себе, за да размислиме колку сме подивеле од секојдневната трка со животот и материјалните потреби и дека не е невозможна мисија ако се сака, да можеме да најдеме време за себе?
Или како за Велигден на кој сме биле собрани цело семејство на полноќ пеејќи ја Воскресната ода: „Христос воскресна од мртвите, со смртта смртта ја победи и на оние во гробовите живот им даде!“ И, завршувајќи го постот на трпеза да Му благодариме на Бога што ни ги дал и ги запазил нашите блиски?
Некои, за жал, ќе го паметат со мислите насочени кон своите разболени ближни, а со молитвите кон Бога Воскреснатиот за нив.
Зарем ни на момент не помислуваме дека можело и полошо да поминеме со построги мерки? Зарем не наоѓаме во срцата наши благодарност кон Бога што ќе имаме богослужби? Дека нема нашите цркви да се празни дури и без свештеници во нив?
Фала Му на Бога, имавме разбирање од оние кои ги препорачаа мерките и не ни ги затворија Црквите на Воскресение сосема. Да Му заблагодариме на Бога за тоа. Оттука ве молам, немојте водени од некоја чудна „побожност“ да направиме поголеми штети. Немојте да бараме преку леб - погача, па сите оние што оправдано се плашат да побараат од власта порестриктивни мерки за нас.
Зарем не ви кажале вашите духовни оци дека постот не сте го држеле само за да се причестите на Велигден, туку од послушание? Немате слушнато дека може да се причестуваме без пост и кога ќе спласне пикот на короната?
И уште нешто, што слушам дека се шушка меѓу верниот народ.
Нека нѐ ве води мисла дека ова е прогон на Црквата. И не бојте се. Времена мерка на претпазливост е ова. Не дај Боже, ако стане трајна, па да се користат искуствата на раната Црква од првите три века. И, затоа повторувам... Далеку сме од тие времиња.
Но и да сме блиску. Што можеме повеќе да направиме од она што како христијани треба да го правиме секој ден?
Што, на пример, ако знаеме и дека ги живееме последните времиња? Нели, ние христијаните, секој ден го живееме како последен? Што ако знаејќи дека за месец дена ќе дојде крајот на светот, натрупаме залихи на храна? Ќе живееме неколку месеци повеќе од оние што не верувале дека, ете, доаѓа крајот?
Ја заборавивме ли параболата за неразумниот богаташ од Евангелието?
Нели Бог, со овие зборови, го опомена:
„Безумниче, ноќеска ќе ти ја побарам душата твоја; тоа, што си го приготвил, кому ќе му остане?“ (Лк. 12, 20).
Што ако знаеме дека другиден ќе дојде крајот, ако утре го предадеме последното издивнување на Бога?
Оставете го стравот, оставете го гневот.
Не се влегува во Воскресението ниту со едното, ниту со другото, туку со чисто срце и просветлен ум.
Оставете ја и демонстрацијата на сила и повиците за непослушност. Не заборавајте што Му рече Христос на Петар кога овој го извади ножот да го одбрани во Елеонската гора:
„Мислиш дека не можам да Го помолам сега Својот Отец, да Ми прати повеќе од дванаесет легиони ангели?“(Мат. 26, 53).
Верувајте во Воскресението на Христа, а не во местото на воскресението.
Ќе повторам...
Христос ќе воскресне секаде, за сите и за сѐ.
✥ .✥

Јереј Дејан Милоски

    Во името на Отецот и Синот и Светиот Дух. АМИН!
 
Возљубени браќа и сестри во Христа Бога.  
Патот на спасението нè приведе, односно нè донесе до третата станица од седумте што водат до Пасхата Христова – ВОСКРЕСЕНИЕТО.  Во првата си спомнуваме за светото православие и победата над иконоборечката ерес, а во втората станица, која нашата Црква ја посветува на св. Григориј Палама и на светите исихасти, се сеќаваме на кратката Исусова молитва, која во овие денови и тоа како ни е попотребна од било кога. Во оваа трета Крстпоклона недела или како што велиме трета станица од Великиот пост, која Црквата му ја посветува на Чесниот и Животворен Крст Господен, стигнавме до мал благослов Божји за да најдеме одмор, мала воздишка и радост од сите случувања, од сите искушенијата што жестоко нè прогонуваат во оваа година од нашиот живот. Поминуваме низ жестоки кризи, чија природа е најразлична, односно, кризата е како економска така и политичка, а да не речам и духовна, која во најмала рака ја предизвика вирусот односно болеста со која се соочуваме. Во овие денови на големи искушенија, постојано си го поставуваме прашањето дали навистина се соочуваме со војна објавена од планетата Земја против човекот или пак е војна против Црквата, а можеби и навистина станува збор за некаков вирус, чија природа допрва треба јасно да се испита и да биде откриена и уште поважно: неговото потекло дали е природно или пак е смислено во нечија лабараторија, па место за болест да станува збор за проект. Но, и покрај сè ќе си спомнам на зборовите од пророкот кој вели: „Синко мој, ако сакаш да Му служиш на Господа, приготви ја душата своја за искушение. Подготви го твоето срце и биди цврст... Примај со радост сè што и да ти се случи; биди трпелив и во промените на твоето понижување“ (Сир. 2, 1-4).
