Свети Теодор Студит - Поученија за монаси (4)

169.

1. Вие сте Христови војници; вие треба непрестајно да бидете под оружје, - еве во какво. – 2. Коренот на секое зло е гордоста, но ние треба да се бориме против она, со што сме напаѓани во тој час, зашто не е секогаш една и иста борбата. – 3-16. Разни мисли за духовната борба.

1. Вие сте Христови војници; војникот треба да размислува за тоа што му е потребно за војната, и да го пази во ред своето оружје, за да може да го употребува секогаш во борбата со непријателот. – Затоа гледајте дали сте подготвени, во каква состојба е вашето духовно оружјеː дали е изострено, исчистено и светнато. Имено, вие треба да ги иматеː мечот на послушноста, оклопот на верата, шлемот на спасителната надеж, штитот на смирението, лакот на добрите помисли и, најпосле, колесницата – вашето чисто тело, кое е истовремено и коњ, кој треба да биде добро обучен за сѐ, - и да не биде многу дебел, зашто нема да биде погоден за трчање, ниту премногу слаб, зашто ќе биде немоќен за потребните движења, добро да ја поднесува уздата на стравот Божји, кога ќе биде употребувана, за да не се оддалечува од потребниот правец на патот и за да не го исфрли јавачот – незаузданиот ум со своите скокови. Ете, Словото Божјо сака секогаш да бидете вакви, зашто вашата војна е непрестајна, вие сте напаѓани секој час и секој миг имате престрелки.

2. Кој е меѓу вас храбар и силен борец, кој е воинствен, кој ги посечува илјадниците спротивни помисли, победувајќи го најнапред гордиот ум, како некогаш божествениот Давид што го победил гордиот Голијат? – Што настанува од ова? – Натерување во бегство на духовите на злобата, а тоа сеː многубројните и разновидни гревовни страсти. Гордоста на умот, првото и последно зло. Преку неа паднала од небесните височини аждајата, која сега нѐ искушува нас и од неа, како од некаков корен, израснале илјадници илјади гревовни лози. Но, ние треба да се подвизуваме и да војуваме против она, што нѐ напаѓа во овој час, зашто секој час еден е напаѓан од една страна со страст, а друг – од другаː еден боледува од страста на блудот, друг – од чревоугодие, трет – од мрзливост, четврти – од завист, петти – од гнев, шести – од неверување, седми – од непокорување, осми – од самољубие, девети – од неработење, десетти – од жестокост. А сето ова го прави еден единствен дух – сатанскиот.

3. Нашиот подвиг е голем и разновиденː отсекаде треба да имаме очи, од една страна – да набљудуваме, од друга – да се оградуваме, за да не навлезе непријателот, да не нѐ зароби, да не стави рака на нас и да не почне да нѐ тепа и да нѐ убие.

4. А потребно е и да предвидувамеː и ние да ги почнуваме нападите и да војуваме. Се случува да се добие еден удар, а да се дадат десет, да се добие мала рана, а да се отплати – со задавање смрт.

5. Кој има рането тело, тој бара лек. Исто така, кој има ранет дух, и тој треба да бара соодветен лек за својот ранет дух. Овој лек е исповедта со епитимијата. А кога ќе се направи тоа, пак треба да се излегува на борба.

6. Кој ќе победи во телесната борба, тој добива една награда, а кој ќе победи во духовната борба, тој добива венец – одликувањаː секојдневните борби донесуваат секојдневни награди и венци.

7. Блажени сте, ако победувате и, ако не се предавате. Крепете се и не бидете малодушни сѐ додека не заврши за нас војната со нашето преселување од земјата.

8. Бидете храбри, чеда мои возљубени и браќа, бидете храбри, зашто Го имате Бога за свој помошник и закрилник на вашиот живот, го имате вашиот ангел пазителː ги имате за закрилници светиите, чии имиња ги повикувате на помош, го имате и непобедливото оружје – знакот на Христовиот крст.

