Магистерски труд на Софија Грандаковска 

 

5. Конститутивни елементи на хеленската молитва

 

 5.1. Во формата на хеленската молитва може да се забележи постоење поетска и интелектуална рефлексија, во којашто повторно се препознава барањето добро. Иако не можеме да зборуваме за облигаторна схема на молитвата во хеленската книжевност, сепак науката заклучува дека нејзината градба може да се редуцира на три конститутивни делови:[1] инвокација, аргумент [pars epica] и барање. Во облигаторната схема на молитвената структура, влегуваат само инвокацијата и барањето. 

5.2. Симон Пулеин[2] кој посветува голем интерес на молитвата во хеленската религија, истакнува дека е невозможно да се даде генерална дефиниција за молитвата која би ја опфатила религијата на антиката и јуадизмот меѓу 750 и 350 г.пр.н.е.,[3] бидејќи не само што тоа би претставувало невозможна мисија на еден истражувач, туку затоа што се работи за различни нивоа на култура. Иако молитвата претставува акт на комуникација со повисока реалност, тоа не би ја олеснило задачата да резултира со успех во потрагата на една дефиниција за молитвата. На пример, ако се направи компаративен преглед на хеленската и хебрејската религија, ќе можат да се подвлечат најзначајните разлики кои стојат и во молитвата: во однос на монотеизмот и политеизмот. Хелените своите молитви им ги упатувале на јунаци, а Хебреите на Јахве, во хебрејската молитва постои поимот грев, кој останува непознат за хеленската молитва итн. 

5.3. Голем дел од епиграфскиот материјал содржи молитви на хеленската книжевност.[4] Но нивната лингвистичка документарност се соочува со една дилема пред науката: дали станува збор за вистински книжевен документ најден на камена подлога во кој е содржана вистинска молитва практикувана во хеленскиот свет или пак, може да се зборува само за уметнички запис кој претрпел промени? Пулеин смета дека овие епиграфски споменици треба да бидат третирани како реалиа на религијата на Хелените, како на пример, бројните пајани посветени на Аполон, како дел од делфискиот култ.

 5.4. Постои едно интересно разгледување на Осфилд во врска со сфаќањето на молитвата и нејзините варијанти на нетипична молитва или молитва од далечина.[5] Како илустрација, посочува неколку моменти од Илијадата кои се однесуваат на критиката на боговите и во тој тип апострофирање, Осфилд гледа вид молитва:  

„Оче мој Ѕевсе, те викаат најумен тебе од ситеМажи и бесмртни бози, тук од тебе ова е сето,Оти им угодуваш ти на безочните Тројанци везден,Што им е срцето сосем неправедно, не можат заремДа се изнаситат тие од војната тешка за сите.“[6] 

Иако во ова обраќање на Менелај не постои барање, туку само жалење, својата констатација Осфилд дека на жалењето треба да се гледа молитвено, ја темели врз сфаќањето за молитвата дека таа се однесува на секој акт кој човекот му го упатува на Бога или божеството.

 



[1] C. Ausfeld, "De Graecorum Precationibus Quaes-tiones", Neue Jahrbücher, Suppl. 28 (1903), според S. Pulleyn, 1997, 505-547.
[2] S. Pulleyn, 1997. Го разработува проблемот на молитвата во грчката религија од Хомерското време до IV век.
[3] Иб., 113.

[4] J. W. Mackail. Select epigrams from the Greek anthology, 1890.

[5] Забележала С. Г.
[6] Хомер. Илијада, 13.631, ф.ф., 236, 1982.