Неволјите отсекогаш биле знак на избраност од страна на Бога. За патријарсите, пророците, апостолите, мачениците и преподобните, тие претставувале знак на Богоугодност. Сите светии поминале по тесниот пат на искушенија и страдања, со своето трпение се принесувале себеси како благопријатна жртва на Бога.  
И, денес, по волјата Божја, на светите души им се дозволуваат различни искушенија, за нивната љубов кон Бога да се открие во својата јасност.
Ништо не се случува со човекот без согласност и допуштение Божјо.
Христијанинот, кој сака да Го следи нашиот Господ Исус Христос и по благодат да стане син Божји роден од Дух, пред сè, треба да си земе за правило и задолжителна обврска – доброволно трпение на сите неволји и телесни страдања, и навреди од луѓе, и демонски клевети, па и побуни на сопствените страсти. На христијанинот кој сака да Му угоди на Бог, потребно му е, пред сè, трпение и цврста надеж во Бога. Тоа оружје тој постојано треба да го држи во духовната десница, бидејќи нашиот лукав непријател, ѓаволот, од своја страна ќе ги употребува сите средства за да нè турне во неволја, во униние и да ни ја украде надежта во Господа. Бог, на Своите вистински слуги, никогаш не им допушта искушение кое ги надминува нивните сили. „Верен е Бог – вели свети апостол Павле – Кој нема да позволи да бидете искушувани повеќе од силата ваша, а заедно со искушението ќе ви даде и излез, за да можете да трпите“ (1. Кор. 10, 13). Искушенијата кои Бог ги допушта се според нашата издржливост. Секако, многупати во прашање се само обични замки. Силен ветер често го корне од земјата она дрво, кое нема длабоки корени.
Нормално, никој не може да ѝ наштети на својата душа, освен самите на себе.
Во искушенијата кои Бог ги допушта, човекот се испитува себеси и ја осознава својата духовна состојба. Добро е што Бог допушта искушенија, инаку и понатаму би имале скриени страсти. И кога би нè пуштил во рајот онакви какви сме, тоа ништо не би вредело, зашто и таму, пак, би направиле проблеми. И токму заради тоа допушта страданија за да ја очистиме душата со солзи и покајание и да се „приклониме“ кон Бога, како кон Спасител.
Ѓаволот, како создание и слуга Божји, не ја мачи душата колку што сака, туку колку што Бог ќе му допушти.
Ако на луѓето им е познато колкав товар може да поднесе различен товарен добиток, тогаш колку повеќе бесконечната Божја Премудрост знае колкава мерка на искушенија ѝ одговара на секоја душа.
Грнчарот знае колку време треба да ги чува во оган глинените садови, бидејќи, ако останат подолго, тие пукаат, а ако не останат доволно долго, не се подготвени за употреба; колку ли повеќе тогаш Бог знае на кој степен ќе треба да биде оганот на искушенијата за словесните Божји садови – христијаните, за да станат способни да го наследат Царството Небесно.
Искушенијата и неволјите му се испраќаат на човекот заради негова корист: душата која е обземена од нив станува силна и чесна пред својот Господ. Ако претрпи до крај со надеж на Бога, тогаш не може да биде лишена од богатствата кои ѝ се ветени од Светиот Дух, како и од потполно ослободување од страстите.
Душите се изложени на разни неволји – јавни, кои им ги донесуваат луѓето, или тајни, од недолични помисли во умот, или, пак, на телесни болести – и ако сето тоа го претрпат до крај, тогаш се удостојуваат со венци, исти како и маченичките, и со смелост (пред Бога) иста како нивната. На нашето сегашно искушение, како и на оние кои во иднина можат да се појават, не обрнувајте посебно внимание, туку пазете да го поднесете со трпение и со благодарност, молејќи се за оние кои ве навредиле. Од искушенијата не треба да се плашиме, бидејќи Бог е Оној Кој ги допушта и Кој нè чува при нивната појава. Кон искушенијата треба да се има симпатија и ревност; бидејќи, со нив, на нашите души им се изобразува Крстот Христов, со нив се чуваме од пороци, со нив се чуваме во добродетели и само преку нив ни се дава благодат.
Светите Отци расудуваат дека оној што верува дека Бог управува со судбината на сите луѓе, секое искушение го прима како свое, бидејќи Божјото управување не може да биде ниту погрешно, ниту неправедно. Не треба да обрнуваме внимание на своите искушенија: тие се минливи, нема да траат засекогаш. Кој обрнува внимание, ќе се вознемири и секако, лесно може да падне во униние или изнемоштеност. И самите знаете – каде и да живеете на земјата, треба да поднесувате искушенија. Се чини дека нè искушуваат луѓето, но тие без Промислителот не би можеле ниту да нè допрат. Така, во нашите неволји ќе се предаваме на волјата на Создателот и ќе сметаме дека неволјите ги заслужуваме – па ќе бидеме мирни.