9. Да не се плашиме од илјадниците невидливи непријатели, кои нѐ напаѓаат преку лошите помислиː да не ги свиеме колената пред Ваалот на телесните страсти и сласти, да не им го предадеме на нашите непријатели нашето целомудрие, кое го зел за Своја невеста Христос за да биде свето, членовите на нашето тело да не ги направиме членови на блудот и садови на нечистотата, кои се членови Христови, Кој е пречист и бесмртен Младоженец.

10. Да не го примаме за советник сатаната, кој замислува како да нѐ изгони од нашата рајска киновија – од нашето манастирско братство; да не ги отвораме вратите на нашата душа пред крадците – пред демоните и да не им дадеме да го украдат сокровиштето на нашата душа.

11. Колку е добро да живееме во градот, кој го изградил нашиот Господ Бог за нас од разновидни добродетели! Колку е блажено да го запазиме достоинството на нашата душа незаробено од гревот! Душата, која не е заробена од страстите „целата е слободна, боговидна, господствена, светловидна, израдувана, богособрана, богоисполнета, небесна.

12. Не е таква душата, која е заробена и завладеана од страстите – нејзините мачители. Таа ужасно страда, ја влечат таму – ваму на работа кај секоја страст и секое срамно дело. Таа прима наредби од демоните и покорно извршува сѐ што ѝ е заповедано. Над неа владее бесот на телесната сласт, бесот на зависта, бесот на омразата, бесот на зборливоста, бесот на чревоугодието, бесот на мрзливоста, бесот на неверувањето, бесот на хулата, бесот на гневот, бесот на гордоста, бесот на лагата, бесот на кражбата, бесовите и на сите други страсти, чии имиња никој не може да ги изброи.

13. Од какви бесови е човек измамен, ним им е потчинет. Неговата бедна душа се измачува под нивниот јарем; несреќен е нејзиниот живот. Таа целата е жална, мрачна, без светлина, безбожна, без вид, одвратна за сите што мислат согласно со Божјите вистини.

14. Да не го унижиме нашето достоиство, чеда, да не ја продадеме нашата слобода. Откако ќе се ослободиме, да не бидеме пак робови (1. Кор. 7, 22-23). Да не ја претвораме нашата светлина во темнина; да не ја претвораме нашата убавина во грдост; да не го свртуваме нашето лице од нашиот Бог, за да не стане тоа одвратен и срамен образ на гревот; да не ги соблечеме светлите облеки на добродетелите и да не се облечеме во мрачните партали на беззаконијатаː бидејќи сме веќе синови Божји, а не да станеме пак рожби на ѓаволот.

15. Кој е тој, што има здрав ум, и што ќе се реши, откако е ослободен, пак да се предаде во ропство? – Кој е тој, кој веќе е посинет од Бога, што ќе се согласи пак да биде нарекуван пород ѓаволски? Кој е тој што ќе го отфрли неискажливото благородство на добродетелите и ќе избере да се врати пак во одвратниот страстен живот? Кој е тој што ќе посака да премине од огромното духовно богатство во духовна немаштија? Кој е тој што ќе претпочита да го загуби царството небесно, за да ги придобие огинот и темнината, и другите страшни маки? Тоа не можат да го направат оние што имаат здрав ум; тоа можат да го направат само оние што немат ни ум ни чувство, оние, кои би се согласиле, како созданија по Божјиот образ и подобие, за да ги наследат вечните блага, свесно и доброволно, поради безумно сластољубие, - да се спуштат до длабочината на пеколот и вечните маки?

16. Да се разбудиме ние што дремемеː да си ги отвориме очитеː да почнеме да слушаме, одново да придобиеме нови сили ние раслабенитеː да станеме храбри, да се воодушевиме и да појдеме по патот што води кон спасението. Да извикаме кон Господа, и Он ќе ни помогне. Зашто „близу е Господ до сите, кои го признаваат, до сите, кои вистински Го признаваат; и смирените по дух ќе ги спаси“ (Псал. 144, 18; 33, 18).

Изворː ДОБРОТОЉУБИЕ –Том IV

Подготви: Т.С.

14-ти ноември 2017 лето Господово