Излегувањето од искушението не е промена на местото, туку предавање на себеси на волјата Божја и самоукорување, а од тоа се раѓа трпение. „Кога сосема ќе се истоштиме од искушенијата и ќе негодуваме на нив, се наоѓаме во опасност да станеме богоборци  – рекол еден свет отец – бидејќи очигледно стануваме против допуштањето на Божјата Промисла на нас, која дозволува да бидеме искушувани за наша голема корист“.
Животот на христијанинот на земјата е синџир на страдања. Треба да се бориме со своето тело, со страстите, со духовите на злото. Во таа борба е нашата надеж. Нашето спасение е нашиот Бог. Надевајќи се на Бога, со трпение треба да го носиме товарот на борбата. Искушенијата како да го мелат човекот, претворајќи го зрното во брашно. Тие ни се допуштаат по Божјата Промисла, на наша голема душевна корист; од нив ќе добиеме срце покајно и смирено, кое Бог нема да го презре.
Преподобен Марко Подвижник рекол: „Кога ќе дојде искушението, не барај како и од кого дошло, туку барај да го поднесеш со благодарност“. Расудувањето кое го забранува преподобниот Марко, само ја вознемирува душата и помага во неа да биде посеано семето на омразата и злопамтењето кон ближните, додека благодарењето на Бога за испратеното искушение, душата ја воведува во пристаништето на верата, ја помирува со ближните и служи како повод за духовна радост.
Преподобен Макариј Велики вели: „Душите кои не се искушувани со страдања нанесувани од злите духови, сè уште живеат во детска возраст, и така да кажам, неспособни се за Царството Небесно“.
Свети Григориј Синаит вели: „Ако човекот не биде напуштен, поразен и совладан, ако не се потчини на секоја страст и помисла, и ако духовно победуван, не биде оставен без никаква помош, од Бог или од било кој друг, и скоро да падне во очај, бидејќи е искушуван од сите страни – тој нема да може да дојде до покајност на духот и себеси да се смета помал од сите, последен слуга на сите, како оној кој им е потчинет на демоните кои го мачат и победуваат. Тоа е – со Божја Промисла, внимателно дозволено казнувачко смирение, по кое Бог веднаш дарува и друго, возвишено, кое е Божествена сила која дејствува преку Бог и со него сè извршува; неа човекот во себе ја гледа како орудие и со тоа орудие ги извршува чудата Божји“.
Така се објаснува таа чудесна глетка која ја претставуваат Божјите светии: како садови на Светиот Дух, тие воедно се гледале, признавале и исповедале себеси како најголеми грешници, кои заслужуваат и минливи и вечни казни. Тие добро ја познале и изучиле својата падната природа, во која нема ништо неизвалкано, па затоа секое добро што се извршувало преку нив, потполно уверено го припишувале на Божјата благодат, која се вселила во нив, постојано плашејќи се, од паднатата природа да не проникне некаква помисла или чувство, со кои би го навредиле Светиот Дух. Брзиот премин од состојба на борба во состојба на духовна слобода не е корисен за човекот.
Свети Макариј Велики забележува дека: „Душите, кои веќе станале причесници со Божествената благодат, кои се преисполнети со небесна сладост и се насладуваат со духовно спокојство, но не се осведочени и искушувани со страдањата кои ги нанесуваат злите духови, често живеат, така да кажеме, во детска возраст и не се способни за Царството Небесно. ’Ако, пак, останете без казна, во која сите станаа соучесници – вели Божествениот апостол – тогаш сте деца незаконски, а не синови’ (Евр. 12, 8). Затоа, и искушенијата и неволјите на човекот му се праќаат за негова корист, за душата испитана со нив да стане поцврста и почесна пред својот Господ. Ако таа претрпи до крај, со надеж во Господа, тогаш не може да не ги добие богатствата ветени од Светиот Дух и целосно ослободување од страстите“.
Слуги Божји! Со сигурност знајте дека неволјите кои ни се случуваат не доаѓаат сами од себе, туку по Божја дозвола. И потрудете се на секој начин да ги поднесете со трпение и долготрпение, принесувајќи за нив славословие и благодарење на Бога! Знајте дека оној, кој им се спротивставува на неволјите и сака да го оддалечи од себе патот на страдањата, дејствува против своето спасение и во својата заслепеност тежнее кон тоа да го разори поредокот и начинот на спасение кој Бог го востановил за сите Свои слуги.
И на крај ќе додадам: „Кој претрпи до крај ќе биде спасен“. (Мт. 10, 22).
     Амин!